Pierścień i róża

William M.Thackeray

przekład: Zofia Rogoszówna

adaptacja: Józef Jasielski

reżyseria i teksty piosenek: Czesław Sieńko

scenografia: Iza Toroniewicz

muzyka: Robert Łuczak

choreografia: Tatiana Asmolkova

osoby:

Król Walorozo XXIV, władca Paflagonii – Krzysztof Bień

Królowa, jego żona – Małgorzata Maślanka

Angelika, córka królewska – Barbara Kałużna

Rózia-Różyczka, pokojówka, potem królewna Krymtatarii– Magdalena Karel

Mrukiozo, minister na dworze króla Paflagonii – Mieczysław Franaszek

Gburia-Furia, ochmistrzyni dworu – Alicja Mozga

Gburiano, odźwierny – Marian Jaskulski

Czarna Wróżka – Małgorzata Witkowska

Lulejko, bratanek królewski, przyszły król Paflagonii – Artur Krajewski

Bulbo, następca tronu Krymtatarii – Marek Tynda

Zerwiłebski, kapitan gwardii królewskiej – Paweł L. Gilewski

Padella I, król Krymtatarii – Mieczysław Franaszek

Wielki Kanclerz króla Krymtatarii – Wojciech Świeboda

Brodacz Pancerny, rycerz-olbrzym – Krystian Wieczorek

Posłaniec – Marian Jaskulski

Baletmistrz na dworze paflagońskim – Wojciech Świeboda

Murzyn – Krystian Wieczorek

oraz baletnice

• Zapraszamy dzieci na spotkanie z bohaterami dwóch królewskich rodzin. Paflagonią rządzi sprytny król Walorozo, który ma kapryśną córeczkę Angelikę i pozbawionego korony bratanka Lulejkę. W sąsiedztwie Paflagonii znajduje się Krymtataria. Tam władzę sprawuje okrutny Padella – ojciec królewicza Bulby i sprawca nieszczęść małej królewny Różyczki. Losy obu królestw potoczyłyby się zupełnie inaczej, gdyby nie Czarna Wróżka, którą zirytował niejaki Gburiano. Obrażona na niegościnność postanawia uruchomić lawinę zdarzeń, w których ważną rolę odgrywają pierścień i róża – dwa niezwykłe przedmioty, jakimi niegdyś obdarowała mamę Lulejki i mamę Bulby. A pierścień i róża mają taką moc, że osoby, które je noszą, sprawiają wrażenie najpiękniejszych, najmilszych i najlepszych na świecie, chociaż naprawdę są okropne, niedobre i niezbyt mądre. Czy Różyczka odzyska utracone królestwo, a nieuczciwość Walorozy i Padelli zostanie ukarana? Czy wstrętnej Gburii-Furii uda się zaciągnąć przed ołtarz biednego Lulejkę, a czarodziejska róża uratuje przed ścięciem nieszczęsnego Bulbę? Pierścień i róża to barwna, dowcipna i wartka opowieść z czytelnym morałem.*

Ewa Adamus-Szymborska

William Makepeace Thackeray

urodził się w 1811 roku w pobliżu Kalkuty, w dosyć zamożnej rodzinie poborcy. Jego ojciec zmarł, gdy mały William miał zaledwie cztery lata. Mama ponownie wyszła za mąż i zdecydowała, żeby sześcioletniego chłopca odesłać do Anglii. Pozbawiony rodzinnego ciepła Thackeray uczęszczał do wielu londyńskich szkół, był studentem słynnego Trinity College w Cambridge, skąd przeniósł się do Weimaru. Studiował prawo i malarstwo, przy czym żadnej uczelni nie ukończył. W Paryżu, gdzie pojawił się jako ciekawy świata i ludzi młody człowiek, związał się z grupą lekkoduchów i udających światowców nicponi. Po części z ich powodu stracił resztę pieniędzy, więc z konieczności zaczął zarabiać na życie składając w redakcjach rozmaitych gazet i magazynów swoje teksty i rysunki.

W 1836 roku ożenił się, ale wkrótce młode małżeństwo dotknęło wielkie nieszczęście: żona pisarza dostała pomieszania zmysłów i do końca życia (a przeżyła swego męża o prawie 30 lat) musiała pozostawać w szpitalnym zamknięciu.

Od 1837 roku opowiadania i krótkie historie Thackeraya publikowały angielskie pisma humorystyczne. Z felietonów zamieszczanych w słynnym czasopiśmie Punch powstała Księga snobów wydana w 1847 roku. Największym osiągnięciem Thackeraya okazała się powieść Targowisko próżności (1847-48). Dzieciom na całym świecie znany jest jako autor opowieści o Pierścieniu i róży, która powstała w 1855 roku, a na język polski została przełożona w 1913 roku. Pisarz zmarł nagle w Londynie w wieku 52 lat. Historycy angielskiej literatury twierdzą, że Thackeray doskonale rozumiał, iż w życiu trudno jest nakreślić wyraźną granicę pomiędzy cnotą i występkiem, ale łatwo jest dostrzegać różnicę pomiędzy szlachetnością i małostkowością postępowania.

Czesław Sieńko - reżyser

absolwent Wydziału Lalkarskiego PWST Warszawa – filia w Białymstoku, aktor lalkarz, reżyser, dramaturg i adaptator; w latach 1985-1993 był członkiem zespołu aktorskiego w Baju Pomorskim, w którym w okresie 1993-2003 sprawował funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego; za stworzenie idei i organizację festiwalu znanego pod nazwą Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek został w 1999 roku nagrodzony przez Prezydenta Torunia oraz jury MTSTL ; wyreżyserował wiele spektakli w renomowanych teatrach lalkowych, by wymienić Teatr Lalek Arlekin w Łodzi, Olsztyński Teatr Lalek, Teatr Lalek Pleciuga w Szczecinie, Teatr Lalki i Maski Groteska w Krakowie, Teatr Lalki i Aktora Guliwer w Warszawie czy gdańską Miniaturę; pracował m.in. nad tekstami klasyków literatury dziecięcej: Andersena, Makuszyńskiego, Dickensa, Twaina oraz współczesnych twórców; na oryginalny dorobek dramatopisarski Czesława Sieńki składają się następujące pozycje: Róbmy to razem, Opowieść z przyszłości, Drewniany kot? A może pies?, Śpiąca królewna, czyli co robią wróżki kiedy się nudzą, Młody wilk, Paluszek, Ptaki czyli kosmiczne jaja.

*Iza Toroniewicz - scenograf *

Ukończyła Wydział Wzornictwa Przemysłowego i Wydział Scenografii warszawskiej ASP; dyplom przygotowywała pod kierunkiem prof. A. Sadowskiego; w teatrach całej Polski pracuje od 1996 roku; do ważniejszych osiągnięć należy nagrodzona podczas festiwalu Klasyka Polska w Opolu scenografia do Dziadów albo młodych czarodziei wg Adama Mickiewicza (reż. Adam Sroka), a także m.in. scenografie do Popcornu Bena Eltona, Skórzanej maski Helmuta Kraussera, Księżyca nad Buffalo Kena Ludviga czy Mieszczanina szlachcicem Moliera – premiery przygotowane w bydgoskim Teatrze Polskim; ostatnie lata zaowocowały intensywną twórczą współpracą z reżyserem Bartłomiejem Wyszomirskim: razem podpisali się na afiszach m.in. Naszego miasta Thorntona Wildera, Do dna! Olivera Buhowskiego, Monachomachii Ignacego Krasickiego, Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry, Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, Czarownic z Salem Arthura Millera; Iza Toroniewicz chętnie podejmuje się przygotowywania projektów scenografii, masek i kostiumów dla teatrów lalki i aktora; z Maciejem Wojtyszko zrealizowała Fausta i innych, z Krzysztofem Rościszewskim Kartotekę Tadeusza Różewicza, z Romualdem Wicza-Pokojskim Na Olimpie Norberta Okonia; z Czesławem Sieńko pracowała nad Czarnoksiężnikiem z krainy Oz Franka Bauma, Paluszkiem i Królową Śniegu Eugeniusza Szwarca.

Robert Łuczak - muzyka

kompozytor, kierownik muzyczny poznańskiego Teatru Animacji, autor muzyki do ponad 70 spektakli – głównie dla dzieci, choć jest także nadwornym kompozytorem reżysera Marka Pasiecznego, z którym przygotował kilka premierowych realizacji m.in. dramatów Paula Claudela, a ostatnio prapremierę Łucji i jej dzieci Marka Pruchniewskiego w Teatrze Współczesnym w Szczecinie; trzy lata temu Robert Łuczak pojawił się w Bydgoszczy i razem z reżyserem Jerzym Moszkowiczem zrealizował sztukę Andrzeja Maleszki 'Burza w teatrze Gogo'; od wielu lat Robert Łuczak współpracuje z Czesławem Sieńko, który zaprosił go do przygotowania muzyki do: Kopciuszka i Królowej Śniegu eugeniusza Szwarca, Paluszka i Młodego wilka, Czarnoksiężnika z krainy Oz Franka Bauma, Księzniczki na ziarnku grochu Jana Brzechwy, O rybaku i złotej rybce wg Aleksandra Puszkina, Przygód koziołka Matołka wg Kornela Makuszyńskiego czy Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa

Rafał Drzycimski - autor projektu plakatu i programu

artysta plastyk – autor projektu plakatu i programu do Pierścienia i róży – jest rodowitym bydgoszczaninem, absolwentem tutejszego Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W 1998 roku rozpoczął studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu; pracę dyplomową obronił z wyróżnieniem w Pracowni Projektowania Graficznego u prof. Sławomira Janiaka. Ten obejmujący serię 12 plakatów o tematyce społecznej dyplom nosił tytuł Mamy to w naturze i w roku 2003 został zakwalifikowany do finału konkursu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na Najlepszy Dyplom Ukończenia Studiów w Zakresie Sztuk Pięknych i Projektowania; w tym samym roku prace Rafała Drzycimskiego zostały wyróżnione na Ogólnopolskim Konkursie Idea 2003 w Toruniu.

Artysta brał udział w Ogólnopolskim Przeglądzie Grafiki Użytkowej Studentów Uczelni Artystycznych AGRAFA 2003 w Katowicach.; w ubiegłym roku miał indywidualną wystawę plakatów w toruńskim Domu Muz. Od 2003 roku pracuje w Agencji Reklamowej w Toruniu.

Dla Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy Rafał Drzycimski projektował m.in. plakat, afisz i komplet druków do drugiej edycji Festiwalu Prapremier, plakaty i programy do Ryszarda III Szekspira, Przygód rozbójnika Rumcajsa Ctvrtka, Ja, Feuerbach Dorsta.

aktorzy - nowe twarze w Teatrze Polskim

W obsadzie Pierścienia i róży znalazły się dwie aktorki spoza stałego zespołu bydgoskiego teatru:

Barbara Kałużna, która zagra Angelikę, jest absolwentką Wydziału Aktorskiego warszawskiej Akademii Teatralnej; za rolę Soni w Wujaszku Wani Antoniego Czechowa otrzymała w 1998 roku wyróżnienie na Festiwalu Szkół Teatralnych, rok później za najlepszy debiut aktorski nagrodziła ją Sekcja Krytyków Teatralnych ZASP; od 1998 roku Barbara Kałużna pracowała w zespole Teatru Nowego w Poznaniu, gdzie zagrała m.in. Justysię w Fredrze dla dorosłych wg Męża i żony, Alę w Tangu Sławomira Mrożka, Kasię w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, Claire w Pokojówkach Jeana Geneta; równolegle z karierą teatralną rozwija się kariera filmowo-telewizyjna młodej aktorki, która zagrała m.in. w filmach Waldemara Krzystka Nie ma zmiłuj i Jerzego Stuhra Pogoda na jutro oraz w serialach: Dom, Sfora, Pensjonat pod różą, Na dobre i na złe, Pierwsza miłość.

Magdalena Karel, która zagra Rózię-Różyczkę, ukończyła w 2004 roku Wydział Aktorski warszawskiej Akademii Teatralnej: w dyplomowej Iwonie, księzniczce Burgunda Witolda Gombrowicza w reżyserii Zbigniewa Zapasiewicza zagrała Ciotkę, w Letnikach Maksyma Gorkiego w rezyserii Eugeniusza Korina – Kalerię, a w W piątek wieczorem Willy Russella w rezyserii Agnieszki glińskiej – Mimi;