Mephista

AVANT DAYS

Koncert w ramach festiwalu Jazz Jantar 2007.

Mephista w składzie:

• Sylvie Courvoisier – fortepian
• Ikue Mori – elektronika, laptop
• Susie Ibarra – perkusja

„Fascynujący, utkany z miliona punktów obraz zaskakujący swą kolorystyką i migotliwą teksturą. (...) każda poświęcona jej chwila zaprocentować może niezwykłymi i cennymi skojarzeniami.”

(Maciej Karłowski - HiFi i Muzyka)

To diabelskie trio gra muzykę pełną szatańskich zwrotów i zakrętów, pozbawioną tematów, rozlaną w improwizacji. Ich twórczość uparcie wymyka się opisowi. Jest z definicji niebezpiecznym miejscem dla ludzi przyzwyczajonych do takich “zbędnych” luksusów jak melodia czy harmonia. Kiedy człowiek już się jej podda, Mephista zabierze go w zapierającą dech podróż rollercoasterem do samego piekła i z powrotem.

„Ta muzyka jest wspaniała, ekstrawagancka, szokująca i upojna. Nie pójść na spotkanie z Mephistą oznacza odciąć się od muzycznej propozycji najwyższej światowej klasy. To muzyka wybitna – wychodząca poza kategorie, poza wyobraźnię, poza wszelkie porównania”.

(J. Dennis - amazon.com).

Mephista to bez wątpienia supergrupa. W pełni żeńska obsada, prosto z nowojorskiego downtown, błogosławiona przez Johna Zorna. Muzyka eksperymentalna wymaga precyzyjnego dostrojenia jego wykonawców. To właśnie dzięki temu, że artystki w pełni poświęcają się muzyce, Mephista funkcjonuje tak dobrze. Nie ma miejsca dla gwiazdorskich zapędów, liczy się talent i koncentracja na wspólnej improwizacji.

„Mori miksuje akustyczne sample, takie jak bulgoczącą wodę, zakłócenia elektryczne, podmuchy wiatru, z których tworzy struktury rytmiczne. Ibarra kreuje dźwięki z pozoru przypadkowe, oderwane od siebie. Courvoisier także traktuje fortepian w sposób perkusyjny, często grajac bezpośrednio na strunach. Jej technika jest tak niespotykana, że gdy zaczyna grać w tradycyjny sposób, wydaje się, że dźwięki pochodzą z zupełnie innego instrumentu.”

(Jesse Jarnow, All Music Guide)

Susie Ibarra to jeden z najbardziej wyrazistych perkusistów avant-jazzu i muzyki improv. W latach dziewięćdziesiątych występowała z tuzami jazzu (William Parker, David S. Ware), gwiazdami sceny indie (Yo La Tengo) czy Johnem Zornem, w którego wytwórni debiutowała. W ostatnich latach nieco zeszła z tonu, by skoncentrować się na wybranych projektach, co jeszcze bardziej podnosi wartość jej niebywałego talentu będącego połączeniem wszechstronności, energii i subtelności.

Ikue Mori to już legenda. Zaczynała jako perkusistka w wizjonerskim ansamblu DNA w latach 70’tych. W latach późniejszych Mori zaczęła eksperymentować z automatami perkusyjnymi. Zdobyła sławę dzięki współpracy z gwiazdami awangardy – Fredem Frithem, Johnem Zornem, Jimem O’Rourke, Kim Gordon (Sonic Youth).

Sylvie Courvoisier dała się poznać jako pianistka skoncentrowana na łączeniu muzyki improwizowanej ze współczesną kameralistyką. To, co odróżnia Sylvie od innych pianistów preparujących brzmienie fortepianu, to zainteresowanie melodią. Mimo że traktuje instrument jak perkusyjny, spod jej palców wybrzmiewają barwne slide’y, walce, czasem jej brzmienie przypomina zaś marimbę.

Drugi album Mephisty ukazuje wspaniale jak silną nić porozumienia nawiązały i rozwinęły trzy artystki. Przestrzenne, improwizowane utwory eksplorują różnorodność tekstur dźwiękowych i nastrojów, będących tłem dla głosu Ikue Mori. Artystki wykazują się cierpliwością, ich dźwięki mają czas i przestrzeń, żeby wybrzmiewać. Ibarra używa bogatego zestawu miotełek, dzwonków, gongów, podczas gdy Courvoisier preparuje brzmienie fortepianu uderzając bezpośrednio w jego struny. Na Entomological Refleciotns nikomu się nie spieszy – to płyta kontemplacyjna, na której improwizujące osiągają pełnię muzycznej interakcji.

Ikue Mori
Ikue Mori przeniosła się do Nowego Jorku z Tokyo w 1977. Była współzałożycielką no wave’owego DNA z Arto Lindsay’em and Timem Wrightem. Jej gra – radykalna i hałaśliwa dała jej status legendy muzyki rockowej. W 1985 wkroczyła do świata muzyki improwizowanej. Używając automatów perkusyjnych stworzyła swój indywidualny styl.

Susie Ibarra
Perkusistka i kompozytorka. Mieszka w Nowym Jorku. Odebrała muzyczne wykształcenie w Mannes College of Music oraz Goddard College. Studiowała grę na indonezyjskim instrumencie kulintang z Danonganem Kalanduyanem oraz grę na perkusji z Busterem Smithem, Vernelem Fournierem oraz Milfordem Gravesem. Jako perkusjonalistka koncertowała grając muzykę południowoazjatycką na gongach, jazz, awangardę, muzykę improwizowaną, także solo. Współpracowała z wieloma sławami takimi jak: John Zorn, Dave Douglas Pauline Oliveros, Derek Bailey, Ikue Mori, Sylvie Courvoisier, William Parker, Dr. L Subramaniam, Kavita Krishnamurti, John Lindberg, Wadada Leo Smith, Mark Dresser, Thurston Moore, Savath and Savalas, Prefuse 73, Yo La Tengo.

Ibarra uczyła gry na instrumentach perkusyjnych na wielu uczelniach w USA, m.in. w The Walker Art Center, Mills College, Bard College, Swarthmore College, Fundacio Joan Miro, University of Michigan, Juilliard, Manhattan School of Music, The New School.

Nominowana do nagrody “Najlepszego perkusisty” przez opiniotwórcze magazyny: Village Voice, Downbeat, Jazziz, The Wire. Obecnie występuje m.in. solo, z własnym trio (z Jennifer Choi i Craigiem Tabornem), z projektem Mephista, a także z poetą Yusefem Komunyakaa w projekcie Shapechanger, w duecie z Markiem Dresserem.

Sylvie Courvoisier
Szwajcarska pianistka i kompozytorka odebrała solidne wykształcenie konserwatoryjne, studiując muzykę jazzową w Conservatoire de Montreaux oraz klasyczną (w tym dyrygenturę) w Conservatoire de Lozannie. Od roku 1998 zamieszkuje na Brooklynie w Nowym Jorku. Jest laureatką The Swiss Young Creators Award za rok 1996.

Do chwili obecnej też, swoje zainteresowania muzyczne dzieli na twórczość kompozytorską, związaną z muzyką współczesną (klasyczną) oraz pianistykę i improwizację. Komponuje muzykę koncertową, pisze dla radia, teatru oraz baletu. Zarówno w przypadku muzyki współczesnej, jak i improwizowanej uchodzi za muzyka związanego z awangardą, choć trudno poczynania jej nazwać awangardowym ektremizmem.

Oprócz tworzenia muzyki współczesnej na potrzeby innych wykonawców, swoje własne zamiłowania do klasyki realizuje przede wszystkim w trio ABATON z Markiem Feldmanem (skrzypce) oraz Erikiem Friedlanderem (wiolonczela). Na poły improwizujący, na poły "klasyczny" charakter nosi duet z Markiem Feldmanem, w którym głównie grywa muzykę skomponowaną przez Johna Zorna oraz utwory własne i skrzypka.

Jest lub była współpracownikiem tej miary twórców, jak John Zorn, Tony Oxley, Butch Morris, Tim Berne, Herb Robertson, Michel Godard, czy Fred Frith.

Bardziej jazzowe, improwizujące oblicze miał zespół Ocre prowadzony przez Courvoisier na przełomie lat 90/00, w którym brzmienie fortepianu połączyła z katarynką (barrel organ, orgue de barbarie) i tubą (niekiedy też innymi instrumentami). Niemal tradycyjne oblicze jazzowe ma zespół współtworzony przez Courvoisier z Joëlle Léandre i Susie Ibarrą. Pełna poszukiwawczej pasji, udziela się również w na poły elektronicznym zespole Mephista (wraz z Ikue Mori i Susie Ibarrą). Była uczestnikiem, co najmniej kilku projektów Cobra, prowadzonych niegdyś przez Johna Zorna. Jej muzykę i sztukę docenili tak odmienni muzycy, jak Herb Robertson, w którego kwintecie występuje; Yusef Lateef, jest członkiem Yusef Lateef 4tet oraz Vincent Courtois, z którym grywa w triu, a składu dopełnia Ellery Eskelin.

W jej stylu gry mieszają się tak odmienne podejścia gry i ekspresji, jak minimalizm i pianistyka wywodząca się od Cecila Tavlora.

Dyskografia Mephisty:

• Entomological reflections (Tzadik Records 2004)
• Black Narcissus (Tzadik, 2002).