Miedź, stal szkło
- od: 11 marca 2005, piątekdo: 11 czerwca 2005, sobota
Formy przestrzenne Stanisława Gnacka
Profesor ASP we Wrocławiu, prezentuje na wystawie prace rzeźbiarskie z pogranicza różnych dyscyplin sztuki, poszukując w nich nowych cech wyrazu i możliwości ekspresji. Poprzez interesujące połączenia szkła i metalu, (w
tym brązu i miedzi), a także kamienia i drewna kreuje oryginalną spójnię
wzajemnego uzupełniania się przedmiotów i dzieł zawartych w ramach
określonej przestrzeni
.
Wielokrotnie zdarza się, że konfrontacja z przykładami sztuki użytkowej
prowokuje do podjęcia próby umiejscowienia jej w ramach tradycyjnego
podziału na art
, czyli sztukę wysoką
i techne
, czyli rzemiosło
wytwarzające przedmioty użyteczne i – co ważne - zarazem piękne.
Zapoznanie się twórczością Stanisława Gnacka nie przyniesie na pewno
rozstrzygnięcia tej kwestii. Może ją jednak uzupełnić o kilka refleksji.
Artystyczna działalność Stanisława Gnacka realizuje się w dwóch
dziedzinach - sztuki użytkowej, związanej poprzez konieczność solidnego
opanowaniu rzemieślniczego warsztatu z rzemiosłem artystycznym oraz rzeźby,
w której doświadczenia techniczne, wyniesione z pierwszej dziedziny,
podporządkowywane są wyrażeniu czystej
, tzn. wolnej od konieczności
utylitaryzmu, idei.
Pierwsze, pobieżne spojrzenie na tę sztukę wywiera na widzu wrażenie istniejącej w niej jednorodności stylistycznej, potęgowane głównie przez konsekwentne operowanie w obu dziedzinach identycznymi tworzywami. Jednak poddana analizie, wykazuje wyraźne różnice właśnie w zakresie tworzywa, związane ze zmianą w podejściu do niego. W rzeźbach materiał wyraźnie przestaje być podrzędny wobec wymogów wynikających z funkcjonalności, którym musi sprostać. Staje się inspiracją do poszukiwań w sferze czystej formy, zaczyna uwalniać się z roli tworzywa, by stać się ideą ubraną w materię. Jest zapisem wrażeń wynikających – co jest szczególnie widoczne – z zachwytu artysty nad specyfiką materiału i możliwościami wyrazu, jakie on niesie.
Tym natomiast, co łączy wykonane ze stali i szkła przedmioty użytkowe oraz obiekty rzeźbiarskie jest widoczne wyraźnie przeniesienie konstrukcyjnego pojmowania formy z wyróżnionymi elementami nośnymi i tektoniką bryły. Rolę nośną pełni zawsze stal, z której powstaje stelaż dla zespalanych z nim elementów szklanych. Jest to jednak nie tylko przeniesienie na obszar sztuki czystej doświadczeń inżynieryjnych, związanych z koniecznością sprostania wymogom stawianym przedmiotom o charakterze użytkowym, ale przede wszystkim emocjonalnego stosunku artysty do materiałów – surowego, ciężkiego i mocnego w wyrazie metalu i kruchego, efemerycznego, odrealnionego szkła.
Alternację tę podkreśla zawsze wyzyskanie kontrastu pomiędzy
graficznością form wykonanych w metalu, a niedookreślonością
wynikającą z przejrzystości szkła. To także pole walki pomiędzy
światłem i cieniem uosabianym przez te dwa materiały.
Ową wydobywaną często przez Stanisława Gnacka dychotomię materiałów
podkreśla tendencja do nadawania w kompozycjach, w których są one
zestawiane, elementom szklanym kształtów organicznych, vividalnych,
zastygłych chwilowo w bezruchu, gotowych do wzrostu lub przemieszczenia i dynamizujących całość kompozycji, budowanej na konstrukcji z metalu. Co
ważne, często bodźcem do powstawania obiektów rzeźbiarskich staje się dla artysty wybrany z otoczenia fragment natury
– w klocu zniszczonego
pnia zauważa on formę, którą w pracowni wydobywa poprzez odrzucenie tego,
co przypadkowe i wzbogacenie jej o to, co nada jej nową jakość, co będzie
w stanie wyrazić jego osobowość twórczą, odbiorcę zaś zachęci do refleksji i zagłębienia się w przesłanie zawarte w dziele.
Owa predylekcja do form organicznych może być uznana w ogóle za wyróżnik sztuki Stanisława Gnacka, pojawiający się nie tylko w realizacjach rzeźbiarskich, ale równie często w obiektach z zakresu sztuki użytkowej. I nie odnosi się to jedynie do realizacji w typie krat ogrodzeniowych czy balustrad schodów, będących szczególnie wdzięcznym polem dla wprowadzania miękkich, floralnych form, w których pobrzmiewają echa płynnych secesyjnych wici lub zrytmizowanych, przestylizowanych ornamentów bliskich stylistyce neorenesansowej. Formy wywodzące się z nich znaleźć możemy także w liniach ramy stelażu parawanu, w nogach stolików czy stopach świeczników. Obracając się w tej stylistyce Stanisław Gnacek konsekwentnie unika nadawania kreowanym przez siebie obiektom znamion nowoczesności i związanej z jej najprostszą recepcją tendencji do upraszczania form, obracając się w świecie zinterpretowanej przez siebie, szeroko pojętej natury.
Co zatem kontakt z twórczością Stanisława Gnacka, swymi źródłami
wypływającej ze sztuki użytkowej, prowokującej artystę do dalszych
poszukiwań w sferze rzeźby, wnosi do refleksji nad relacją pomiędzy
techne
, a art
?
Po pierwsze pewność, że status dzieła sztuki zapewnić jej może forma,
której odbiór wychodzi poza ramy zwykłego zadowolenia estetycznego. Ale także przeświadczenie, że sztuka użytkowa nie może obejść się bez
mistrzostwa wykonania, wynikającego ze sprostania wymogom tradycyjnego,
rzemieślniczego warsztatu, idącego w parze ze zrozumieniem tworzywa.
Przecież zarówno w odniesieniu do niej, jak i sztuki wysokiej prawdziwe jest
zdanie W. Cahna, że arcydzieła to przedmioty nie tyle najlepsze w danej
klasie, co doskonałe same w sobie
.
Ryszard Woźniak "PLĄDROGRAFIA+"
od: 5 września 2018 do: 30 września 2018
Galeria RING
Rynek 12 Legnica
7 484sztuka
Indeks patriotyczny - konkurs fotograficzny
16 września 2018 - 23:59
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
7 579sztuka
Familiada festyn rodzinny
9 września 2018 - 13:00
Zamek Piastowski w Legnicy
Plac zamkowy 1 Legnica
10 718sztuka
Wernisaż wystawy: RELATIONS AND CONTEXTS
8 września 2018 - 15:30
Otwarta Pracownia Sztuki
Chojnowska 19 Legnica
7 241sztuka
Wernisaż wystawy: GEO – RELATION 51°N Wuppertal ---- Legnica
7 września 2018 - 18:00
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
7 174sztuka
Kinga Popiela "HYLEMORFIZM"
od: 10 sierpnia 2018 do: 2 września 2018
Galeria RING
Rynek 12 Legnica
8 207sztuka
"Stacja relaks" - finisaż wystawy Agnieszki Matwiejszyn
30 sierpnia 2018 - 17:00
Stacja Kultura, Galeria Kolei Dolnośląskich
Kolejowa 2 Legnica
6 772sztuka
Gosia Walton "BLISK"
od: 2 sierpnia 2018 do: 26 sierpnia 2018
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
7 708sztuka
Mikołaj Kowalski: SZARA CODZIENNOŚĆ
od: 20 lipca 2018 do: 8 sierpnia 2018
Galeria RING
Rynek 12 Legnica
7 394sztuka
Robert Zieba "Tytanowa biel"
od: 6 lipca 2018 do: 29 lipca 2018
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
12 488sztuka
Jerzy Olek: PIRAMIDIANA
od: 14 czerwca 2018 do: 4 lipca 2018
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
11 735sztuka
Pora na dobranoc...
od: 24 marca 2018 do: 30 czerwca 2018
Muzeum Miedzi
ul. Partyzantów 3 Legnica
8 393sztuka
LEGNICKI FESTIWAL SREBRO 2018
od: 1 maja 2018 do: 10 czerwca 2018
Galeria Sztuki w Legnicy
pl. Katedralny 1 Legnica
7 479sztuka
Świątynia Sławy
od: 9 kwietnia 2018 do: 9 czerwca 2018
Muzeum Miedzi
ul. Partyzantów 3 Legnica
8 212sztuka
Wystawa jubileuszowa 55/55
od: 14 grudnia 2017 do: 30 kwietnia 2018
Muzeum Miedzi
ul. Partyzantów 3 Legnica
12 768sztuka
Józef Piłsudski w karykaturze
od: 1 lutego 2018 do: 30 kwietnia 2018
Muzeum Miedzi
ul. Partyzantów 3 Legnica
12 761sztuka
KAMIL KUSKOWSKI "PRACE Z LAT 2012-2017"
od: 23 marca 2018 do: 20 kwietnia 2018
Galeria RING
Rynek 12 Legnica
7 380sztuka