Stasi
- od: 9 sierpnia 2005, wtorekdo: 27 sierpnia 2005, sobota
strażnik komunistycznego reżimu
Wójtowska(parter)
Drugi spośród najstarszych zawodów świata
Wywiad określany bywa mianem "drugiego spośród najstarszych zawodów świata". Od dawien dawna dążeniem elit rządzących było uzyskanie przewagi strategicznej i taktycznej nad nieprzyjacielem. Jednak definicja owego "nieprzyjaciela" jest ściśle uzależniona od polityki i czasów w jakich ją się uprawia. Stasi, wschodnioniemiecka służba bezpieczeństwa, niepodzielnie przez dziesięciolecia kontrolowała życie milionów obywateli NRD. Wystawę pt. "Stasi - strażnik komunistycznego reżimu" od 9 do 27 sierpnia będzie można oglądać w Sali Wójtowskiej wrocławskiego ratusza.
Po zakończeniu II wojny światowej na terenach sowieckiej strefy okupacyjnej Niemiec władze sowieckie wraz z niemieckimi komunistami wprowadzały stopniowo system polityczny oparty na sprawdzonych w ZSRR wzorach. Proces ten obejmował także tworzenie organów bezpieczeństwa według modelu stalinowskiego. "Misją klasową" funkcjonariuszy bezpieczeństwa była ochrona socjalistycznej NRD i wcielanie politycznej linii partii. Poprzez nieformalne kontakty ze wszystkimi instytucjami państwowymi, całą armią etatowych funkcjonariuszy i tajnych współpracowników oraz metodami kontroli, podsłuchu i przeszukań, deportacji, tortur fizycznych, publicznych procesów pokazowych Stasi otoczona była nimbem wszechwładnej i wszechobecnej instytucji. Opinia ta była świadomie kultywowana, by stłumić w zarodku wszelkie krytyczne postawy obywateli. Zasadnicze działania struktur organizacyjnych Stasi pozostawały niezmienione przez ponad 40 lat.
Powody
Banalne powody wystarczyły, by wzbudzić zainteresowanie funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD. Oto pierwszy przykład z brzegu. Pan S. Zwrócił na siebie uwagę aparatu bezpieczeństwa i wszczęto przeciwko niemu postępowanie operacyjne pod kryptonimem "Kontener" z racji podejrzeń o szpiegostwo. Powodem były jego częste...spacery po lesie. Wykonano zdjęcia leśnej ścieżki, po której zwykł przechadzać się S. oraz portrety drzew, które służbie bezpieczeństwa wydały się nadzwyczaj podejrzane.
Organizacja
Konstrukcja poszczególnych obszarów zadaniowych oparta była na strukturach liniowych. Oznaczało to, że centralnym komórkom służbowym z reguły podporządkowane były wydziały i referaty w poszczególnych okręgach, którym podlegały z kolei jednostki szczebla powiatowego działających w powiatach,miastach i dzielnicach większych miast. Delegatury okręgowe stanowiły zminiaturyzowane odzwierciedlenia struktury ministerstwa. Istniały wyjątki od tej reguły wynikające z uwarunkowań lokalnych np. w Rostocku funkcjonował Wydział Portowy odpowiedzialny za "zabezpieczenie" żeglugi morskiej i funkcjonowania portów, zaś w okręgu Drezno funkcjonowała jednostka pod nazwą "Politechnika/Szkoły Wyższe". Oprócz oficjalnych budynków służących do celów służbowych bezpieka korzystała także z "tajnych mieszkań". W jednym tylko zespole wieżowców przy pl. Lenina (obecnie Plac Narodów) w Berlinie Wschodnim funkcjonowało 23 zakonspirowane lokale kontaktowe.
Zasady pracy i płacy
Zasadą działania aparatu bezpieczeństwa był fakt, iż równolegle do wzrostu liczby etatowych funkcjonariuszy (zwanych "armią cieni") zwiększały się szeregi nieformalnych współpracowników. "Armia cieni" w 1989 roku liczyła 91 tys. etatowych pracowników, zaś tajnych współpracowników było ponad 173 tys. Wszyscy zatrudnieni w resorcie, z wyjątkiem nielicznych pracowników cywilnych, nosili stopnie wojskowe. Służba bezpieczeństwa sama dbała o stały dopływ nowych kadr. Zdarzało się, że dla Stasi pracowały całe rodziny.
Częstokroć dzieci etatowych funkcjonariuszy otrzymywały propozycję pójścia wślady rodziców. Uposażenie etatowych pracowników aparatu bezpieczeństwa obejmowało wiele składników: wynagrodzenie zasadnicze, świadczenia z tytułu uczestnictwa w akcjach specjalnych, za służbę w systemie zmianowym. Ponadto wypłacano dodatki mieszkaniowe i żywieniowe oraz deputaty odzieżowe.
Przykładowe wynagrodzenie funkcjonariusza o stopniu kapitana wynosiło 1810 marek (dlaporównania: średnia płaca w NRD 1989 roku wynosiła 1172 marki, a zarobek pracownika z wykształceniem wyższym - 1477 marek.
Przysięga pracownika Stasi:
Przysięgam: iż jako pracownik Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego,stojąc u boku Narodowej Armii Ludowej i innych zbrojnych organów NiemieckiejRepubliki Demokratycznej, sił zbrojnych oraz organów obrony i bezpieczeństwaZwiązku Radzieckiego i sojuszniczych krajów socjalistycznych, będę zwalczaćwrogów socjalizmu z narażeniem własnego życia i wypełniać powierzone mizadania dla zagwarantowania bezpieczeństwa państwowego.
Na podst. Die Bundesbeauftragte fuer die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik, Berlin 2005 - op. J.Mirecka
Wiolka Walaszczyk na Festiwalu Wrocek już 30 maja 2021
30 maja 2021 - 17:00
Hotel ibis Styles Wrocław Centrum
Plac Konstytucji 3 Maja 3 Wrocław
9 893sztuka
WEEKEND OTWARCIA WYSTAWY NAGI NERW. STUDIO MISTRZYNI: RAJKOWSKA.
od: 28 maja 2021 do: 29 maja 2021
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
7 963sztuka
Spacer z audiodeskrypcją po KDMie. Między historią, a sztuką
29 maja 2021 - 13:00
zbiórka pod rzeźbą Arlekina,
Piłsudskiego 67 Wrocław
9 459sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Moc kolorów
29 maja 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
12 994sztuka
BEZPŁATNY SPEKTAKL DLA DZIECI (ONLINE)
od: 25 maja 2021 do: 28 maja 2021
Fundacja Sztuka Forma
Ruska 46A Wrocław
31 193teatr
Wystawa rękodzieła artystycznego Małgorzaty Tomaszewskiej i Barbary Sikory.
27 maja 2021 - 16:00
Klub - Galeria Sztuki Dolnośląskiego Stowarzyszenia Artystów Plastyków we Wrocławiu
pl. Św. Macieja 5A Wrocław
15 147sztuka
WERNISAŻ Z MUZYKĄ | KATARZYNA POLIC-PATKOWSKA & HADASIK/MARK
23 maja 2021 - 20:00
Wrocławski Klub Formaty
ul. Samborska 3-5 Wrocław
8 323sztuka
Dzień Matki w Krzywym Kominie
23 maja 2021 - 12:00
CRZ Krzywy Komin
ul. Dubois 33-35a Wrocław
10 840sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Tamborek szlachcianki – „wyszywamy” na papierze
22 maja 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
12 703sztuka
Tydzień otwarty Zajezdni
od: 11 maja 2021 do: 18 maja 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
11 692sztuka
PLASTYCZNE LABORATORIUM - KOLAŻ I ASAMBLAŻ
od: 12 kwietnia 2021 do: 17 maja 2021
Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin
Dubois 33/35A Wrocław
17 035sztuka
TIFF Open 2021 // otwarty nabór na TIFF Festival
od: 14 kwietnia 2021 do: 16 maja 2021
TIFF Festival
ul. Ruska 46a/9 Wrocław
13 498sztuka
Mega Dawka Kultury Jubileusz 60-lecia MDK Wrocław-Krzyki
15 maja 2021 - 11:00
MDK Wrocław Krzyki
Powstańców Śląskich 190 Wrocław
8 616sztuka
Pętla | oprowadzanie autorsko-kuratorskie po wystawie
15 maja 2021 - 14:00
galeria SiC! BWA Wrocław
pl. Kościuszki 9/10 Wrocław
8 681sztuka
TRZY TO JUŻ TŁUM | Oprowadzanie kuratorskie
14 maja 2021 - 20:30
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
10 561sztuka
Jestem Europejczykiem - głos pokolenia urodzonego w UE [wystawa fotograficzna]
od: 30 kwietnia 2021 do: 14 maja 2021
Ulica Świdnicka
Świdnicka Wrocław
13 039sztuka
OPEN CALL dla młodych artystów cyrkowych, teatralnych i muzyków z Polski
14 maja 2021 - 23:59
Centrum Kultury Agora
Serbska 5A Wrocław
27 360teatr