Zapraszamy na pierwsze spotkanie z nowego cyklu Misja: Polska. Misja: Wrocław.

Gościem spotkania będzie prof. dr hab. Bożena Szaynok, która opowie o żydowskim osadnictwie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1968.

Dolny Śląsk po II wojnie światowej był największym skupiskiem Żydów, którzy w czasie okupacji znaleźli się w niemieckich obozach pracy i ocaleli. To oni byli inicjatorami utworzenia żydowskich osiedli na przyłączonych do Polski ziemiach zachodnich. Idea spotkała się z poparciem polskich władz i na Dolny Śląsk zaczęto kierować Żydów przyjeżdżających do Polski w ramach tzw. repatriacji z terenów Związku Radzieckiego. W kwietniu 1946 roku w ponad 40 miastach i miasteczkach Dolnego Śląska żyło już ponad 90000 Żydów. Powstawały żydowskie przedsiębiorstwa, szkoły, instytucje kulturalne, działały partie polityczne. Zrodził się nawet projekt stworzenia na Dolnym Śląsku autonomii żydowskiej.

Pierwsze załamanie osadnictwa żydowskiego nastąpiło po pogromie kieleckim w czerwcu 1946 roku. Rozpoczęła się emigracja. Jednak zimą 1947 roku osiedla żydowskie znów zaczęły się rozwijać, a na Dolny Śląsk przybywali Żydzi z terenów centralnej Polski. Tworzono nowe ośrodki kultury, szkoły, placówki zdrowia, działał teatr, zaś na Wystawie Ziem Odzyskanych w 1948 roku Żydzi mieli odrębny pawilon, w którym prezentowali swój dorobek. Szybki rozwój osadnictwa żydowskiego przerwało utworzenie Państwa Izrael i decyzja kilkudziesięciu tysięcy osób o wyjeździe z Polski. Kolejne fale emigracji miały miejsce w latach 1956 i 1968. Teatr żydowski przeniósł się do Warszawy, zamknięto żydowskie szkoły. Odrodzenie życia żydowskiego nastąpiło dopiero w latach 90. XX wieku.

prof. dr hab. Bożena Szaynok – historyk, specjalizująca się w historii najnowszej, historii stosunków polsko-izraelskich, a także historii Żydów w Polsce po 1945 roku, historii Polski oraz powszechnej XX wieku. Związana z Uniwersytetem Wrocławskim. W czasie swojej pracy naukowej prowadziła gościnnie wykłady na takich uczelniach jak m.in.: Holocaust Memorial Museum, Yale University, Columbia University, Central Connecticut State University, Hebrew University. W 2016 roku Prezydent RP odznaczył ją Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi w badaniu i upamiętnianiu prawdy na temat tragicznych wydarzeń w Kielcach z 4 lipca 1946 roku. Do jej najważniejszych publikacji należą: Pogrom Żydów w Kielcach. 4 VII 1946 r., Osadnictwo żydowskie na Dolnym Śląsku 1945–1950, Z historią i Moskwą w tle. Polska a Izrael 1944–1968.

wstęp wolny

Misja: Polska. Misja: Wrocław
spotkania o powojennych dziejach miasta.

Cykl wykładów i spotkań, w ramach których poruszać będziemy tematykę powojennych dziejów Wrocławia i Dolnego Śląska – regionu jak w soczewce skupiającego dramatyczne wydarzenia czasów współczesnych. Okres od 1945 roku to czas przemiany miasta z niemieckiego Breslau w polski Wrocław, niemieckiego Niederschlesien w polski Dolny Śląsk. To czas niemal całkowitej wymiany ludności, odbudowy z ruin, powstania nowej administracji, tworzenia zrębów życia naukowego i kulturalnego, ale też walki z panującym ustrojem.

W czasie naszych spotkań posłuchamy o dziejach miasta i regionu, a także o poszukiwaniach tożsamości przez mieszkańców, którym przyszło żyć w zupełnie obcym zakątku Europy.

więcej informacji o cyklu i programie na stronie