RECITAL FORTEPIANOWY

Ewa Pobłocka

kup bilet

28.04.2007 — sobota godz. 18:00

Sala Koncertowa Filharmonii Wrocławskiej

**RECITAL FORTEPIANOWY

Ewa Pobłocka

Jubileusz 30-lecia pracy artystycznej**

Program:

• J. S. Bach - 15 invencji 3-głosowych
• J. S. Bach - Fantazja chromatyczna i fuga d-moll
• W. A. Mozart - Fantazja d-moll KV 397
• E. Grieg - 6 utworow lirycznych
• F. Chopin - 3 mazurki op. 59
• F. Chopin - Impromptu As-dur op. 29
• F. Chopin - Ballada As-dur op. 47

Omówienie programu:

Program recitalu Ewy Pobłockiej odkrywa przed nami nie tylko różne oblicza estetyczne muzyki fortepianowej, związane z trzema wielkimi muzycznymi epokami: barokiem, klasycyzmem i romantyzmem, ale dotyka też problemu, który przekracza aspekt historyczno-stylistyczny w muzyce i dotyczy samej zasady komponowania – źródeł muzycznej inwencji. Dla-tego też dzisiejszy koncert mógłby zapewne nosić tytuł: „Między ścisłą formą a muzyczną fantazją”, gdyż łączy w sobie i konfrontuje te przeciwstawne idee, jakie od zawsze tkwiły u podstaw procesu muzycznego kształtowania: ideę dyscypliny, reguły, opartej na utrwalonych zasadach języka i muzycznej formy – z ideą twórczej otwartości, swobody, duchem improwizacji. Wybitnym przykładem twórczości, w której te tendencje się wzajemnie ścierają, a jednocześnie dopełniają, jest muzyka Johanna Sebastiana Bacha. Twórczość Bacha wyrasta z tradycji sztuki rozumianej jako umiejętność posługiwania się regułami i kanonami. Stawiana też być może za wzór ścisłości i precyzji kompozytorskiego rzemiosła. Ta cecha stylu Bacha widoczna jest szczególnie na gruncie muzyki klawiszowej i organowej, a jej szczyt wyznacza zapewne gatunek fugi. Odnosi się także do zbioru piętnastu Sinfonii, zwanych też Inwencjami trzygłosowymi. Cykl ten, obok popularnych Inwencji dwugłosowych oraz licznych preludiów i tańców, zamieszczony został w Zeszycie muzycznym Wilhelma Friedemanna Bacha, pisanym przez Johanna Sebastiana dla swego syna w celach dydaktycznych, w latach 1720-1723, podczas pobytu w Koethen. Jest to okres działalności Bacha szczególnie ważny dla jego twórczości instrumentalnej, zwłaszcza klawiszowej, czego zwieńczeniem będzie powstanie pierwszego tomu preludiów i fug „Das Wohltemperierte Klavier”, do których Inwencje stanowią swoiste przygotowanie. Inwencje dwu- i trzy-głosowe zbudowane są na zasadzie polifonicznego traktowania głosów, a więc ich równorzędnego prowadzenia. W większości kom-pozycji ze zbioru Sinfonii podstawę zasady budowy stanowi fuga, nie traktowana jednak w sposób ścisły. Z tego samego okresu twórczości pochodzi przeznaczona również na instrument klawiszowy (ale nie organy) Fantazja chromatyczna i fuga d-moll. Zestawienie obok siebie w postaci dyptyku fantazji i fugi nie jest dla Bacha czymś wyjątkowym, jednak zawsze zdumiewa kontrastem muzycznych zasad kompozytorskich: improwizacji i ścisłości. Oparta na chromatycznym temacie fuga poprzedzona zostaje brawurową fantazją, której figuracyjna melodyka doskonale poddaje się improwizacyjnym przetworzeniom. W fantazji napotykamy Bacha instrumentalistę, wirtuoza muzyki klawiszowej, który swą inwencję twórczą wywodzi z bezpośredniej praktyki dźwiękowych poszukiwań, z żywiołu improwizacji.

W zestawieniu z Fantazją chromatyczną Bacha, fortepianowa Fantazja d-moll Wolfganga Amadeusa Mozarta zdumiewa w inny sposób. Nie jest dziełem tak bezpośrednim, tak żywiołowym, lecz przeciwnie: zaskakująco skupionym, wewnętrznym, powściągliwym w muzycznej narracji, choć o ogromnym ładunku wyrazowym, obcym niemal duchowi klasycyzmu. Fantazyjność muzycznego toku zdaje się polegać w tym wypadku nie tyle na swobodnej grze dźwiękowej improwizacji, lecz na swobodnym ruchu myśli bowiem muzyka ta jest przede wszystkim namysłem, monologiem: tak wiele w niej delikatności, zwolnienia, ciszy.

Idea fantazji, swobody muzycznego myślenia, wydaje się stać u podstaw estetyki romantycznej, choć jest to zapewne tylko jeden z jej aspektów. Fantazyjność w romantyzmie ma co najmniej dwa źródła. Z jednej strony wyrasta z ducha improwizacji, wirtuozerii, która w tej epoce przybiera postać wyodrębniającego się stylu kompozytorskiego i wykonawczego. Tę, powszechnie rozpoznawaną tendencję muzyki romantycznej, potwierdza m.in. impromptu – gatunek swobodnej miniatury o improwizacyjnym charakterze (o czym świadczy sama nazwa), znany szczególnie z twórczości Franza Schuberta i Fryderyka Chopina. W Impromptu As-dur, zabawny, pełen wirtuozowskiego polotu tok muzyczny, wpisuje się w charakterystyczny idiom Chopinowskiego stylu narodowego, wywiedzionego z melodyki ludowej, a najbardziej wyraźnego oczywiście w jego mazurkach.

Element fantazji w muzyce romantyzmu obecny jest także za sprawą jej programowości, związku z treściami poza-muzycznymi, często literackimi. Ten związek stoi u podstaw gatunku ballady instrumentalnej, nawiązującej do bogatej tradycji ballady wokalnej, a ugruntowanej i artystycznie wypracowanej przez Chopina. Cztery ballady Chopina nie mają ściśle programowego kontekstu, jednak ich narracyjny charakter, wyrażony w sposobie kształtowania melodyki, w otwartej zasadzie formy, wydaje się bardzo czytelny. W przypadku utworów lirycznych („Lyrische Stücke”) Edwarda Griega mamy natomiast do czynienia z wyraźniej określonym programowym odniesieniem, zawartym w tytułach jego błyskotliwych i nastrojowych miniatur. Warto bliżej poznać tę wspaniałą i bogatą (10 zeszytów Utworów lirycznych oraz inne zbiory miniatur fortepianowych) część spuścizny wielkiego norweskiego kompozytora, wnoszącej do muzyki romantyzmu głębokie skupienie i namysł, a także niemal impresjonistyczną wrażliwość brzmieniową.

Jakkolwiek głęboko w istotę romantycznej twórczości sięga idea fantazji, improwizacji, programowości, nie oznacza rezygnacji z rygorów formy, z trwałych zasad muzycznego kształtowania. Słuchając Chopina i Griega, nie powinniśmy zapominać, że byli oni przecież spadkobiercami tradycji muzyki klasycyzmu, a także świadkami wielkiego odkrycia i kultu dzieła Johanna Sebastiana Bacha.

/opracowanie:Robert Losiak/

Ewa Pobłocka

Wybitna polska pianistka od 30 lat obecna na estradach koncertowych niemal całego świata.

Zagrała setki recitali i koncertów z udziałem znanych solistów śpiewaków, kameralistów i orkiestr. Występowała w takich salach jak Herkules-Saal w Monachium, Musikhalle w Hamburgu, Auditorio National w Madrycie, Barbican Center i Wigmore Hall w Londynie, Glenn Gould Studio w Toronto, Musikverein w Wiedniu.

Nagrała ponad 30 płyt dla Deutsche Grammophon, Gruner & Jahr, Polskich Nagrań, Victor JVC, Pony Canyon, Conifer Records, KOS Records, BeArtTon, CD ACCORD, z których wiele otrzymało entuzjastyczne oceny krytyków, wyróżnienia i nagrody.

W jej dorobku artystycznym ważne miejsce zajmuje muzyka współczesna. Współpracowała z: Andrzejem Panufnikiem, Witoldem Lutosławskim, Pawłem Szymańskim i Pawłem Mykietynem, którzy dedykowali jej swoje koncerty fortepianowe. Wykonywała je wielokrotnie w kraju i zagranicą. Znaczące miejsce w jej repertuarze zajmuje muzyka Bacha, Chopina, Schuberta, Mozarta i Brahmsa.

Jest profesorem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Prowadzi również wykłady i kursy mistrzowskie na Uniwersytetach w Calgary, Nagoya, Royal Academy w Dublinie.

Zasiada w jury krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych. Odznaczona została Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

bilety:

VIP—50zł, N—35zł, U—20zł, W—10zł