Kapłony i szczeżuje. Opowieść o zapomnianej kuchni polskiej – spotkanie autorskie

Muzeum Pana Tadeusza zaprasza na spotkanie z Jarosławem Dumanowskim i Magdaleną Kasprzyk-Cheveriaux, autorami książki „Kapłony i szczeżuje” opowiadającej o kuchni staropolskiej, tak starej i tak polskiej, że dzisiaj już nieznanej.

Kapłon, czyli wykastrowany i tuczony kogut, był popularnym składnikiem potraw w pierwszej znanej nam polskiej książce kucharskiej, z kolei szczeżuje urozmaicały jadłospis najbiedniejszych. Gdy dzisiejsi szefowie kuchni prześcigają się w wymyślaniu oryginalnych przepisów, śmiało możemy sięgnąć do zapomnianej przeszłości. Jak pisał osiemnastowieczny historyk, Jędrzej Kitowicz, tylko coś bardzo starego może wydawać się nowe.

Poczytajmy zatem o oszałamiającej europejskiej karierze szczupaka po polsku, cofnijmy się do czasów, gdy pasternak nie był tylko zabawnym słówkiem, a kucharze serwowali żółtonosy i sielanki. Wreszcie – poznajmy kulinarne przemyślenia świętych Piotra i Pawła, które na długie stulecia ukształtowały naszą żywieniową wyobraźnię.

Książka „Kapłony i szczeżuje” opowiada o kuchni staropolskiej, tak starej i tak polskiej, że dzisiaj już nieznanej. Kuchnia to tak naprawdę nie tyle potrawy, produkty czy nawet smak, ale pewne zasady, idee i wartości decydujące o tym, co jemy, jak to przyrządzamy i rozstrzygające o tym, jak to nam smakuje i co uznajemy za lepsze, bardziej eleganckie i światowe. Stąd też książka dotyczy przede wszystkim globalizacji i kariery nowych produktów z Ameryki, dawnego polskiego postu i zapomnianej dietetyki, zupełnie innej estetyki smaku, utraconych swojskich i dzikich produktów.

Opowieść kończy się uwagami o tzw. „rekonstrukcji kulinarnej”: dzisiejszej modzie na naśladowanie dawnej kuchni. Czy to jest w ogóle możliwe? Czy można wskrzesić dawną kuchnię? Czy kucharze są w stanie zrozumieć przepisy sprzed setek lat i zabrać nas w swoistą podróż w czasie?

wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum, możliwa rezerwacja mailowa: zapisy@ossolineum.pl (zarezerwowane wejściówki należy odebrać najpóźniej pół godziny przed spotkaniem)

goście: Jarosław Dumanowski – profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, historyk czasów nowożytnych, specjalizuje się w historii kultury, kontaktach polsko-francuskich oraz w kulturowej historii kuchni i jedzenia. Kierownik Zakładu Historii Nowożytnej Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu, jest członkiem międzynarodowego komitetu naukowego pisma „Histoire, économie & société” redagowanego na Uniwersytecie Paryż IV Sorbona oraz komitetu redakcyjnego „Kwartalnika Historii Kultury Materialnej”. We współpracy z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie wydaje najstarsze polskie książki kucharskie (seria „Monumenta Poloniae Culinaria” – Polskie Zabytki Kulinarne). Jest członkiem rady naukowej Europejskiego Instytutu Historii i Kultury Jedzenia (IEHCA). Kieruje programem badawczym Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. „Staropolskie przepisy kulinarne. Opracowanie i edycja rozproszonego materiału źródłowego”. Popularyzator wiedzy o dawnej kuchni, członek Klubu Szefów Kuchni. Prowadzi poświęcony tradycjom kulinarnym blog na portalu natemat.pl (www.dumanowski.natemat.pl) oraz stronę „Kuchnia staropolska” na Facebooku (www.facebook.com/kuchniastaropolska).

Magdalena Kasprzyk-Chevriaux – z wykształcenia prawniczka, z pasji dziennikarka kulinarna Specjalizuje się w historii kuchni polskiej. Prowadzi rubrykę Historie kuchenne w krakowskiej „Gazecie Wyborczej”, regularnie pisze także dla portalu Culture.pl oraz magazynów „Usta”, „Kuchnia” i „Forbes”. Była koordynatorką wydarzeń promujących kuchnię polską we Francji oraz współautorką tekstów do książki „Appetite for Poland”, wydanej w trzech wersjach językowych z okazji wystawy Expo w Mediolanie w 2015 roku.

fot. Okładka „Kapłony i szczeżuje. Opowieść o zapomnianej kuchni polskiej”, Wydawnictwo Czarne