Sąsiedzi

reż. Agnieszka Arnold

Pokaz filmowy towarzyszący wystawie Zofia Lipecka. Po Jedwabnem

Sąsiedzi

reż. Agnieszka Arnold

Polska 2001

Przed pokazem słowo wstępne wygłosi scenarzystka i reżyserka filmu Agnieszka Arnold

"Nie usiłuję rekonstruować zbrodni, robić śledztwa – zastrzega sama autorka. „To jest film o pamięci". Słuchamy opowieści mieszkańców Jedwabnego, Radziłowa i Wąsoszy – obecnych i dawnych, bo mówią także Żydzi, którzy ocaleli z Zagłady albo wyjechali z Polski jeszcze przed wybuchem wojny. Na amatorskiej taśmie wideo oglądamy powrót Szmula Wasersztajna do Jedwabnego. Czytamy kronikę tamtejszej parafii. Początek lat trzydziestych, kiedy Polacy i Żydzi żyją jeszcze bez większych konfliktów (rabin Baker, który opuścił miasteczko w 1937 r., do dziś śpiewa polskie piosenki). Śmierć Piłsudskiego i wzrost znaczenia endecji, którą w Łomżyńskiem popierała większość, w tym – wszyscy księża. Bojkot żydowskich sklepów, tłuczenie szyb, pobicie kobiety, która decyduje się zrobić zakupy u żydowskiego piekarza. Później okupacja sowiecka: wywózki na Sybir i narastające przekonanie, że Żydzi w nowym ustroju mają się lepiej. Wzajemna wrogość. Ktoś w filmie opowiada, że kiedy Polaków wywożono, Żydzi bawili się, tańczyli. Ks. Orłowski, proboszcz Jedwabnego, znajduje nawet biblijną interpretację: „Jeśli sięgniemy do psalmów, to to jest zrozumiałe. Bo kiedy odnosili Żydzi zwycięstwo, to wtenczas się bawili, tańczyli, grali. Może to w ich kulturze [tkwi], ale to kulturę polską trochę drażniło".

bilety:

wstęp wolny