NIE TYLKO OPERA - WALCE BRAHMSA ODKRYTE NA NOWO

W artystycznej spuściźnie Brahmsa, kwartety wokalne zajmują ważne miejsce. Sześć opusów doskonale wpisuje się w konwencję minionej epoki. Wtedy to właśnie domowe muzykowanie, czyli niemiecki Hausmusik oraz grupowy śpiew były chętnie praktykowane i doceniane. Wybitni artyści: Patrycja Krzeszowska (sopran), Agnieszka Makówka (mezzosopran), Dawid Kwieciński (tenor), Patryk Rymanowski (bas-baryton) oraz duet fortepianowy East West Duo wskrzeszą ducha tamtych czasów.
„Walce miłosne” op. 52, skomponowane przez Johannesa Brahmsa uchodzą za kompozycje szczególnie cenione. Dzięki gustowności i szlachetnej prostocie podobają się amatorom wokalnej maestrii, ale i profesjonaliści szanują ich wdzięk i urodę.
Utwory odwołują się bezpośrednio do tradycji wiedeńskiego walca, schubertowskiego ländlera i innych form tanecznych, rozbrzmiewających w XIX stuleciu. Pomiędzy radosnymi, melodyjnymi frazami, rozgrywa się beztroski dialog dwóch płci. Rozmowy toczą się wartko. Pytania i odpowiedzi padają czasem wręcz bez namysłu. Miłosne wyznania, obejmujące wszelkie odcienie uczucia, przybierają artystyczną formę kwartetów, duetów… tudzież solowych westchnień.
Kiedy kompozytor tworzył „Neue Liebeslieder”, op. 65, sięgnął również po teksty Daumera, lecz tym razem inspirował się nie tańcami ludowymi, lecz przebogatą poetyką Orientu, płomiennymi sycylijskimi wyznaniami i gorącymi hiszpańskimi romansami. Op. 65 nie jest więc prostą, bezpośrednią kontynuacją „Liebeslieder”, to raczej ich dopełnienie i uzupełnienie. Kiedy w op. 52 przedstawiono radosną stronę miłości, w op. 65 – „bohaterem” staje się ciemniejsza strona Amora. A co za tym idzie: troski, pytania, zawiedzione nadzieje i niemożliwe do spełnienia pożądanie. Subtelnym zatem wyznaniom, wśród których częściej rozbrzmiewają partie solowe, towarzyszy czysto brahmsowska, powściągliwa melodyka. Wieńcząca cykl elegia Goethego, traktuje o zranionych uczuciach. Muzy na próżno usiłują znaleźć pocieszenie…
Te utwory wykonają wybitni artyści, soliści Teatru Wielkiego w Łodzi: Patrycja Krzeszowska (sopran), Agnieszka Makówka (mezzosopran), Dawid Kwieciński (tenor) oraz Patryk Rymanowski (bas-baryton). Śpiewakom będzie towarzyszyć duet fortepianowy East West Duo.
Kwartet, niekoniecznie smyczkowy, to sama esencja muzyki. Nie przypadkiem większość fug Bacha jest czterogłosowych: pozwala to na eksplorację całego spektrum – od sopranu, przez alt i tenor, po bas. Kompozytorzy przez wieki odmieniali to przez wszystkie przypadki, instrumentalne i wokalne. W wieku XIX szczególnym wzięciem cieszyły się kwartety wokalne. Brahms był miłośnikiem polifonii i zawsze starał się zagęszczać fakturę. W „Walcach miłosnych” czwórce śpiewaków towarzyszą więc dwie pianistki, czyli Aleksandra Nawe oraz Olesya Haiduk – laureatki krajowych i międzynarodowych konkursów solistycznych i kameralnych.
Koncert, jaki zaprezentują artyści to prawdziwy wzór kameralnego muzykowania, a zarazem brahmsowskiej „retoryki duszy”. Składają się na nią: płomień, liryzm i melancholia.
W swoich pamiętnikach Klara Schumann, akompaniująca wokalistom podczas wiedeńskiej premiery (1870 r.) „Walców miłosnych”, napisała: „Trzeci koncert Liebeslieder Johannesa w niewielkiej Redoutensaal. Sala i podium na orkiestrę były wypełnione do granic możliwości. Nie wiedziałam, czy uda mi się dotrzeć do fortepianu.”

Prowadzenie koncertu: Aleksandra Bęben