JANANA KRAUPE

MALARSTWO, GRAFIKA, RYSUNEk

Wystawa Festiwalu Twórczości Janiny Kraupe organizowana przez ABC Gallery w Poznaniu w ramach cyklu wystaw Mistrzowie Polskiego Malarstwa Współczesnego. Ekspozycja obejmie około 200 prac: obrazów na płótnie, rysunków i grafik na papierze, począwszy od prac najwcześniejszych z lat 40-tych do ostatnich dokonań. Janina Kraupe należy do wybitnych osobowości sztuki XX wieku o wysokiej pozycji w historii sztuki tego okresu.

Janina Kraupe urodziła się 27 stycznia 1921 r. w Sosnowcu. W 1938r. rozpoczęta studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1938/39 studiowała pod kierunkiem doc, Pawta Dadleza. W latach 1940/41, gdy niemieckie władze okupacyjne zamknęły polskie uczelnie, kontynuowała naukę u prof. Fryderyka Pautscha w Kunstgewerbeschule. Po zakończeniu wojny wznowiła edukację akademicką na ASP W latach 1945-47 uczęszczała do pracowni prof. Eugeniusza Eibischa, 1947/48 - prof. Wacława Taranczewskiego (malarstwo monumentalne). W latach 1945-48 studiowała grafikę w pracowniach doc. Andrzeja Jurkiewicza i prof. Konrada Srzednickiego, otrzymując absolutorium w 1948r, a dyplom z malarstwa sztalugowego w roku 1955. W latach 1942/43 artystka brata czynny udział w pracach konspiracyjnego teatru Tadeusza Kantora. W 1948r. rozpoczęta pracę dydaktyczną w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Z uczelnią związana była przez wiele dziesięcioleci. W roku 1980r. mianowana została profesorem nadzwyczajnym, zaś w roku 1987 profesorem zwyczajnym. Od roku 1958 Janina Kraupe-Świderska jest członkiem Grupy Krakowskiej; od 1951 - należy do Związku Polskich Artystów Plastyków.

Z albumu do wystawy; tekst Andrzeja Kostołowskiego Uwagi o twórczości Janiny Kraupe

...III. Zamiast zakończenia Pełna wspaniałych dzieł twórczość Janiny Kraupe, skoncentrowana jest wokół szerokiego pola źródeł i inspiracji ezoterycznych. W powyższych rozważaniach zwrócono uwagę na niektóre dzieła artystki oraz motywy z nimi związane. Istnieje jeszcze wiele innych wątków godnych wydobycia w jej twórczości. Piszącego te słowa najbardziej zainteresowały dwa aspekty, które zostały tu częściowo zinterpretowane. Pierwszy z nich odnosiłby się do strategii artystki, która w obliczu problemów oraz dramatów zewnętrznych i osobistych, zamiast ekspresji czy wskazania drogi dla ich pośredniego ujęcia, zwraca się w całkowicie odmiennym kierunku. Poprzez medytację wyzwala automatyczne zapisy energii duchowej. W pierwszym etapie artystka w stanie medium notuje to, co uzyskuje jako wskazówki w kontakcie z Absolutem. Na etapie drugim interpretuje zapisy, odnajduje symbole. W fazie trzeciej dopracowuje obrazy, nadając im formę świetnych dzieł sztuki. W całym procesie zachowuje jednak ich ezoteryczne potencjały, ważne w relacji z widzami. Część tych notacji ma charakter rozbudowanych repertuarów symbolicznych. Inną częścią są zapisy automatyczne - cała wielka konstelacja jaką niesie uskrzydlona ręka. Kolorowe dukty dzieł stają się wtedy jakby kartami gigantycznego notatnika. Wśród tych automatycznych zapisów szczególnie ciekawe są notacje muzyczne: malarskie dźwięki i melodyczne kolory. Artystka wypracowała swój niezwykły kod muzycznych odniesień do form obrazów i linorytów. Ma on już trwałe miejsce w naszej sztuce, choć jego znaczenie wciąż wydaje się rosnąć. Drugi aspekt, na jaki zwrócono tu uwagę, odnosi się do twórczości w ogóle. Artyści często poszukują dla sztuki nowych rozwiązań mając na myśli coraz świetniejsze formy. Janina Kraupe zdaje się działać odwrotnie. Kierując się ku medytacyjnym odejściom od potoczności, nie interesuje się poszukiwaniami estetycznymi. Zamiast nich, jako medium wykonuje automatyczne notacje i uzyskuje repertuar, który po opracowaniu okazuje się odkryciem. Dzięki zarzuceniu gry z czystą formą, uzyskuje artystycznie ciekawsze rezultaty niż te, które mogłaby otrzymać, gdyby owej formy "na siłę" szukała.