Poczta Powstania Warszawskiego
Poczta Powstania Warszawskiego
- od: 10 marca 2008, poniedziałekdo: 21 marca 2008, piątek
Na fali zainteresowania pocztą Powstania Warszawskiego w związku z zakupem przez Muzeum Powstania Warszawskiego kolekcji powstańczej korespondencji na aukcji w Dusseldorfie Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu zorganizowało wystawę prezentującą własne zbiory dotyczące tego tematu.
Na wystawie znalazło się 25 całostek (listów i kartek) z różnymi stemplami, które zostały zakupione do zbiorów muzealnych 1947 r. od A Roszkowskiego. Zaprezentowano także znaczki powstańcze, w tym przedruki na znaczkach niemieckich terenów Generalnej Guberni, które nie weszły do obiegu ze względu na wygląd przedruku przypominający ostemplowanie (zakup od A. Myślickiego w 1982 r.) i te, które były w użyciu z przedrukiem w formie orła w koronie i napisem POCZTA POWSTAŃCZA W-WA, SIERPIEŃ 1944 (dar R. Banacha z 1948 r.).
Rarytasami tej części są dwa arkusze znaczków dla Poczty Polowej AK. Pierwszy z nich zachowany w dużym fragmencie (30 sztuk z 55) z I wydania definitywnego z 3 sierpnia 1944 r. w kolorze brunatnoczarnym z numerem arkusza „220”, zakupiony został w 1948 r. od T. Gryżewskiego. Drugi, zachowany w całości (45 sztuk) z II wydania definitywnego września 1944 r. nigdy nie wprowadzony do obiegu, zakupiony został przez muzeum w 1950 r. od S. Karpińskiego.
W zbiorze znajdują się też cztery znaczki – fałszerstwa I wydania definitywnego, po-darowane w 1946 r. przez W. Emilianowicza, które dały początek muzealnemu zbiorowi filatelistyki powstańczej, przez kolejne lata uzupełnianej przez darowizny, a przede wszystkim zakupy. Zakupione zostały również (od T. Gryżewskiego w 1948 r.) prezentowane na wysta-wie dwie odbitki fotolitograficzne w powiększeniu znaczka II wydania definitywnego kolorze czarnym i czerwonym, pochodzące z późniejszego okresu (1945 r.?) zaliczane do nowodruków czy variów.
Część filatelistyczną uzupełniają dwie oryginalne skrzynki pocztowe z 1944 r.: metalowa poczty powstańczej i drewniana poczty polowej, fotografie T. Bukowskiego oraz pięć obrazów o tematyce powstańczej. Dwa z nich to oleje M. Wątorskiego z 1948 r. upamiętnia-jące dwa ważne wydarzenia z Powstania: zdobycie PAST-y i zdobycie Poczty Głównej. Gmach PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej) w Warszawie przy ul. Zielnej 37 w czasie powstania stanowił silny punkt oporu Niemców. Został zdobyty przez powstańców 20 sierpnia 1944 r., a wydarzenie to było jednym z największych sukcesów militarnych powstania warszawskiego. Zdobycie budynku Poczty przy Placu Napoleona 8 (obecnie Plac Powstańców Warszawy), umożliwiło powstańcom utworzenie w nim siedziby Głównej Poczty Polowej AK, w której pozostali do końca powstania.
Trzy pozostałe obrazy to akwarele A. Sucharka z 195 r. ukazujące te budynki po za-kończeniu działań wojennych, a więc „Ruiny PAST-y” i „Ruiny Poczty Głównej” w dwóch ujęciach.
Katarzyna Rosiak
W Powstaniu Warszawskim funkcjonowały dwie poczty: poczta harcerska i poczta polowa Armii Krajowej. Pierwszą i lepiej zorganizowaną była poczta harcerska, która rozpoczęła swoją działalność już w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku. Kierowana przez por. harcmistrza Przemysława Góreckiego, zajmowała się przesyłaniem korespondencji wojskowej i cywilnej. Na terenie objętym postaniem, w miejscach łatwo dostępnych dla ludności cywilnej oraz w pobliżu kwater powstańców i komend wojskowych, rozmieszczono skrzynki pocztowe z instrukcją dla użytkowników. W myśl tej instrukcji nadawane listy powinny być otwarte i zawierać czytelnie napisany tekst w języku polskim złożony najwyżej z 25 słów.
Listonoszami byli kilkunastoletni harcerze „Zawiszowcy”, którzy opróżniali skrzynki i przenosili przesyłki do dzielnicowych urzędów pocztowych. Listy, po odciśnięciu na nich stempla poczty harcerskiej, trafiały do cenzorów – osób dorosłych (wojskowych lub instruktorów harcerskich). Przeglądali oni korespondencję i zamazywali czarnym tuszem informacje mogące stać się niebezpiecznymi dla powstańców przypadku przejęcia przesyłek przez wroga. Zakwestionowane listy niszczono, a pozostałą korespondencję oznaczano stemplem z napisem „Cenzura Harcerska” i przekazywano do sortowni. Stąd ponownie trafiały do rąk „małych listonoszy”, którzy pod gradem niemieckich kul dostarczali je adresatom oczekującym z niepokojem wieści od swoich bliskich.
Poczta harcerska nie wprowadziła do użytku znaczków pocztowych. Wszystkie przesyłki były zwolnione od opłat. Do nadawców zwrócono się jedynie z apelem o składanie darów dla rannych powstańców.
- sierpnia pocztę harcerską połączono z pocztą polowa Armii Krajowej. Powstała Główna Poczta Polowa pod kierownictwem dotychczasowego komendanta poczty harcerskiej – Przemysława Góreckiego. Poczta była nadal bezpłatna, mimo że wprowadziła do obiegu znaczki pocztowe, tzw. bznominałowe. Stosowała stemple cenzury oraz kasowniki służące unieważnianiu znaczków. Wydawała również karty i koperty przedrukowe oraz formularze bezznaczkowe.
Poczta polowa działała do upadku powstania 2 października 1944 roku. Większość jej przesyłek uległa zniszczeniu w gruzach Warszawy. Nieliczne zachowane do dzisiaj historyczne pamiątki poczty powstańczej prezentujemy na niniejszej ekspozycji.
Poczta Powstania Warszawskiego
Poczta Powstania Warszawskiego
Festiwal Rękodzieła w Browarze Mieszczańskim
1 grudnia 2019 - 11:00jest więcej terminów
Browar Mieszczański
ul. Hubska 44 Wrocław
12 295sztuka
Vegan StrEAT Festival - Wrocław
1 grudnia 2019 - 11:00jest więcej terminów
Browar Mieszczański
ul. Hubska 44 Wrocław
12 413sztuka
Vegan StrEAT Festival - Wrocław
od: 30 listopada 2019 do: 1 grudnia 2019
Browar Mieszczański
ul. Hubska 44 Wrocław
22 901sztuka
Oprowadzanie po wystawy Mobilki
30 listopada 2019 - 15:00
Studio BWA
ul. Ruska 46a Wrocław
11 677sztuka
Luksferyzm-art.
od: 1 listopada 2019 do: 30 listopada 2019
Resteuracja "Plastyczna" -Instytut Informatyki - Pomiędzy mostami Grunwaldzkim a Pokoju .
Fryderyka Joliot-Curie 15 Wrocław
14 846sztuka
Wystawa zbiorowa pt. „Relations / young wave” w Galerii FOTO-GEN
29 listopada 2019 - 18:00
Galeria FOTOGEN
pl bpa Nankiera 8 Wrocław
9 632sztuka
Zatrzymane chwile z Fotografiach Leoni Dohojdy - Wernisaż Wystawy
29 listopada 2019 - 19:00
Galeria Sztuki i Miejsce Spotkań Ślimak
Pl. Konstytucji 3 Maja 4 , wejście od Dąbrowskiego 37 Wrocław
13 093sztuka
Konkurs na projekt miejskiego ula na dworcu Wrocław Główny
od: 19 września 2019 do: 29 listopada 2019
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
14 669sztuka
Czuły Sejsmograf – rozmowy Współczesne. Podszewka mitu. Spotkanie z Pawłem Bownikiem
28 listopada 2019 - 18:00
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
11 213sztuka
WSPÓLNE TWORZENIE ŚWIEC SOJOWYCH
27 listopada 2019 - 17:00
Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin
Dubois 33/35A Wrocław
11 835sztuka
Finisaż trzech wystaw – malarstwa pejzażowego i fotografii
26 listopada 2019 - 18:00
Otwarte Pracownie Plastyczne - Ognisko Kultury Plastycznej im. Eugeniusza Gepperta
Ruska 46a/413,414 Wrocław
9 309sztuka
TU I TERAZ – KOLAŻ WARSZTATY KOLAŻE BOTANICZNE
25 listopada 2019 - 17:00
Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin
Dubois 33/35A Wrocław
10 974sztuka
Wystawa: Tamtego dnia wszyscy wyjechali. Łukasz Zgrzebski
od: 27 września 2019 do: 25 listopada 2019
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
14 019sztuka
Między prawdą a fikcją Juliusza Słowackiego odczytanie „Dziadów” – wykład i oprowadzenie kuratorskie po wystawie
24 listopada 2019 - 16:30
Muzeum Pana Tadeusza
Rynek 6 Wrocław
9 104sztuka
Oprowadzanie w j. ukraińskim po wystawie "Polska gościnność"
24 listopada 2019 - 15:00
Muzeum Współczesne Wrocław
PL. STRZEGOMSKI 2A Wrocław
10 347sztuka
Sztuka Przejścia. Najlepsze Dyplomy ASP we Wrocławiu 2019
od: 18 października 2019 do: 24 listopada 2019
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
13 070sztuka
Wystawa jubileuszowa Geppert – Sprawdzam / Bez tytułu
od: 18 października 2019 do: 24 listopada 2019
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
13 040sztuka