W zbiorach rzemiosła artystycznego Muzeum Okręgowego w Toruniu znajduje się pokaźna kolekcja wyrobów powstałych z cyny o ustalonej toruńskiej proweniencji. Najwięcej naczyń zachowało się z okresu od XVII do XIX w. Na kolekcje składają się różnorodne wyroby z jednej strony o bardzo prostej budowie i dekoracji z drugiej bardzo reprezentacyjne naczynia o bogatym ornamencie, jak np. wilkomy (9 sztuk).

Konwisarstwo (Kannegiesen), to dział rzemiosła artystycznego w którym dzieła powstają z cyny (Sn) i jej stopów. Cechą charakterystyczną tego metalu jest jego miękkość, dzięki czemu daje się łatwo odlewać. Powstałe z cyny dzieła oddziaływały przede wszystkim srebrzystobiałą barwą materiału. Pozwalał on na tworzenie dzieł o wyszukanych kształtach, bogato dekorowanych i o wyjątkowych walorach artystycznych a także estetycznych. Cynę wykorzystywano do wyrobu naczyń już w starożytności, ale wtedy była ona przede wszystkim składnikiem brązu. Jako samodzielny materiał zaistniała dopiero w średniowieczu, co wiązało się z powstawaniem i rozwojem miast, osiedlaniem się w nich rzemieślników a także kształtowaniem się organizacji cechowych.

Konwisarze wraz z ludwisarzami w Toruniu należeli prawdopodobnie początkowo do jednego wspólnego cechu, w których podstawową techniką, którą się posługiwano było odlewnictwo. Taka sytuacja była znana z wielu miast europejskich. Przed 1454 rokiem w Starym i Nowym Mieście funkcjonowały odrębne grupy konwisarzy, połączone jednak wspólnymi przepisami. Toruński cech przestał istnieć w XIX wieku dokładnie w 1823 roku, kiedy to naczynia cynowe wyszły z użycia.

Prezentowany zbiór naczyń ukazuje charakterystyczne typy wyrobów konwisarskich. Dzięki tym obiektom możemy prześledzić bogactwo oraz różnorodność technik stosowanych w tym rzemiośle oraz dokumentują one także zmieniające się mody i trendy w wyposażeniu wnętrz mieszczańskich, cechowych a w mniejszym stopniu także sakralnych.

Michał Kurkowski

Toruńskie wyroby cynowe od XVII do XIX wieku Termin: 21 września - 14 stycznia Miejsce: Ratusz Staromiejski Kurator: Michał Kurkowski