„100ropolska scheda” - Piotr Skarga
- 18 sierpnia 2019, niedziela» 19:00
Czarujący erudyta Bogusław Bednarek wespół z uroczą Marią Kociumbas wystąpią w Klubie Pod Kolumnami w niedzielę, 18 sierpnia o godzinie 19:00 inscenizując X spotkanie z literaturą staropolską pod tytułem "PIOTR SKARGA. Kazania sejmowe Piotra Skargi". Wstęp wolny.
Klub Pod Kolumnami, pl. św. Macieja 21, Wrocław
Piotr Skarga urodził się w 1536 r. w Grójcu na Mazowszu w rodzinie szlacheckiej. Był najmłodszym spośród sześciorga rodzeństwa. Wcześnie został sierotą. Podobno nazwisko Skarga zawdzięczał dziadkowi, oraz ojcu którzy nagminnie się o coś procesowali.
Skarga studiował na wydziale filozoficznym Akademii Krakowskiej, gdzie uzyskał stopień bakałarza. Pracował w szkole parafialnej w Warszawie oraz jako wychowawca Jana Tęczyńskiego, syna wojewody lubelskiego, z którym wyjechał na dwa lata do Wiednia. Istotna dla drogi życiowej Skargi była jednak znajomość z biskupem kujawskim i późniejszym arcybiskupem gnieźnieńskim Jakubem Uchańskim. W dramatycznych dla Europy i trudnych dla Rzeczpospolitej Obojga Narodów czasach kontrreformacji Skarga zdecydowany był walczyć ze zwolennikami reformacji i przeciwnikami Kościoła katolickiego jako kapłan.
Święcenia i pracę kanclerza kapituły otrzymał we Lwowie. W 1569 r. pojechał do Rzymu i tam właśnie, w kolebce ideowo-kulturalnej kontrreformacji wstąpił do zakonu jezuitów. Przełożeni przyznawali mu doskonałe zdrowie, talent kaznodziejski, dar wymowy, umiejętność słuchania spowiedzi.
"Skarga był z natury osobowością energiczną, żywą (...). Zaraz po wstąpieniu na ambonę cały płonął, grzmiał jak burza, olśniewał jak błyskawica, uderzał jak piorun. Czasem prosił i błagał, modlił się i na twarz upadał przed Panem, by za chwilę, zdjęty oburzeniem, miotać zaklęcia i groźby. Miał wrodzony przymiot największych mówców: potęgę natchnienia i dar porywania serc ludzkich".
W takim afekcie kaznodziejskim genialnie sportretował oratora Jan Matejko, który pędzlem rozliczał historię narodu polskiego, a przede wszystkim przyczyny upadku państwa. W czasach zaborów postrzegano bowiem Skargę jako osobę, która przepowiedziała niedolę Polski na długo przed jej upadkiem. Podczas płomiennych przemówień Skarga zajadle krytykował innowierców i magnaterię. Apelował do biskupa wileńskiego Jerzego Radziwiłła, aby był "na heretyki zaostrzonym słupem".
Kiedy w 1579 r. król Stefan Batory przekształcił kolegium jezuickie w Wilnie w akademię, Skarga został pierwszym jej rektorem. Zakonnik cieszył się względami tego władcy do tego stopnia, że towarzyszył mu także podczas kampanii wojennych.
Po zdobyciu przez Rzeczpospolitą Inflant, Skarga założył kolegia jezuickie w Rydze i Dorpacie. W 1584 r. zamieszkał w Krakowie, gdzie prowadził również działalność charytatywną. Założył Bractwo Miłosierdzia, Bractwo Św. Łazarza, Bank Pobożny i Skrzynkę Św. Mikołaja.
Od 1588 r. pełnił w Warszawie zaszczytną funkcję królewskiego kaznodziei na dworze Zygmunta III Wazy. Wtedy powstały "Kazania sejmowe" i "Wzywanie do pokuty obywatelów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego". Kaznodzieja wytykał Polakom grzechy narodowe: krytykował ich skłonność do tolerowania herezji oraz zamiłowanie do anarchii wynikającej ze złego rozumienia pojęcia "wolność". Jezuita wzywał do posłuszeństwa wobec władzy zwierzchniej i ubolewał nad zniewieściałością i tchórzostwem szlachty nawołując do pokuty. "Przyjdzie czas Boży i czas pomsty Boskiej na was. I tak było. Rośćże w grzechach, opłakany narodzie nasz, aż się w nich zstarzejesz. Dolewaj beczki gniewu Bożego, aż się rozpukniesz. O, niestety, na głupstwo twoje!".
W 1612 r. sędziwy jezuita zakończył służbę na dworze królewskim i wyjechał do Krakowa, gdzie spędził ostatnie chwile swego życia. Zmarł 27 września pozostawiając po sobie m.in. wydane drukiem 197 Kazań. Pochowano go w krakowskim kościele św. Piotra i Pawła.
Martin Meletzká CZ
od: 12 września 2008 do: 10 października 2008
Galeria Szkła i Ceramiki BWA
pl. Kościuszki 11 Wrocław
17 466sztuka
Occupation 68
od: 19 sierpnia 2008 do: 8 października 2008
DOMEK ROMAŃSKI Dolnośląskie Centrum Fotografii
pl. bpa Nankiera 8 Wrocław
16 939sztuka
Wojciech Bąkowski
7 października 2008 - 18:00
Galeria Entropia
ul.Rzeźnicza 4 Wrocław
32 180sztuka
Wszystko, co nas otacza
6 października 2008 - 18:00
Salonik Trzech Muz
ul. Zawalna 7 Wrocław
17 432sztuka
Adventure Pictures.eu
od: 5 września 2008 do: 6 października 2008
Muzeum Miejskie
Sukiennice 14/15 Wrocław
17 102sztuka
Agata Kosmala
od: 5 września 2008 do: 5 października 2008
Galeria pod Plafonem Dolnoślaska Biblioteka Publiczna
Rynek 58 Wrocław
17 743sztuka
Festiwal Między Wschodem a Zachodem
od: 20 września 2008 do: 2 października 2008
ARSENAŁMuzeum MilitariówOddz. Muzeum Miejskiego
ul. Cieszyńskiego 9 Wrocław
16 826sztuka
POJAWIENIE
od: 5 września 2008 do: 30 września 2008
GALERIA ZAMEK przy Centrum Kultury ZAMEK
pl. Świętojański 1 Wrocław
16 791sztuka
GANGA
od: 8 września 2008 do: 30 września 2008
Galeria Miejska
ul. Kiełbaśnicza 28 Wrocław
17 126sztuka
PRZEMYSŁAW GAPSKI
od: 1 września 2008 do: 30 września 2008
Galeria Na zapleczu
Komuny Paryskiej 96 Wrocław
16 974sztuka
DO STOSOWANIE
od: 2 września 2008 do: 30 września 2008
Galeria Parkowa
ul. Parkowa 38/40 Wrocław
16 740sztuka
TADEUSZ WAŃSKI
od: 3 września 2008 do: 28 września 2008
Patio w Starym Ratuszu
Rynek Wrocław
16 515sztuka
Ryszard Grzyb
od: 21 lipca 2008 do: 21 września 2008
Galeria Awangarda BWA
ul. Wita Stwosza 32 Wrocław
16 887sztuka
Anga, Banga i Kalinga
od: 28 sierpnia 2008 do: 20 września 2008
Galeria BB
na Jatkach 3-6 Wrocław
16 539sztuka
„Trzecia odsłona”
od: 2 lipca 2008 do: 7 września 2008
Muzeum Architektury
ul. Bernardyńska 5 50-156 Wrocław Wrocław
16 160sztuka
Maćków Pracownia Projektowa 1998-2008
od: 10 czerwca 2008 do: 7 września 2008
Muzeum Architektury
ul. Bernardyńska 5 50-156 Wrocław Wrocław
16 134sztuka
„Maćków Pracownia Projektowa 1998-2008”
od: 15 maja 2008 do: 7 września 2008
Muzeum Architektury
ul. Bernardyńska 5 50-156 Wrocław Wrocław
16 592sztuka