Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu oraz Solidarność Dolny Śląsk zapraszają na wystawę ze zbiorów i fotografii Janusza Wolniaka pt. „Solidarność przeciw cenzurze”

Otwarcie 31 sierpnia (czwartek) 2023 roku o godz. 12.00

Prace eksponowane w Galerii Klubu MiL do 27 września (środa) 2023 roku

od. pon. do piątku w godz. od 10.00 do 18.00

w soboty od 12.00 do 18.00

Wstęp wolny. Zapraszamy

Solidarność przeciw cenzurze

Tradycją dolnośląskiej Solidarności stało się organizowanie od kilkunastu lat 31 sierpnia o godz. 12.00 wystaw tematycznych ze zbiorów dokumentów i zdjęć Janusza Wolniaka. W tym roku autor pokazuje jaki wpływ na przełamanie monopolu władzy na informacje miało powstanie NSZZ „Solidarność”. Wśród 21 postulatów strajkujących w Gdańsku robotników trzeci brzmiał: „Przestrzegać zagwarantowaną w Konstytucji PRL wolność słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań”.

Karnawał Solidarności spowodował, że władza musiała zalegalizować ogólnopolski „Tygodnik Solidarności”, pismo regionalne i zakładowe. Spod kontroli cenzorów całkowicie wyłamały się idące w setki, a później tysiące, liczne niezależne wydawnictwa cykliczne i okolicznościowe. Nawet wprowadzenie stanu wojennego i surowe represje nie zatrzymały lawiny wolnej myśli. Dalej ukazywały się czasopisma, książki i ulotki. Na wystawie możemy obejrzeć nie tylko różne pisma, druki, książki, ale także cytaty haniebnego działania polskiego rządu oszukującego naród. Są nimi polecenia dla cenzorów, które zostały ujawnione w książce Czarna księga cenzury PRL.

Przykłady tych cenzorskich dokumentów:

• Nie należy dopuszczać do publikacji żadnych informacji o sprzedaży przez Polskę mięsa do ZSRR.

• Nie wolno dopuszczać żadnych prób obarczania Związku Radzieckiego odpowiedzialnością za śmierć polskich oficerów w lasach katyńskich.

• Należy eliminować wszelkie informacje o zamiarach budowy, odbudowy czy przebudowy kościołów i kaplic, staraniach o otwarcie nowej placówki parafialnej czy zakonnej.

• Należy eliminować informacje o bezpośrednim zagrożeniu życia i zdrowia ludzi spowodowanym przez przemysł oraz środki chemiczne stosowane w rolnictwie.

• Wszelkie publikacje przedstawiające uogólnione scalone dane liczbowe, a w szczególności dotyczące stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz chorób zawodowych należy wstrzymywać.

• Nie dopuszczać do publikacji w masowych środkach przekazu danych liczbowych obrazujących stan i wzrost alkoholizmu w skali całego kraju. W szkole nr 80 w Gdańsku stwierdzono wydzielanie się szkodliwych substancji z materiału używanego do uszczelniania okien. Zajęcia w szkole zostały przerwane. Nie należy zwalniać absolutnie żadnych informacji na ten temat.

• Nekrologi, inseraty i inne formy w prasie, radiu i telewizji oraz klepsydry itp., zapowiadające różne spotkania na cmentarzach, przy pomnikach, miejscach walk itp. (z okazji rocznicy wybuchu powstania warszawskiego bądź jego poszczególnych epizodów), byłych żołnierzy zgrupowań, oddziałów itp. AK i innych prawicowych organizacji uczestniczących w Powstaniu Warszawskim nie mogą być zwalniane do publikacji.

• Nie należy zezwalać na żadne informacje dotyczące obniżek i podwyżek cen wszelakich artykułów rynkowych zarówno konsumpcyjnych, jak i trwałego użytku.

• Nie należy zwalniać żadnych informacji na temat dodatkowego skupu ziemniaków przeznaczonych na eksport oraz ich sprzedaży za granicę.

• W dniu 27 stycznia 1977 r. odbędzie się premiera filmu K. Zanussiego Barwy ochronne. Nie należy podawać żadnych informacji o tej imprezie, jak również wzmianek, omówieni, reklamy filmu, zarówno przed, jak i po premierze.

• W prasie, radiu i telewizji nie należy dopuszczać do eksponowania nazwisk bądź podkreślania w sensie pozytywnym dorobku naukowego następujących osób (tu: kilkadziesiąt nazwisk).

• Nie należy zezwalać na publikację żadnych utworów Kazimierza Orłosia.

• Wszelkie publikacje Stefana Kisielewskiego można zwalniać do druku po uprzedniej (każdorazowej) konsultacji z GUKPPiW.

• Nie należy dopuszczać do żadnych polemik z materiałami opublikowanymi na łamach „Trybuny Ludu” i „Nowych Dróg”.

Były też „wpadki”, które cenzura musiała korygować.

W grudniu br. „Gazeta Robotnicza” i „Słowo Polskie” zamieściły komunikat Wydziału Handlu Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu o sprzedaży szynki i wysokogatunkowych wędlin przez zakłady pracy i instytucje. Nie należy dopuszczać do publikacji żadnych materiałów na temat tej inicjatywy wrocławskiej oraz prób upowszechnienia podobnych inicjatyw w pozostałych województwach.

Opr. Janusz Wolniak

Dodatkowe informacje: http://www.klubmil.pl/31082023-wystawa-pt-solidarnosc-przeciw-cenzurze