MIRRA KADZIDŁO ZŁOTO
- 15 grudnia 2002, niedziela» 12:30
APOKRYF BETLEJEMSKI
Sztuka w osobliwy sposób, w duchu dość przewrotnego moralitetu tęczy motywy dwóch ewangelicznych zdarzeń, a ściśle mówiąc, okoliczności towarzyszące wydarzeniom w betlejemskiej stajence i po wielu latach dopełniające się na Golgocie. Łączy tę historię postać Barabasza, zbója i łotra, który- po uwolnieniu przez Piłata od kaźni na Golgocie - doświadcza ekspiacji i wybawienia od grzechu za sprawą boskiego miłosierdzia. Łotrostwo Barabasza dato o sobie znać już w stajence betlejemskiej, kiedy uległ pokusie zagarnięcia darów Trzech Króli... i stąd tytuł sztuki, przywołujący jasełkowe skojarzenia. Pomysł oryginalnej anegdoty jest wyłączną własnością Joanny Kulmowej i stanowi ciekawą hipotezę przebiegu zdarzeń, uzupełniających kanoniczną wersję biblijną. To sprawia, że sztuka Kulmowej wpisuje się w nieprzerwaną tradycję literatury apokryficznej, żywej i uprawianej z równą pasją i równie atrakcyjnej dla czytelników i widzów od starożytności po czasy współczesne, l chyba ta okoliczność, jak i atrakcyjna realizacja teatralna zadecydowały o wyróżnieniu spektaklu w prowadzonym przez Ministerstwo Kultury konkursie na wystawienie polskiej sztuki współczesnej w roku 2001.
Życzliwie ocenił je także lubelski krytyk, obserwator festiwalu Betlejem
Lubelskie
w grudniu 2001: ... Barabasz, Kosmas, Gestas okradli Dzieciątko z darów przyniesionych przez Trzech Króli. Od tego momentu rozpoczyna się,.
Mirra, kadzidło, złoto". Apokryf betlejemski Joanny Kulmowej, by rozmalować
się w sceniczny moralitet o grzechu i winie, o karze i strach u, o kuszeniu i przebaczeniu. Przedstawienie było pyszne: precyzyjnie zestrojone w mowie,
dźwięku, ruchu i geście, pulsowało dobrą, wewnętrzną energią. Orane w żywym planie dawało aktorom szansę na popisowe, bywało, role, a jednocześnie w niczym nie umniejszało rangi i celowości użycia lalek i przedmiotów. Wszystkim twórcom i aktorom dziękowała po przedstawieniu
bardzo wzruszona autorka apokryfu, który – nie ma co do tego najmniejszych
wątpliwości - stanie się bardzo znaczącą pozycją w polskiej dramaturgii
lalkowej. Przesądzi o tym i uśmiechnięta mądrość tekstu pani Joanny i zawarty w nim potencjał teatralności.
(Franciszek Piątkowski, Betlejem
Lubelskie. Teatr Lalek, nr 1/68 z 2002 r.)
O Jasełkach
Ten, co pierwszy wymyślił Jasełka, o których niżej będę pisał, rozumiał, że Jasła i żłób są imiona jedne rzecz znaczące, tę samą, co słowo łacińskie praesepe, przeto lalkom swoim i fraszkom dziecinnym, którymi Wyrażał Narodzenie Chrystusowe, nadał imię jasełka. Które kiedy nastały do Polski, nie wiem, jak jednak pamięcią zasięgam, we wszystkich kościołach były używane.(...) Była to pośrodku szopka mała na czterech słupkach, daszek słomiany mająca, wielkości na szerz i dłuż i na wyż łokciowej; pod tą szopką zrobiony był żłóbek, a czasem kolebka wielkości ćwierćłokciowej, w tej lub w tym osóbka Pana Jezusa z wosku albo papieru klejonego, albo z irchy lub płótna konopiami wypchanego uformowana w pieluszki jakich płatków bławatnych i płóciennych zrobione uwiniona; przy żłóbku z jednej strony wół i osioł z takiejźe materii jak i osóbka Pana Jezusa ulane lub utworzone, klęczące i puchaniem swoim Dziecinę Jezusa ogrzewające, z drugiej strony Maryja i Józef stojący przy kolebce w postaci nachylonej, afekt natężonego kochania i podziwienia wyrażający.
W górze szopki pod dachem i nad dachem aniołkowie unoszący się na skrzydłach, jakoby śpiewający Gloria in excelsis Deo. Toż dopiero w niejakiej odległości od drugiego pasterze padający na kolana przed narodzoną Dzieciną, ofiarujący mu dary swoje, ten masła garnuszek, ów syrek, inny baranka, inny koźlę; dalej za szopą po obu stronach pastuszkowie i wieśniacy: jedni pasący trzody owiec i bydła, inni śpiący, inni do szopy spieszący, dźwigający na ramionach barany, kozty; między którymi osóbki rozmaity stan ludzki i ich zabawy wyrażające: panów w karetach jadących, szlachtę i mieszczan pieszo idących, chłopów na targ wiozących drwa, zboże, siano, prowadzących woły, orzących pługami, przedających chleby, szynkarki różne trunki szynkujące, niewiasty robiące masło, dojące krowy. Żydów różne towary do sprzedania na ręku trzymających, i tym podobne akcyje ludzkie.
Gdy zaś nastąpiło święto Trzech Królów, tedy przystawiano do tych jasełek osóbki pomienionych świętych, klęczących przed narodzonym Chrystusem, ofiarujących Mu złoto, myrrę i kadzidło, a za nimi orszaki ich dworzan i asystencyi rozmaitego gatunku: Persów, Arabów, Murzynów, laufrów, masztalerzów prowadzących konie pod bogatymi siądzeniami, słoniów, wielbłądów. Toż dopiero wojska rozmaitego gatunku: jezdne i piesze, murzyńskie i białych ludzi, namioty porozbijane, na koniec przez imaginacyją, za związek rzeczy występująca, regimenta uszykowane polskiej gwardyi, pruskie, moskiewskie, armaty, chorągwie jezdne, usarskie, pancerne, ułańskie, kozackie, rajtarskie, węgierskie i inne rozmaite. Na takie jasełka sadzili się jedni nad drugich, najbardziej zakonnicy. Celowali zaś innych wszystkich wielkością i kształtnością Kapucyni; a gdy te jasełka rokrocznie w jednakowej postaci wystawiane, jako martwe posągi nie wzniecały w ludziach stygnącej ciekawości, przeto Reformaci, Bernardyni i Franciszkanie dla większego powabu ludu do swoich kościołów, jasełkom przydali ruchawości, miedzy osóbki stojące mieszając chwilami ruszane, które przez szpary, w rusztowaniu na ten koniec zrobione, wytykając na widok braciszkowie zakonni lub inni posługacze klasztorni, rozmaite figle nimi wyrabiali (...), które to fraszki dziecinne tak się ludowi prostemu i młodzieży podobały, że kościoły napełnione bywały spektatorem, podnoszącym się na ławki i na ołtarze włażącym. (...)
Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III.
KŁAMSTWO- komedia małżeńska w gwiazdorskiej obsadzie!!!
18 listopada 2023 - 17:00
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
313 532teatr
Prime Orchestra: Sympho-Show Worlds Hits
18 listopada 2023 - 19:00
Hala Widowiskowo-Sportowa AQUA-ZDRÓJ
ul. Ratuszowa 6 Wałbrzych
286 898teatr
Kłamstwo
18 listopada 2023 - 17:00
Filharmonia Sudecka
ul. Słowackiego 4 Wałbrzych
1 966 800teatr
w programie "Gąski, gąski do domu"
16 listopada 2023 - 19:00
Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu
Jana Brzechwy 16 Wałbrzych
387 843teatr
Porwanie - nowa komedia Artura Barcisia
12 listopada 2023 - 16:00/19jest więcej terminów
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
449 954teatr
Platynowy koncert 55-lecia
5 listopada 2023 - 17:00jest więcej terminów
Stara Kopalnia
Piotra Wysockiego 29, Wałbrzych Wałbrzychjest więcej miejsc
1 513 359teatr
Kultowa farsa w gwiazdorskiej obsadzie! Hit Teatru Komedia
4 listopada 2023 - 16:00/19
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
565 975teatr
BAMBOLINO - teatralne widowisko cyrkowe
28 października 2023 - 13:00
Filharmonia Sudecka
ul. Słowackiego 4 Wałbrzych
7 232teatr
Cyrk szczęśliwych zwierząt
28 października 2023 - 13:00
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
320 832teatr
LA BOMBE - gorący spektakl w gwiazdorskiej obsadzie
22 października 2023 - 16:00
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
1 574 216teatr
"O mało co…" Dereka Benfielda to gwiazdorska komedia teatralna, w której sport, jedzenie i ubrania często zmieniają swoje przeznaczenie!
21 października 2023 - 16:00/19
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
158 644teatr
Anna Mucha i Filip Bobek w kultowej komedii
21 października 2023 - 16:00/19
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
575 017teatr
Andrzej Piaseczny - Akustycznie
8 października 2023 - 19:00
Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia
Wysockiego 29 Wałbrzych
78 953teatr
TRASA KONCERTOWA ZESPOŁU TRUBADURZY
3 października 2023 - 18:00jest więcej terminów
Wałbrzyski Ośrodek Kultury
Piotra Wysockiego 29, Wałbrzych Wałbrzych
611 623teatr
Przezabawna farsa w gwiazdorskiej obsadzie! Hit 2023!
1 października 2023 - 16:00/19
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
927 300teatr
Komedia niejednoznaczna w swoim rodzaju!
23 września 2023 - 16:00/18
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
485 240teatr
Kolacja dla głupca - Cezary Żak, Bartłomiej Topa
9 września 2023 - 16:00/18jest więcej terminów
Filharmonia Sudecka
Juliusza Słowackiego 4 Wałbrzych
1 785 174teatr