HELMUT KAJZAR

W najnowszym spektaklu teatru k2 i Teatru na Woli z Warszawy zabłyśnie GWIAZDA o niezwykłych amplitudach zmian blasku – Ewa Dałkowska. Oczom widzów ukaże się nie tylko ucieleśnienie arcykobiecości, ale także wszechaktorstwo we wszystkich jego odcieniach. Głównej (i tytułowej) bohaterce partneruje wulkan energii –Mariusz Drężek, którego talent jest dobrze znany bywalcom wrocławskich teatrów.

Gwiazda jest rodzajem monologu wewnętrznego aktorki chcącej ustalić swą tożsamość. Jest sztuką o miłości, o oddaleniu, o upadku, sztuczności, bólu, ofiarowaniu się, buncie, odradzaniu się, niezłomności, tęsknocie, pamięci, zgodzie i niezgodzie, o głupocie, o sukniach, o formach, które się rozpadają i starzeją, o aktorach, o nas wszystkich, którzy mimo świadomości ograniczeń i własnej ułomności nie zrezygnowali z nazwy człowiek. Tyle o utworze jego autor. Przedstawienie, które chcemy zrealizować na przegląd twórczości H. Kajzara, będzie według zamysłu reżysera, lustrem, w którym przegląda się teatr, film, telewizja, aktor. Reżyser spektaklu debiutował 1995 roku komedią Freuda teoria snów Cwojdzińskiego. Premiera miała miejsce w Lublinie. Drugą premierą była Gwiazda, która uznana została przez krytykę teatralną za znaczące wydarzenie artystyczne i najbardziej aktorski spektakl roku. Helmut Kajzar był jako twórca (autor i reżyser) związany bardzo mocno z Wrocławiem. Tu właśnie odbyła się prapremiera jego sztuki PaterNoster w reżyserii Jerzego Jarockiego. Potem realizacje Odejście głodomora T.Różewicza w reżyserii H. Kajzara, Trzema krzyżykami jego autorstwa i w jego reżyserii. Podobnie rzecz się miała ze sztuką Villa dei misteri. Teatr k2 pragnąc zaznaczyć swój udział w festiwalu jego twórczości, który odbędzie się we Wrocławiu w dn. 24-26 lutego 2002 postanowił zrealizować jego sztukę pt. Gwiazda z udziałem znakomitej aktorki, z pochodzenia Wrocławianki, Ewy Dałkowskiej oraz Mariusza Drężka – aktora Teatru Polskiego we Wrocławiu.

Najtrafniej zarekomendował Gwiazdę sam autor. Sztuka – wyjaśniał – jest rodzajem monologu wewnętrznego aktorki chcącej ustalić swą tożsamość, przypominającej sobie gorączkowo grane niegdyś role, gesty, słowa i fragmenty ról już zapomnianych. Ról wzbronionych jej. GWIAZDA jest sztuką o miłości, o oddaleniu, upadku, sztuczności, bólu, ofiarowaniu się, buncie, odradzaniu się, niezłomności, tęsknocie, pamięci, zgodzie i niezgodzie, o głupocie, o sukniach, o formach które się rozpadają i starzeją, o aktorach, o nas wszystkich, którzy mimo świadomości ograniczeń i własnej ułomności nie zrezygnowali z nazwy człowiek. To, co tu piszę brzmi podniośle, ale Gwiazda nie boi się grać o tę właśnie stawkę najważniejszą, o patos, którego odwrotnością jest śmieszność. Nasze przedstawienie pragnie być lustrem, w którym przegląda się teatr, film, telewizja, aktor, człowiek. Nas, realizatorów interesują owe fascynujące momenty, w których gra styka się z życiem. Ten kontrast iluzji z prawdą, często porażającą, tragiczną, a czasem trywialną, stanowi o fenomenie aktorstwa tak wnikliwie zanalizowanym przez Kajzara w wielowymiarowej postaci Gwiazdy, która – zanim stała się tematem odrębnej sztuki – występowała już w obsadzie innego Kajzarowego utworu, w dramacie Paternoster. Nasze przedstawienie pamięta o tamtej Gwieździe uwikłanej w losy bohaterów sztuki Paternoster, przywołuje fragmenty tamtej roli, którą zagrała tak sugestywnie, że aż Kajzar postanowił poświęcić jej osobną i osobliwą sztukę – benefis nie aktorki, ale aktorstwa. W naszym przedstawieniu Gwiazda jest matką, wampem, rewolucjonistką, pensjonariuszką domu starców, może trupem. Próbuje być wcieleniem wszechkobiecości i wszechaktorstwa. Staje przed publicznością w rozkwicie swego talentu, w momentach kryzysowych swej kariery, w chwilach prostytuowania się tandetną chałturą i w krótkich przebłyskach swej genialności. Ale nie jest sama. Ma partnera też uwikłanego w teatr, w grę, w życie... Są tragiczni i groteskowi, wzruszający i komiczni, są z Czechowa i z Becketta, z wielu sztuk, filmów, z wielu autentycznych biografii aktorskich i z wyobrażeń o tych biografiach. Są prywatni i na sprzedaż. Są aktorami, ludźmi, których jedyną prawdą jest grą, czy tego chcą czy nie... Reżyser