Koncert Symfoniczny
Gabriel Chmura
- 27 kwietnia 2007, piątek» 19:00
Gabriel Chmura - dyrygentJanusz Wawrowski - skrzypce
27.04.2007 — piątek godz. 19:00
Sala Koncertowa Filharmonii Wrocławskiej
**KONCERT SYMFONICZNY
Gabriel Chmura — dyrygent
Janusz Wawrowski — skrzypce
Kwartet Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego:**
- Marcin Markowicz — skrzypce
- Radosław Pujanek — skrzypce
- Artur Rozmysłowicz — altówka
- Maciej Młodawski — wiolonczela
Orkiestra Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego
Program:
- K. Szymanowski – Kwartet smyczkowy nr 2
- M. Karłowicz - Koncert skrzypcowy A-dur
- D. Szostakowicz - Symfonia nr 10 e-moll
Omówienie programu:
W Koncercie skrzypcowym A-dur rozpoznajemy Mieczysława Karłowicza jako kompozytora jeszcze w pełni romantycznego, nawiązującego wprost do wielkiej tradycji muzycznej dopiero co przeszłego wieku (utwór powstał w 1902 roku). Wiele cech estetycznych tego dzieła, a nawet konkretne muzyczne pomysły, wskazują na bezpośrednie źródło inspiracji, jakim dla młodego kompozytora była tu zapewne twórczość Piotra Czajkowskiego, z jego słynnym koncertem skrzypcowym D-dur. Zdając sobie sprawę z ewolucji, jaką niebawem przejdzie wybitna i niezwykle ważna dla muzyki polskiej twórczość Karłowicza, dzisiaj skłonni jesteśmy oceniać ten młodzieńczy jeszcze utwór nieco powściągliwie, wytykając kompozytorowi nawet pewne błędy warsztatowe, z których najpoważniejszym wydaje się brak równowagi brzmienia między partią solisty i orkiestrą. A przecież koncert A-dur to dzieło porywające od pierwszych taktów, pełne inwencji, sprawiające wiele bez-pośredniej, estetycznej przyjemności. Karłowicz bardzo umiejętnie kształtuje przebieg wyrazowy, poruszając się elastycznie pomiędzy wyrazistym, osadzonym w marszowej rytmice nastrojem wzniosłości, a głębokim liryzmem, intensywnością melodyki. Na uwagę zasługuje tendencja do integracji formy, co kompozytor osiąga poprzez powrót w finale do tematu głównego części I. Pojawiają się także, jeszcze nieśmiało, zwiastuny modernistycznych skłonności kompozytora, obecne m.in. w rozbudowanym kształcie frazy, dysonansowych zwrotach melodycznych, nagle przyspieszanym ruchu. Te nowatorskie cechy stylu Karłowicza dojdą do głosu później, w jego wspaniałych poematach symfonicznych, na razie świadcząc o otwartości kompozytora na innowacje muzycznego języka otwartości tak potrzebnej muzyce polskiej tego okresu.
Dymitr Szostakowicz jest postacią wyjątkową wśród panteonu najwybitniejszych kompozytorów XX wieku, co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze wobec wszystkich nowatorskich tendencji, wobec pokus eksperymentu, zachował rozważny dystans, czerpiąc z modernizmu wiele, ale tylko w takim zakresie, w jakim to było konieczne dla rozwoju jego indywidualnego, zakorzenionego głęboko w klasyczno-romantycznej tradycji języka. Po drugie zaś był w swych założeniach nadzwyczaj konsekwentny. Można dzisiaj dociekać, na ile owa wyważona postawa estetyczna kompozytora była wynikiem szczególnej sytuacji politycznej, w jakiej się znajdował jako obywatel i zasłużony artysta Związku Radzieckiego. Wiadomo, że historia i polityka odgrywały w jego twórczości istotną rolę, że nie odżegnywał się w pewnym okresie od zasad realizmu socjalistycznego w sztuce. To ideologiczne uwikłanie co godne szczególnego podkreślenia – nie zmieniło nigdy powszechnego na świecie uznania dla twórczości Szostakowicza, dla jego warsztatu, ale także dla obranej przez kompozytora drogi estetycznej, która zwłaszcza z dzisiejszej postawangardowej perspektywy wydaje się w pełni uzasadniona. Szostakowicz był szanowanym mistrzem w czasach dominacji awangardy, a dziś miałby duże szanse, by stać się patronem dla młodego pokolenia postmodernistów – i to jest najlepszy dowód, jak zmienny bywa kontekst historyczny i ideowy, a jak trwała pozostaje wartość rzetelnej, dobrze napisanej muzyki.
Język muzyczny Szostakowicza wydaje się zrozumiały i bliski w swej prostocie i w swym nawiązaniu do tradycji, ale równocześnie jest trudny i niejasny bo nie poddaje się łatwym interpretacjom. O prostocie jego stylu świadczyć może wyrazistość melodyczno-rytmiczna, przejrzystość harmoniki i faktury, oszczędność brzmienia (charakterystyczna szorstkość), tendencje kameralizujące. Jednocześnie trudność muzyki Szostakowicza polega na tym, że wymaga ona od nas szczególnej cierpliwości, wnikliwego wsłuchania; narracja jego symfonii rozwija się zazwyczaj powoli, stopniowo, z tendencją do umiarkowanego tempa, nie porywa od pierwszych taktów, wydaje się złożona i pokrętna. Szostakowicz nie uwodzi bez potrzeby jaskrawymi gestami; zawsze jednak potrafi być, jeśli trzeba, i dosadny, i błyskotliwy, potrafi przemawiać głosem wzburzonym i patetycznym. Za złożonym i rozbudowanym tokiem jego muzycznej wypowiedzi kryje się wizja trudna i wymagająca; wizja rzeczywistości pełnej sprzecznych uczuć: lęku, tragedii, komizmu, groteski, patosu uczuć, które przenikają się nawzajem, nakładają na siebie, ścierają. Dla stylu Szostakowicza, a właściwie dla przesłania jego muzyki, charakterystyczna jest ambiwalencja monumentalizmu i prostoty, tragizmu i groteski, powagi i szyderstwa.
To, co da się powiedzieć ogólnie o twórczości Szostakowicza, odnosi się także do X symfonii. Fenomen tego kompozytora polega również na konsekwencji jego stylu. Piętnaście symfonii stanowi niemalże monolit, w którym dostrzec można pro-ces wewnętrznego rozwoju, dojrzewania, ale bez tak spektakularnych dla wielu twórców XX wieku rewolucyjnych przełomów. X symfonia e-moll z 1953 roku reprezentuje już fazę późniejszą, której dojrzałość można opisać jako powrót do bardziej zachowawczego języka późnego romantyzmu, jako pogłębienie emocjonalnego, dramatycznego wyrazu.
/ opracowanie: Robert Losiak/
Gabriel Chmura
Dyrektor artystyczny Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, z którą wspólnie brał udział w licznych festiwalach, a także występował podczas tournée do Wielkiej Brytanii, Ameryki Południowej, Francji, Niemiec i Japonii.
Urodzony w Polsce, dorastał w Izraelu, gdzie podjął studia pianistyczne i kompozytorskie w Akademii Muzycznej w Tel Awiwie. Studiował dyrygenturę u Pierre'a Dervaux w Paryżu, u Hansa Swarowsky'ego w Wiedniu oraz u Franca Ferrary w Sienie. W 1971 roku zdobył pierwszą nagrodę w Konkursie H. von Karajana w Berlinie oraz Cantellego w Mediolanie.
Te nagrody zaowocowały licznymi występami na międzynarodowych scenach filharmonicznych i operowych. Był dyrektorem artystycznym uznanych orkiestr w Kanadzie i Niemczech. Nagrywał z wybitnymi orkiestrami dla renomowanych wytwórni, a nagrania pod jego batutą były nagradzane m.in. Grand Prix de Disque Mondial de Montreux czy uznane za Best Choice przez American Record Guide.
bilety:
VIP—60zł, N—40zł, U—25zł, W—15zł
Janusz Wawrowski
Metallica symfonicznie
28 października 2023 - 19:30
A2 Centrum Koncertowe
ul. Góralska 5 Wrocław
243 187teatr
Halloween Party with Anna Nguyen Scary Band
28 października 2023 - 20:00jest więcej terminów
Vertigo Jazz Club & Restaurant
ul. Oławska 13 Wrocław
9 485teatr
DEZERTER
28 października 2023 - 20:00
Stary Klasztor
ul. Purkyniego 1 Wrocław
174 275muzyka
Halloween Party | Silent Disco!
27 października 2023 - 22:00
Sztuka Na Miejscu
Łaciarska 4 Wrocław
3 523muzyka
Funk & Soul by Gene Stovall
27 października 2023 - 20:00
Vertigo Jazz Club & Restaurant
ul. Oławska 13 Wrocław
3 434muzyka
Za Horyzontem i W stronę portu!
27 października 2023 - 19:30
Sala Witrażowa - Stary Klasztor
Purkyniego 1 Wrocław
3 124muzyka
Funk & Soul by Gene Stovall
27 października 2023 - 20:00
Vertigo Jazz Club & Restaurant
Oławska 13 Wrocław
4 479muzyka
Requiem
27 października 2023 - 19:00
Narodowe Forum Muzyki
Plac Wolności 1 Wrocław
4 183muzyka
MTV Unplugged Last Call
27 października 2023 - 17:30
Sala Koncertowa Radia Wrocław
al. Karkonoska 10 Wrocław
22 435teatr
MTV Unplugged - Last Call
27 października 2023 - 20:00
Sala Koncertowa Radia Wrocław
al. Karkonoska 10 Wrocław
22 758teatr
Legenda polskiej sceny rockowej.
27 października 2023 - 20:00
A2 Centrum Koncertowe
ul. Góralska 5 Wrocław
197 761teatr
StandUp - KoEdukacyjny - Master Of SEX
27 października 2023 - 18:00
Dom Kultury Bakara
Różana 4 Wrocław
74 536muzyka
StandUp - KoEdukacyjny - Jak Rozmawiać z Chłopem! Jełopem?
27 października 2023 - 20:30jest więcej terminów
Dom Kultury Bakara
Różana 4 Wrocław
214 857teatr
Marta Wierzbicka, Mikołaj Krawczyk, Mateusz Banasiuk, Magdalena Wójcik
27 października 2023 - 17:30/20jest więcej terminów
Impart Centrum
ul. Piłsudskiego 19 Wrocławjest więcej miejsc
308 082teatr
Wielkie Otrzęsiny Wrocławia
26 października 2023 - 21:00
Klub Światła
Ul. Świętego Mikołaja 11 Wrocław
3 938muzyka
Ale Meksyk!
26 października 2023 - 19:00
A2 Centrum Koncertowe
ul. Góralska 5 Wrocław
42 200teatr
HUNTER zagra w Starym Klasztorze!
26 października 2023 - 19:30jest więcej terminów
Stary Klasztor
Purkyniego 1 Wrocław
38 849teatr