Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu, Krąg Seniorów i Starszyzny „Rodło” Oraz Hufiec ZHP Wrocław-Południe zapraszają na prelekcję i prezentację multimedialną Stanisława Dziuby pt. „Spisz – zapomniane kresy południowe”

10 października (czwartek) 2024 roku o godz. 18.00

Wstęp wolny. Zapraszamy

Spisz, kraina historyczno-etnograficzna położona w Karpatach Zachodnich, na północny wschód, wschód i południowy-wschód od Tatr, na terytorium Słowacji i Polski, w dorzeczu górnego Popradu, górnego Horndu oraz w części dorzecza Dunajca (na wschód od Białki). Pod względem geograficznym znajduje się w obrębie następujących regionów (w całości lub częściowo): Kotlina Spiszu, Tatry Wysokie i Bielskie, Niżnie Tatry, Straceńskie Góry, Góry Lewockie, Pogórze Spiskie, Pieniny. Teren osadnictwa polskiego, słowackiego i niemieckiego. W czasach Bolesława I Chrobrego należał do Polski. W 1108 jako posag córki Bolesława III Krzywoustego, Judyty, przeszedł pod panowanie Węgier. W XIV wieku pozostawał we władaniu rodu Berzevicsych, którzy ok. 1320-1325 wznieśli zamek w Niedzicy. W 1412 zastawiony Władysławowi II Jagielle przez Zygmunta Luksemburskiego (tzw. starostwo spiskie, obejmujące 13 miast spiskich). Nie wykupiony, pozostawał przy Polsce do roku 1769, kiedy zajęła go Austria. W XIII-XVII wieku powstały istniejące do dziś wsie Spiszu, m.in. Krempachy, Łapsze Niżne, Kacwin, Dursztyn, Jurgów. Zamek w Niedzicy i jego dobra pozostawały do II wojny światowej we władaniu rodów węgierskich (ostatnim byli Salomonowie). W 1918 roku większa część Spiszu weszła w skład Słowacji. W 1920 północno-zachodni skrawek Spiszu (195 km2) przyznano Polsce, ustalając ostatecznie granicę w 1924 roku. W 1938 w wyniku porozumienia ze Słowacją przyznano Polsce Jaworzynę Spiską i Podspady. W czasie II wojny światowej polską część Spiszu przyznano Słowacji. Po wojnie przywrócono granicę z 1924 roku.