Zwiedzanie wystawy „Bufet pod Kombinatem” z kuratorką Marią Wąchałą-Skindzier w ramach cyklu Podróże po historii i kulturze.

Wystawa „Bufet pod Kombinatem” to swoista podróż do historii życia codziennego nowohucian, pokazanego przez pryzmat lokali gastronomicznych - począwszy od barów mlecznych, barów szybkiej obsługi i typu szwedzkiego, poprzez stołówki hutnicze, Kasyno Huty im. Lenina czy kawiarnie i restauracje. Podróż po wystawie rozpoczniemy od barów, barów mlecznych, barów typu szwedzkiego i barów szybkiej obsługi. Spoglądając przez specjalne okienko zobaczymy dawne nowohuckie jadłodajnie. Wśród nich Centralny - najbardziej znany bar mleczny w Nowej Hucie, który powstał w 1956 roku i istnieje do dziś. Odwiedzimy też inne istniejące i nie, bary mleczne i zwykłe takie jak Bieńczycki, Mały, Przodownik, Pod zegarem, Na Skarpie, Kopciuch. Do ciekawszych miejsc tego typu należały otwarty w 1958 roku bar Bachus – pierwszy bar samoobsługowy na terenie Nowej Huty oraz bar typu szwedzkiego Marten, otwarty w 1964. Refleksja historyczna nie ominie też stołówek pracowniczych Kombinatu Huty im. Lenina, prowadzonych przez Oddział Zaopatrzenia Robotniczego. Zobaczymy, czym przyciągało otwarte w 1958 roku Kasyno Huty im. Lenina - kto w nim bywał kogo z honorami podejmowano a kto pracował. Barwne opowieści i pamiątki przekazała na wystawę m.in. pani Lena Motyka, kierująca stołówkami i Kasynem Huty im. Lenina. Mało kto wie, że w 1958 roku w Nowej Hucie gościł Anastas Mikojan, autor reform kulinarnych w Związek Radziecki, które po II wojnie światowej zostały przeszczepione na polski grunt. Na wystawie prezentujemy zdjęcia z tej wizyty. Ważną częścią ekspozycji jest opowieść o nowohuckich kawiarniach i kulturze kawiarnianej. Pierwszą nowohucką kawiarnią była, Stylowa, otwarta 14 lipca 1956 roku. Do ciekawszych obiektów, zgromadzonych w tej części wystawy, oprócz bogatej ikonografii i elementów umeblowania należą pamiątki z pracy w tym lokalu przekazane przez jedną z pierwszych nowohuckich kelnerek panią Helenę Pietrzykowską. Przypominamy też inne kawiarnie takie jak Krasnoludek, a później Mozaika, Lajkonik i Kokosanka. Dowiemy się także jak spędzali popołudnie, wieczór w kawiarniach pierwsi nowohucianie latach 50., a jak bawiły się ich dzieci w latach 60 i 70. XX w. Do jakiej muzyki tańczono, co zamawiano, jak wyglądały te lokale. Na wystawie odtworzone zostało wnętrze kawiarni Mozaika. Dużo uwagi poświęcono nowohuckim restauracjom, zaczynając od najstarszej noszącej nazwę Gigant - w 1956 r. przemianowaną na Lotos- otwartą 22 lipca 1952 r. Za najbardziej elegancką restaurację w Nowej Hucie uchodziła Arkadia otwarta 30 grudnia 1957 roku. Już następnego dnia odbyło się w niej barwne, sylwestrowe widowisko, jakim był pierwszy Bal z Fiołem, który współtworzyli aktorzy. Bal wyróżniał się przede wszystkim oryginalnymi strojami, a jego urządzanie z czasem stało się zwyczajem restauracji. Arkadia była dwupoziomowym lokalem z antresolą, parkietem do tańca, mogącym pomieścić 300 gości. Przywołujemy także pamięć o innym bardzo eleganckim lokalu Wiśle, a także innych restauracjach: Ludowej, Teatralnej, Halince-Jubilatce, Zachęcie czy Nowoczesnej. Poznamy też miejsca o gorszej renomie, często owiane złą sławą. Nowohuckimi lokalami, w których piło się na umór były Oaza na osiedlu Wysokim oraz położony na przeciwko bar Orion na os. Kazimierzowskim, a także bar Ekspres przy ul. Kocmyrzowskiej. Od 1955 roku mieściła się tam restauracja Krakowianka z dansingiem. Potem lokal podzielono, z jednej części tworząc bar, a pozostałą przeznaczając na sklepy. Najgorszą opinię miała jednak restauracja Przysmak. W 1972 roku pisano w prasie, że w Przysmaku podaje się „bez względu na stan trzeźwości swoim konsumentom piwo i wódkę, chcąc szczycić się dużym utargiem”. Restauracja ta położona była w rejonie hoteli robotniczych, niektórzy przepijali w niej całe pensje nierzadko już w dniu wypłaty. [źródło: www.mnk.pl]

Cykl „Podróże po historii i kulturze” przypomina wycieczkę wehikułem czasu. Nikt nie wie, gdzie nas zaprowadzi. Może do przeszłości? A może przyszłości? Jednak na pewno sprawi, że odkryjemy coś fascynującego!

Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida os. Górali 5, Kraków tel. 12 644 27 65 e-mail: sekretariat@okn.edu.pl www.okn.edu.pl www.facebook.com/oknorwid