Tysiące, miliony, miliardy. Skarb z Lutomierza w Muzeum Papiernictwa

Jesień 2018 r. Podczas prac remontowych wieży i dachu kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Lutomierzu k. Ząbkowic Śląskich odkryta zostaje „kapsuła czasu”, pamiętająca moment wcześniejszego remontu świątyni w okresie międzywojennym. W metalowej tulei znajduje się intrygującą zawartość – spisane niemal sto lat temu dokumenty oraz banknoty i monety. To niemieckie pieniądze inflacyjne. „Tysiące, miliony, miliardy. Skarb z Lutomierza w Muzeum Papiernictwa” – to tytuł naszej najnowszej wystawy czasowej, prezentowanej od 15 października br.

Choć w chwili zamykania kapsuły czasu wartość wyjątkowego skarbu z Lutomierza sięgała zaledwie kilkudziesięciu fenigów, dziś posiada on znaczenie historyczne. Jest symbolem ogromnej inflacji, która w latach 20. XX w. dotknęła wiele krajów, doprowadzając ich obywateli do skrajnego ubóstwa. Mieszkańcy Lutomierza włożyli do kapsuły czasu miliardy marek nie w dowód hojności, lecz jako symbol trudnych czasów, z jakimi musieli się mierzyć.

Nierozcięte arkusze 21 banknotów o nominale 10 tys. i 24 banknotów po 50 tys. marek z początku i końca 1922 r. budzą niewątpliwie największą ciekawość. Pieniądz ten tak szybko tracił wówczas na wartości, że wydrukowanych banknotów nie opłacało się już nawet rozcinać, gdyż nie były nic warte…

Celem wystawy „Tysiące, miliony, miliardy” jest wyjaśnienie odbiorcy, czym jest inflacja lub hiperinflacja – zjawisko ekonomiczne o niezwykłej sile rażenia, które przez długi czas odbija się na gospodarce, a co za tym idzie, na codziennym życiu zwykłych ludzi. Przebieg inflacji jest na ogół podobny, lecz przyczyny mogą się diametralnie różnić. Pokazujemy to na wystawie na przykładzie przebiegu inflacji w różnych państwach, m.in. na Węgrzech, w Niemczech czy w Zimbabwe.

Informacje prezentujemy w formie plansz ekspozycyjnych, zaś przebieg inflacji obrazują oryginalne banknoty. Część z nich pochodzi z obszernych zbiorów numizmatycznych naszego muzeum oraz z prywatnych zbiorów znanego na Dolnym Śląsku kolekcjonera – Macieja Borowskiego. Z racji tego, że czterech węgierskich banknotów o niewyobrażalnie dużych nominałach nie udało się w Polsce znaleźć, dzięki uprzejmości Węgierskiego Muzeum Narodowego w Budapeszcie (Magyar Nemzeti Múzeum), prezentujemy ich wysokiej jakości kopie.

Projekt został zrealizowany wraz z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej oraz przy wsparciu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A.

W okresie prezentacji wystawy planujemy organizację prelekcji na temat inflacji z udziałem wybitnych specjalistów w tej dziedzinie.