Wystawa opowiada o wileńskim procesie Filomatów i Filaretów (1823–1824), wydarzeniu które zaważyło na losach i twórczości poetów Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, którzy swoją młodość spędzili w Wilnie.

8 listopada 2019–1 marca 2020

wernisaż: 8 listopada 2019, godz. 17.00

wstęp bezpłatny

Założone blisko dwieście lat temu Towarzystwo Filaretów za działalność patriotyczną zostało uznane za wywrotowe. Młodych Filaretów aresztowano i osądzono. Wśród uwięzionych znalazł się Adam Mickiewicz, który spędził w wileńskim więzieniu blisko dziewięć miesięcy. Skazany na przymusowy pobyt w Rosji, wyjechał z Wilna na zawsze 24 października 1824 roku. Opuścił miasto swoich studiów uniwersyteckich (1815–1819), zawiązanych wówczas wielu dozgonnych przyjaźni, poetyckiego debiutu i miejsca ugruntowania sławy poetyckiej. Juliusz Słowacki z Wilnem związany był przez blisko piętnaście lat. Pierwszy raz przebywał tu w latach 1811–1814. Do Wilna powrócił w 1818 roku. W latach 1819–1825 uczęszczał do wileńskiego gimnazjum. (To w tej szkole, w maju 1823 roku, uczeń Michał Plater napisał na tablicy „Vivat Konstytucja 3 Maja”. Zdarzenie to zapoczątkowało aresztowania Filomatów i Filaretów). Następnie w latach 1825–1828 studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim. W lipcu 1828 roku ukończył studia i opuścił Wilno na zawsze.

Na ekspozycji znajdą się cenne obiekty, pochodzące ze zbiorów Muzeum Sztuki w Wilnie oraz archiwów i bibliotek wileńskich, pokazywane w Polsce po raz pierwszy – w tym: m.in. oryginalne protokoły przesłuchań Filomatów i Filaretów. Z kolekcji Ossolineum pochodzą m.in. znakomite rysunki Józefa Peszki, przedstawiające Wilno i Petersburg oraz rękopis (jedna karta) „Dziadów” Juliusza Słowackiego.

kuratorzy:
Małgorzata Orzeł
Marijus Uzorka

Projekt „Międzynarodowa wystawa – Wilno Mickiewicza i Słowackiego” dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.