Małgorzata Dajewska
- od: 16 września 2006, sobotado: 24 września 2006, niedziela
Rzeźby szklane
Wernisaż: 15 września 2006 r., godz. 18:00
Wstęp do katalogu wystawy "Rzeźby Małgorzaty Dajewskiej" - Muzeum Miejskie Wrocławia
Gdybyśmy nie wiedzieli, że Małgorzata Dajewska tworzy rzeźby ze szkła moglibyśmy uznać, że zestawia ze sobą podmuchy przejrzystego powietrza, które łagodnie koloryzuje barwami natury. Sztuka w jej wykonaniu wydaje się darem radosnego nieba dla szczęśliwych ludzi. Dajewska jest artystką wyzwoloną i to zarówno w ujęciu artystycznego rzemiosła, które uprawia, jak i niczym nieskrępowanym podejściu do tematów.
Współczesne uprawianie "sztuki szkła" jest nierozerwalnie związane z wielowiekową historią tej dziedziny, której w tym momencie przytaczać nie będę. Dość powiedzieć, że metamorfoza dotyczy zarówno samego tworzywa, obieranych form i kierunków twórczych, jak i samej pozycji społecznej artysty-szklarza. Dziś rzeźbiarzy decydujących się na konfrontację swojego talentu z trudnym szklanym materiałem jest wciąż stosunkowo niewiele, zaś rzeźbiarz stawiający całą życiową karierę artystyczną na kruchej płaszczyźnie dwutlenku krzemu, stanowi przykład wyjątkowy. Małgorzata Dajewska zdecydowała się na stały, zawodowy związek ze szkłem, z oddaniem poświęca się także pracy pedagogicznej na wrocławskiej uczelni artystycznej.
Pojmowanie sztuki i pełen atencji stosunek Małgorzaty Dajewskiej do pracy dydaktycznej wywodzi się z wpojonej wrażliwości wyniesionej z rodzicielskiego domu w Sosnowcu. Wuj, amator fotografii nie zdołał co prawda zarazić ją swoją pasją, za to mimochodem pokazał jej proste, szklane naczynia przydatne przy obróbce dużych klisz. Swoją rolę odegrał też dziecięcy kalejdoskop i garście szkieł z rozbitych butelek zbieranych na podwórku. Stały się biletami z kosmosu, przepustkami do marzeń o dorosłości. Na długo przed studiami odwiedza huty szkła – i już wie co ma w życiu robić.
Studia na jedynej w Polsce uczelni kształcącej artystów szklarzy – Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu – tylko umocniły tę postawę. Miała szczęście kształcić się kręgu wybitnych twórców i pedagogów Katedry Szkła: profesorów Zbigniewa Horbowego, Henryka Wilkowskiego, Ludwika Kiczury, Jerzego Chodurskiego. Solidne wykształcenie dało jej podstawy do własnych prób i śmiałych eksperymentów.
Szkło od wieków jest materią magiczną. Zamieniane przez ogień w płynną masę, która po ostudzeniu i odpowiedniej obróbce przypomina szlachetny materiał, osiąga twardość kamienia, doskonałą gładkość lub chropowatość, przejrzystość kryształu czy malarskie barwy. Szkła nie da się do końca określić i odgadnąć. Obok przedmiotów szklanych używanych przez nas na co dzień, nawet tych o walorach artystycznych, pojawiały się zawsze prawdziwe dzieła sztuki o niezwykłych efektach wizualnych. Tylko w rękach cierpliwego i precyzyjnego artysty powstają zarówno dobre szkła przemysłowe, jak i unikatowe.
Chłodne, laboratoryjnie szkło optyczne w rękach Dajewskiej staje się tworzywem pełnym emocji. Bo też i emocjonalny jest stosunek artystki do tworzywa. Nie ukrywa, że go "kocha", "uwodzi", "wielbi". Nie oznacza, to że traktuje szkło nabożnie. Aby wydobyć z jego powierzchni rozedrganą, zwiewną fakturę, poddaje zimne szklane bryły niewyobrażalnym torturom: trze pumeksem, piaskuje, zdziera kolejne warstwy porowatym proszkiem, rytuje. Po czym - niczym siostra miłosierdzia - skleja, dopasowuje i przyozdabia. Tworzy szklane znakomitości świadomie piękne w we wszystkich trzech wymiarach. Przejrzystość i czystość opracowanego przez artystkę szkła sprzyja efektownej grze światła, a rezultat potęguje malarskie zestawienie zróżnicowanych barw, którym przechodzące przez szklane warstwy światło nadaje nowe odcienie. Każdorazowo odmienne źródło, moc i rodzaj oświetlenia dają rzeźbom Dajewskiej nową energię i odmienny walor artystyczny.
Barwę szkłu nadają różne składniki. Po dodaniu tlenku manganu czy niklu szkło zabarwi się na fioletowo natomiast po dodaniu tlenku żelaza i chromu - na zielono. Opracowano też jeszcze wiele innych kombinacji łączenia pierwiastków do otrzymywania różnych kolorów szkła aby, otrzymać każdy kolor, który jest potrzebny. Recepta na barwę szkła Dajewskiej nie jest jednak tak prosta. Technika świadomego przenikania barw, niespodziewanego urywania kolorów lub zamykania ich w niewidzialnym obwodzie wskazuje na najwyższe opanowanie materiału. Na artystę najwyższej klasy.
Cenione przez znawców szkła artystycznego prace Małgorzaty Dajewskiej znajdują się zarówno w prywatnych kolekcjach, jak i w zbiorach wielu muzeów. Do znanych cyklów rzeźbiarskich artystki należą "wężorogi", ustawiane na kutych w żelazie wspornikach, a także cenione przez damy znakomite żółte flakony do perfum. Unikatowe szklane rzeźby sygnowane rytowanym nazwiskiem artystki wciąż znajdują swoich miłośników.
Szkło – wbrew powszechnej opinii - nie jest materiałem ani kruchym, ani delikatnym. Stać się takim może, choć nie musi, dopiero pod wpływem genius loci artysty. U Dajewskiej szkło jest, w zależności od okoliczności, toporne i fikuśne, obłąkańczo zimne i przyjaźnie zalotne. Nieprzeniknioność prac podkreśla intrygującymi tytułami: "Odmierzanie pieszczoty", "Ptak Błękitnego Nieba", "Czapka Wielkiego Maga", "Ametystowe oko papugi". Brzmią niczym japońskie haiku lub początek poematów ku czci hedonizmu. Bo i poezja Jej nie obca. Czasami na szklanych obiektach umieszcza wiersze własnego autorstwa, które mogą uzupełnić – albo przewrotnie odwrócić – kierunek zainteresowanie widza.
Na zakończenie tej krótkiej analizy twórczość artystki nie sposób pominąć tego, co już w pierwszym zetknięciu jest najbardziej wyraźne: kobiece ujęcie tematów, pełne wdzięku, delikatności, finezji, bliskie kanonowi piękna akceptowanego przez wyrobionych widzów. Oglądając jej prace mamy przeświadczenie, że dzieło niejako "zrobiło się samo", jest bowiem w swej konstrukcji głęboko przemyślane. Napięcie jakie w sposób naturalny powstaję pomiędzy materiałem a fantazją artystyczną, zdają się w tym przypadku nie mieć miejsca. Prace Małgorzaty Dajewskiej w dosłownym sensie są działami humanistycznymi: pięknymi, literackimi, cieszącymi swoich odbiorców.
Wiolka Walaszczyk na Festiwalu Wrocek już 30 maja 2021
30 maja 2021 - 17:00
Hotel ibis Styles Wrocław Centrum
Plac Konstytucji 3 Maja 3 Wrocław
10 785sztuka
WEEKEND OTWARCIA WYSTAWY NAGI NERW. STUDIO MISTRZYNI: RAJKOWSKA.
od: 28 maja 2021 do: 29 maja 2021
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
8 851sztuka
Spacer z audiodeskrypcją po KDMie. Między historią, a sztuką
29 maja 2021 - 13:00
zbiórka pod rzeźbą Arlekina,
Piłsudskiego 67 Wrocław
10 356sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Moc kolorów
29 maja 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
13 894sztuka
BEZPŁATNY SPEKTAKL DLA DZIECI (ONLINE)
od: 25 maja 2021 do: 28 maja 2021
Fundacja Sztuka Forma
Ruska 46A Wrocław
34 122teatr
Wystawa rękodzieła artystycznego Małgorzaty Tomaszewskiej i Barbary Sikory.
27 maja 2021 - 16:00
Klub - Galeria Sztuki Dolnośląskiego Stowarzyszenia Artystów Plastyków we Wrocławiu
pl. Św. Macieja 5A Wrocław
16 030sztuka
WERNISAŻ Z MUZYKĄ | KATARZYNA POLIC-PATKOWSKA & HADASIK/MARK
23 maja 2021 - 20:00
Wrocławski Klub Formaty
ul. Samborska 3-5 Wrocław
9 184sztuka
Dzień Matki w Krzywym Kominie
23 maja 2021 - 12:00
CRZ Krzywy Komin
ul. Dubois 33-35a Wrocław
11 708sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Tamborek szlachcianki – „wyszywamy” na papierze
22 maja 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
13 580sztuka
Tydzień otwarty Zajezdni
od: 11 maja 2021 do: 18 maja 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
12 544sztuka
PLASTYCZNE LABORATORIUM - KOLAŻ I ASAMBLAŻ
od: 12 kwietnia 2021 do: 17 maja 2021
Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin
Dubois 33/35A Wrocław
17 893sztuka
TIFF Open 2021 // otwarty nabór na TIFF Festival
od: 14 kwietnia 2021 do: 16 maja 2021
TIFF Festival
ul. Ruska 46a/9 Wrocław
14 358sztuka
Mega Dawka Kultury Jubileusz 60-lecia MDK Wrocław-Krzyki
15 maja 2021 - 11:00
MDK Wrocław Krzyki
Powstańców Śląskich 190 Wrocław
9 486sztuka
Pętla | oprowadzanie autorsko-kuratorskie po wystawie
15 maja 2021 - 14:00
galeria SiC! BWA Wrocław
pl. Kościuszki 9/10 Wrocław
9 508sztuka
TRZY TO JUŻ TŁUM | Oprowadzanie kuratorskie
14 maja 2021 - 20:30
Galeria BWA Wrocław Główny
ul. Piłsudskiego 105 Wrocław
11 381sztuka
Jestem Europejczykiem - głos pokolenia urodzonego w UE [wystawa fotograficzna]
od: 30 kwietnia 2021 do: 14 maja 2021
Ulica Świdnicka
Świdnicka Wrocław
13 863sztuka
OPEN CALL dla młodych artystów cyrkowych, teatralnych i muzyków z Polski
14 maja 2021 - 23:59
Centrum Kultury Agora
Serbska 5A Wrocław
29 339teatr