TIFF F e s t i v a l Wiesław Rakowski ARCHIWUM ZOOLOGICZNE. Fotografie 1924-1939
Miecznik z Dolackim. 175
- od: 5 września 2014, piątekdo: 22 września 2014, poniedziałek
kurator Michał Sita
Wystawa w ramach TIFF Festival
Wiesław Rakowski (18.04.1903-17.08.1948) był paleontologiem, zoologiem, kustoszem Muzeum Przyrodniczego w Poznaniu, po II wojnie światowej dyrektorem poznańskiego zoo. W muzeum pracował od 1924 roku, początkowo na stanowisku asystenta prof. Edwarda Lubicza-Niezabitowskiego, prowadził też własne badania, w 1928 roku na Uniwersytecie Poznańskim obronił pracę doktorską: Narzutowe Głowonogi Wielkopolski. W muzeum gromadził, preparował, opisywał, katalogował, konserwował i w końcu – fotografował – eksponaty pochodzące z wykopalisk, wypraw podróżników i z poznańskiego ogrodu zoologicznego.
•••
Niewielka część tej fotograficznej dokumentacji zachowała się do dzisiaj, to obrazy spreparowanych zwierząt, kości i czaszek, zdobyczy z podróży afrykańskich, anomalii anatomicznych; sceny nie dające pewności czy mamy do czynienia z żywymi zwierzętami, czy z prostą dioramą; wreszcie bardzo ważne kulisy pracy i portrety. Słowem – zbiór, który zachował się na szklanych negatywach w archiwum Muzeum Wiedzy o Środowisku, jest fotograficznym dokumentem z badania przyrody od 1924 do 1939 roku.
W normalnych warunkach sens kolekcji przyrodniczej budowany jest poprzez kontekst, aranżację i zestawienie elementów. Tylko takimi narzędziami operuje kustosz – układając ze spreparowanych zwierzęcych eksponatów narracje. Ilustruje tezy o ewolucji, różnorodności środowiska albo klasyfikacji gatunków. Jednak dzisiaj, kiedy to początkowe uporządkowanie przyrodniczej kolekcji Rakowskiego zagubiło się, wszystko z czym zostaliśmy, to zbiór osobliwości. Dzieje się tak nie dlatego, że Rakowski był nieokiełznanym kolekcjonerem na równi traktującym beznogiego konia i czaszkę tura. Nie, on był naukowcem w całkiem współczesnym sensie. Powodem jest brak narzuconego z góry kontekstu – przez to cała kolekcja nabrała nieokreślonego, płynnego, dowolnie imputowanego znaczenia. Sprawia wrażenie, że wszystko w świecie przyrody leżało w spektrum międzywojennych zainteresowań, dawało się złapać, spreparować i włączyć do zbioru.
I właśnie dzięki temu zestaw międzywojennych zdjęć przyrodniczych eksponatów zyskał potencjał do opowiedzenia historii szerszej niż to, jak wygląda koń, kaczka czy tur. Dzisiaj najciekawsze wydaje się zastanowienie się, kto i dlaczego próbował wyjaśniać naturę zjawisk przyrodniczych, gromadząc dziesiątki wypchanych zwierząt. Jaka była relacja między badaczami przyrody a samą przyrodą, jakich narzędzi używali ci ludzie i jakie idee ich napędzały? Okazuje się, że całkiem przypadkowo zdjęcia Rakowskiego stały się unikatowym wizualnym zapisem czasów, pomysłów i bardzo charakterystycznego sposobu na wyjaśnianie świata natury.
Dlatego planując wydanie zdjęć Rakowskiego, postaraliśmy się umieścić je w kontekście ówczesnych realiów. Naukowcy związani z biologią, zoologią i paleontologią zmierzyli się z zadaniem określenia, w jakie sposoby myślenia o przyrodzie mogła się wpisywać ta fotograficzna kolekcja? Na jakie pytania Rakowski mógł szukać odpowiedzi i w końcu – czy mieszczą się one jeszcze w kanonach nauki definiowanych współcześnie? Czy jest w spreparowanym anomalnym koniu coś ciekawego? Które elementy zainteresowań nie wytrzymały próby czasu? Gdzie przebiega granica między fascynacją prowadzącą do gromadzenia kolekcji dziwolągów i trofeów a tą pomagającą zrozumieć świat? Współcześni przyrodnicy starali się poddać krytycznej analizie fragment niedawnej historii swoich własnych dyscyplin.
•••
Na wystawie zaprezentujemy wyniki tych przemyśleń. Kameralna przestrzeń galerii Entropia tworzy szansę na spokojne zapoznanie się z albumem fotografii Rakowskiego wydanym w 2013 roku, prezentujemy tu również zdjęcia Rakowskiego i wybór archiwalnych tekstów, dających bezpośredni wgląd w świat poznańskich badań przyrodniczych sprzed blisko 90 lat.
•••
Wiesław Rakowski fotografie 1924-1939 Wydawnictwo Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk, Poznań 2013.
fotografie: Wiesław Rakowski redakcja: dr Maria Szyszkiewicz-Golis; kurator: Michał Sita autorzy tekstów wprowadzających: dr Maria Szyszkiewicz-Golis, Michał Sita, Monika Piotrowska, dr Marta Osypińska, dr hab. Hieronim Frąckowiak prof. UP w Poznaniu komentarze do zdjęć: prof. dr hab. Jerzy Karg, dr hab. Krzysztof Kujawa, dr Marta Osypińska, dr Jan Śmiełowski.
© Zdjęcia są własnością Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. współpraca: Związek Polskich Artystów Fotografików Okręg Wielkopolski
2 klisze przy pracy 64-65
Jerzyki ze sobą zhaczone
WERNISAŻ "WROCŁAWSKIM KROKIEM” - CZŁOWIEK ZATOPIONY W ARCHITEKTURZE MIASTA
22 kwietnia 2017 - 18:00
CRZ Krzywy Komin
ul. Dubois 33-35a Wrocław
10 885sztuka
Zrób sobie sztukę - warsztaty artystyczne dla dzieci i rodziców
22 kwietnia 2017 - 10:00
Centrum Kultury ZAMEK
pl. Świętojański 1 Wrocław
10 971sztuka
Re-forma - seminarium architektoniczne w galerii Awangarda BWA Wrocław
od: 21 kwietnia 2017 do: 22 kwietnia 2017
Galeria Awangarda BWA
ul. Wita Stwosza 32 Wrocław
15 072sztuka
Kto Widział Modernizm? Cykl wystaw ilustracji
od: 8 kwietnia 2017 do: 22 kwietnia 2017
Bułka z masłem
Włodkowica 8a Wrocław
11 363sztuka
Cykliczne oprowadzania z przewodnikiem w galerii BWA Awangarda
od: 23 lutego 2017 do: 22 kwietnia 2017
Galeria Awangarda BWA
ul. Wita Stwosza 32 Wrocław
15 596sztuka
Wystawa malarstwa Stanisława Babczyńskiego
22 kwietnia 2017 - 18:00
Ośrodek Działań Społeczno-Kulturalnych Piast
Rękodzielnicza 1 Wrocław
11 435sztuka
Moje spotkania z Ossolineum – Waldemar Krzystek – reżyser filmowy
21 kwietnia 2017 - 17:00
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
ul. Szewska 37 Wrocław
23 090sztuka
Wild Fields – spotkanie z Michałem Sierakowskim
20 kwietnia 2017 - 18:00
Galeria FOTO-GEN
pl. bpa Nankiera 8 Wrocław
12 842sztuka
Powiększenia - florotypie wielkoformatowe- wystawa Elżbieta Wodała
od: 3 marca 2017 do: 19 kwietnia 2017
Ośrodek Działań Społeczno-Kulturalnych Piast
Rękodzielnicza 1 Wrocław
17 026sztuka
Wystawa Kazimierza Jasińskiego-Szeli pt. ''Obrazy z Roztocza''
od: 4 marca 2017 do: 18 kwietnia 2017
Klub Muzyki i Literatury
Pl. Kościuszki 10 Wrocław
12 738sztuka
Kamila Wolszczak PRZECIĄG
od: 30 marca 2017 do: 14 kwietnia 2017
Galeria Entropia
Rzeźnicza 4 Wrocław
18 342sztuka
Wystawa: Globalizacja i indywidualność. 70 lat ZPAF 1947–2017
od: 17 lutego 2017 do: 14 kwietnia 2017
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
21 753sztuka
Wystawa: Globalizacja i indywidualność. 70 lat ZPAF 1947–2017
od: 17 lutego 2017 do: 14 kwietnia 2017
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
12 410sztuka
Wystawa-Kiermasz Wielkanocny
od: 23 marca 2017 do: 13 kwietnia 2017
Klub - Galeria Sztuki Dolnośląskiego Stowarzyszenia Artystów Plastyków we Wrocławiu
pl. Św. Macieja 5A Wrocław
12 236sztuka
"Fabryka" Tony'ego Cragga
12 kwietnia 2017 - 18:00
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
13 940sztuka
„Stankiewicz – Różewicz – Stankiewicz”. Wernisaż wystawy i premiera książki w Muzeum Pana Tadeusza
11 kwietnia 2017 - 17:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
11 023sztuka
"Skąd się biorą kolory" 9 kwietnia we Wrocławskim Centrum Twórczości Dziecka!
9 kwietnia 2017 - 10:30
Wrocławskie Centrum Twórczości Dziecka
Kuźnicza 29a Wrocław
29 287teatr