GRAFIKA
- od: 1 marca 2003, sobotado: 31 marca 2003, poniedziałek
ALBRECHT DÜRER
ALBRECHT DÜRER - ZNACZENIE I ODDZIAŁYWANIE JEGO GRAFIKI W XVI WIEKU.
Jeden z najwybitniejszych, najbardziej wykształconych i utalentowanych artystów w dziejach sztuki, najsławniejszy przedstawiciel renesansu w Europie Północnej. Zajmował się rysunkiem, grafiką, malarstwem, teorią sztuki. Był rytownikiem stosującym wszystkie znane ówcześnie techniki graficzne ale znany jest przede wszystkim jako pierwszy wielki drzeworytnik w dziejach grafiki.
Urodził się 21 maja 1471 r. w Norymberdze, tutaj kształcił się w warsztacie złotniczym swojego ojca, gdzie opanował m.in. sztukę pracy w metalu, ważną dla miedziorytnika. Następnie, od 1486 roku, w warsztacie
Michaela Wolgemuta poznał techniki malarstwa oraz ówczesną nowość –
drzeworytniczą ilustrację książkową, która pojawiła się w latach
sześćdziesiątych XV wieku. Norymberga stała się wówczas jednym z najważniejszych ośrodków drukarskich, co miało niewątpliwie wpływ na dalsze zainteresowania Dürera. Duże znaczenie dla rozwoju osobowości i twórczości artysty miały podróże. W latach 1490-1494 odbył uczniowską
wędrówkę po Nadrenii, Alzacji i Szwajcarii odwiedzając znanych wówczas
artystów i centra drukarskie. Wkrótce, doświadczenia i obserwacje z Północy Europy porównał z osiągnięciami renesansu włoskiego. Dürer
był jednym z pierwszych artystów, którzy postanowili kształcić się we Włoszech, bowiem jeszcze na początku XV wieku najważniejszym, w tym rejonie
centrum były Niderlandy. Wrażliwość i talent pozwoliły mu w sposób
niezwykły połączyć sztukę Północy z tradycją starożytności i osiągnięciami Południa. W jego dziełach w mistrzowski sposób łączy się precyzja artysty Północy z włoskim liryzmem. Pierwszą podróż do Włoch
odbył w okresie od jesień 1494 – wiosna 1495. Zaowocowała ona odkryciem
nowej dla niego tematyki – mitologii, aktu oraz zainteresowaniem proporcjami
ludzkiego ciała, perspektywą geometryczną. Powstały wtedy m.in. miedzioryt
Święty Eustachy, dający dowód perfekcji technicznej artysty i niezwykłej
przenikliwości obserwatora natury oraz Adam i Ewa – próba przedstawienia
klasycznego ideału piękna. Zaś zasadom perspektywy podporządkował sceny
drzeworytu Pokłon Trzech Króli. W 1498 roku stworzył cykl Apokalipsa,
który uczynił go najsłynniejszym, żyjącym artystą Północnej Europy.
Inspiracją powstania cyklu stała się Księga objawień. Pod względem
technicznym była to rewolucja w dziedzinie drzeworytu, który dzięki
mistrzowskiej kresce, natężeniom bieli i czerni, zróżnicowanej grubości
cięć upodobnił się do miedziorytu. Pierwsze wydanie Apokalipsy miało
formę książkową a Dürer był zarówno jej twórcą jak wydawcą. Grafiki
zostały opatrzone sygnaturą artysty. Jest to pierwszy przypadek w dziejach
drzeworytu, kiedy ilustracja książkowa przestała być dziedziną
rzemieślniczą. Drugi pobyt we Włoszech rozwinął zainteresowanie
pejzażem, portretem, scenami rodzajowymi. Artysta do perfekcji opanował
techniki graficzne, zwracając się szczególne ku drzeworytowi. Wzbogacał
równolegle swoją wiedzę w wielu dziedzinach życia, filozofii, religii i sztuki, co znajdowało odzwierciedlenie w wyjątkowej tematyce jego prac.
Powstają dzieła charakteryzujące się doskonałością techniczną,
uporządkowaniem kompozycji. Szczególnie ważnym był rok 1511, kiedy wydane
zostały m.in. sławne cykle Wielka i Mała Pasja, Życie Marii i powtórnie
Apokalipsa. Nad Życiem Marii (cyklem dwudziestu drzeworytów) artysta
rozpoczął pracę w 1502 roku, jeszcze przed powtórnym wyjazdem do Italii,
zakończył ja po powrocie, ok. 1510 roku. Tworzył także portrety, które,
dzięki wspaniałej technice i psychologicznej przenikliwości artysty, są
jednym ze świadectw filozofii humanizmu. Wśród osób portretowanych są
postaci ówczesnego życia publicznego, z którymi artysta pozostawał w kontakcie m.in. Erazm z Rotterdamu. Dla Dürera sztuka bez wiedzy była
'mieszaniną intuicyjnych, zwykle chybionych, imitacji". Postulował więc
łączenie praktyki i nauki – ćwiczenie ręki i umysłu, czego podstawą
miała byś znajomość geometrii. Wiedzę teoretyczną miała uzupełniać
obserwacja natury. Swoje poglądy zawarł m.in. w najsłynniejszym swoim
dziele – Melencolii. Niestety, teoretyczne dzieła artysty były dla
odbiorców zbyt trudne i nie miały tak dużego wpływu na jego naśladowców,
jak stworzone przez niego grafiki. Twórczość Albrechta Dürera, ceniona
była już za jego życia, znajdując wielu amatorów m.in. na dworach cesarza
Rudolfa II, elektora bawarskiego Maksymiliana I, a także naśladowców
wśród rytowników i malarzy. Nie pozostawił po sobie uczniów, ponieważ
nie prowadził tradycyjnego warsztatu. Zaczęto natomiast wcześnie, krótko
po powstaniu oryginałów, kopiować jego prace. Oprócz wiernych kopii
powstawały prace o kompozycjach lustrzanych lub wykonywane w innej technice,
bądź skali. Były to pojedyncze grafiki ale też całe cykle np. Zaślubiny
Marii. Pasyjne drzeworyty czy miedzioryty stały się wręcz kanonem
powtarzanym przez pokolenia rytowników i malarzy. Były inspiracją dla
największych: Pasje dla Lucasa van Leydena, portrety lub sceny rodzajowe dla
Lucasa Cranacha Starszego. W grafice powstawały zarówno kopie jak i parafrazy jego prac, a także ryciny wykonywane według jego rysunków bądź
nawiązujące do stylistyki jego dzieł. Jednym z najsłynniejszych kopistów
Dürera był Hieronymus Hopfer. Jego ryciny były tak często kopiowane, że zirytowany artysta zamieścił w edycjach swych graficznych serii ostrzeżenie
dla naśladowców, których nazwał złodziejami ludzkiej pracy i talentu
.
Moda ta, która niekiedy irytowała mistrza, była wyrazem uznania dla jego
sztuki, była potwierdzeniem jego wielkości wśród współczesnych i następców. Śmierć artysty 6 kwietnia 1528 roku nie położyła kresu jego
sławie. Ryciny nadal fascynowały praktyków i teoretyków stylem, techniką,
formą, a także tematyką przedstawień religijnych, pejzaży, portretów,
scen rodzajowych. Odzwierciedlała ona wrażliwość twórców renesansu
badających świat doczesny i ukazujących go w kształtach zgodnych ze studium natury. Mając na uwadze wielkość dokonań artystycznych Dürera
oraz niekwestionowany wpływ na sztuki graficzne, autorzy ekspozycji mieli na celu ukazanie roli Albrechta Dürera w historii grafiki poprzez: wskazanie
stanu tej dziedziny sztuki w momencie rozpoczęcia jego kariery artystycznej
prezentację nowatorstwa i bogactwa jego rycin przedstawienie Dürerowskiego
pokłosia w twórczości rytowników XVI stulecia. Na wystawie znajdzie się około 100 prac samego mistrza i naśladowców, wśród nich grafiki zwane
sztychami mistrzowskimi, czyli miedzioryty powstałe w latach 1513-1514 Święty Hieronim w pracowni, Melancholia I, Rycerz śmierć i diabeł, a także Czterej jeźdźcy Apokalipsy, Adam i Ewa oraz dzieła m.in. Lucasa
Cranacha Starszego, Heinricha Aldegrevera, Lucasa van Leydena, Albrechta
Altdorfera, Hieronymusa Hopfera. Uzupełnieniem jest wybór obrazów np. Bruyna i Mistrza z Messkirch, dowodzących, że i dla malarzy Durer bywał
autorytetem. Niektóre z dzieł pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Canti Spazializzati x Radio Żyjnia: Rewind
od: 12 lutego 2021 do: 28 marca 2021
Dizajn BWA Wrocław
ul. Świdnicka 2–4 Wrocław
17 619sztuka
Przestrzenie integracji. Czy BWA musi być budynkiem? Współprojektowanie i wystawa
od: 19 stycznia 2021 do: 28 marca 2021
galeria Dizajn BWA Wrocław
Świdnicka 2-4 Wrocław
31 686sztuka
Spektakl Kukułeczka online
od: 24 marca 2021 do: 27 marca 2021
Fundacja Sztuka Forma
Ruska 46A Wrocław
37 303teatr
Sobotnie warsztaty rodzinne online | O złocistej kukuruzie i brzuchatym harbuzie
27 marca 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
12 970sztuka
OPROWADZANIE AUTORSKO-KURATORSKIE PO WYSTAWIE WSZYSTKO SIĘ PRZYDA
25 marca 2021 - 17:30jest więcej terminów
SIC! BWA Wrocław
plac Kościuszki 9 Wrocław
12 682sztuka
Mateusz Socha na Festiwalu Wrocek już 23.03.2021r.
23 marca 2021 - 20:30
Hala Stulecia - Sala Audytoryjna
ul. Wystawowa 1 Wrocław
11 071sztuka
MINI KIERMASZ WIELKANOCNY
od: 21 marca 2021 do: 23 marca 2021
Centrum Kultury Agora
Serbska 5A Wrocław
11 235sztuka
Struktura i kolor
od: 21 lutego 2021 do: 21 marca 2021
Słupy ogłoszeniowe
Plac Powstańców Warszawy 1, Wrocław Wrocław
12 353sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Opowieści muzealnych przedmiotów
20 marca 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
12 021sztuka
Zajezdnia dla krwiodawców „Wampiraidy”
od: 16 marca 2021 do: 19 marca 2021
Centrum Historii Zajezdnia
Grabiszyńska 184 Wrocław
9 501sztuka
Ołówkiem i dźwiękiem
od: 25 lutego 2021 do: 18 marca 2021
ODT Światowid
ul. Sempołowskiej 54A Wrocław
21 280sztuka
Sobotnie warsztaty rodzinne online | Dalekie podróże
13 marca 2021 - 12:00
Muzeum Pana Tadeusza
Kamienica Pod Złotym Słońcem, Rynek 6 Wrocław
10 413sztuka
Biuro Wysp Znalezionych. Wystawa w Studio BWA Wrocław
od: 10 lutego 2021 do: 13 marca 2021
Studio BWA
ul. Ruska 46a Wrocław
18 394sztuka
Pięć wrocławskich kościołów, których… już nie ma [wykład online]
11 marca 2021 - 18:00
Kontury Kultury
Jagiellończyka 10a Wrocław
9 056sztuka
Oprowadzanie kuratorsko-autorskie • Biuro Wysp Znalezionych
11 marca 2021 - 17:00jest więcej terminów
Studio BWA Wrocław
ul. Ruska 46a/lok. 301 Wrocław
19 153sztuka
Festiwal Wrocek zaprasza na Stand-up Show z Błażejem Krajewskim
8 marca 2021 - 20:00
Hotel ibis Styles Wrocław Centrum
Plac Konstytucji 3 Maja 3 Wrocław
9 538sztuka
LAS W SŁOIKU
8 marca 2021 - 17:30
Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin
Dubois 33/35A Wrocław
9 572sztuka