AGNES I JEGO BRACIA

Reżyseria: Oskar Roehler

MŁODE KINO NIEMIECKIE

9. przegląd filmowy najlepsze filmy dekady 1995 - 2005

Przeglądy młodego kina niemieckiego organizowane przez Goethe-Institut w Warszawie we współpracy z Filmoteką Narodową mają swoją kilkuletnią tradycję. Co roku prezentowane są najnowsze produkcje niemieckie, wybrane z programu Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Berlinale.

W tym roku w marcu odbędzie się 9. przegląd z tego cyklu, który z racji obecnie obchodzonego Roku Polsko-Niemieckiego 2005/2006 będzie miał wyjątkowy charakter. Tym razem przegląd pokaże nie tylko najnowsze filmy z ubiegłorocznego Festiwalu w Berlinie, ale podsumuje także kondycję niemieckiej kinematografii z okresu ostatniej dekady.

Pokazanych zostanie dwadzieścia najlepszych filmów, zdobywców Oscarów, berlińskich Złotych Niedźwiedzi, Europejskiej Nagrody Filmowej lub Niemieckiej Nagrody Filmowej. Część filmów zostanie pokazana po raz pierwszy w Polsce, niektóre obrazy są znane, ponieważ trafiły na ekrany dzięki polskim dystrybutorom.

Przegląd przedstawia czołówkę nowej generacji niemieckich twórców filmowych: m.in. Caroline Link, Toma Tykwera, Christiana Petzolda, Hansa Christiana Schmida, Fatih Akina i wielu innych. Wyjątkowy program przeglądu daje polskiemu widzowi znakomitą możliwość wniknięcia w klimat współczesnego kina niemieckiego, będącego na dobrej drodze, by konkurować z francuskim czy angielskim.

Projekcje odbywać się będą w Warszawie, w kinie Iluzjon, ul. Narbutta 50a, w Lublinie w kinie Chatka Żaka i Łodzi w kinie Charlie.

**AGNES I JEGO BRACIA

Agnes und seine Brüder, 2004, 116’

Scenariusz i reżyseria: Oskar Roehler**

Zdjęcia: Carl-Friedrich Koschnick Muzyka: Martin Todsharow Montaż: Juliane Lorenz, Simone Hofmann Dźwięk: Heino Herrenbrück Scenografia: Sabine Rudolph Kostiumy: Lucia Faust

Występują: Martin Weiß (Agnes Tschirner), Moritz Bleibtreu (Hans-Jörg Tschirner), Herbert Knaup (Werner Tschirner), Katja Riemann (Signe Tschirner), Tom Schilling (Ralf Tschirner), Susan Anbeh (Desiree), Vadim Glowna (Günther Tschirner), Margit Carstensen (Roxy)

Producent: Stefan Arndt

Nagrody i wyróżnienia: Bawarska Nagroda Filmowa 2005 – za najlepszy scenariusz dla Oskara Roehlera

Niemieckie Nagrody Filmowe 2005: nominacja do Złotej Loli w kategorii najlepszy film, Złota Lola dla najlepszej aktorki drugoplanowej – Katji Riemann

Agnes (Martin Weiß) jest transseksualistą, aktualnie ładną kobietą i tancerką w klubie, a po pracy normalną hausfrau w papilotach. Jeszcze jako mężczyzna została mężem i ojcem (jej spotkanie z synkiem jest jedną z najbardziej poruszających scen w filmie). Agnes prowadzi bardzo przeciętne życie, ma jednak kłopoty z gotowaniem obiadów mężowi, którego to tak bardzo denerwuje, że w końcu wyrzuca ją z domu. Agnes kochała najmocniej matkę, która w porywie młodzieńczych fascynacji politycznych zaangażowała się w ruch terrorystyczny spod znaku RAFu i została uwięziona w słynnym więzieniu Stammheim. O offu zdaje się dobiegać oskarżenie: zamiast zajmować się mężem i trzema synami.

Bo Agnes to tylko jeden z trzech braci i wcale nie najbarwniejszy. Drugi brat, Hans-Jörg (Moritz Bleibtreu), jest bibliotekarzem-erotomanem z zaburzeniami osobowości i ze skłonnością do alkoholu – okresowo zwiększającą się na tyle, że wymaga terapii.

(...) Trzeci brat, Werner (Herbert Knaup), jest chlubą rodziny, choć pewnie jego matka nie podzielałaby tego zdania. To polityk – dobrze ustawiony i pnący się do góry. W pracy. W domu, a właściwie parterowym domku z ogródkiem, jego kariera przedstawia się całkiem odmiennie. Żona (znakomita, słusznie nagrodzona Katja Riemann) i starszy syn, oboje z artystycznymi ambicjami, ale chyba tylko ambicjami, nienawidzą go i poświęcają wiele czasu i wysiłku, by go poniżyć. (...)

Roehler jest bardzo surowym sędzią. Karze wszystkich, nawet ojca trzech braci (w tej roli niesamowity Wadim Glowna z długimi siwymi włosami hippisa, któremu usługuje wiecznie płaczący lokaj). Na polityku oczywiście nie zostawia suchej nitki, Hansa-Jörga kompromituje i demaskuje, a najsympatyczniejszego z braci, Agnes, uśmierca.

I tu zaczyna się problem z tym filmem. Roehlerowi zabrakło albo czasu, albo cierpliwości. Bo pointa, do której dochodzi ten bardzo sprawnie, można by wręcz powiedzieć - bez zbędnych komplementów – zrealizowany na poziomie dobrych opowieści hollywoodzkich (które pewnie uchodziłyby za europejskie), rozczarowuje i tyle.

Może w formie usprawiedliwienia trzeba dodać, że Elementarteilchen (2006), najnowszy film Roehlera, bezsprzecznie jednego z najciekawszych obecnie reżyserów niemieckich, był jedną z najczęściej omawianych premier Berlinale 2006, choć nie wszystkim się podobał.

Renomowanemu polskiemu krytykowi Tadeuszowi Sobolewskiemu nie spodobał się zdecydowanie, czemu dał wyraz w swoim omówieniu festiwalu i chcąc dodatkowo zrazić reżysera czytelnikom nazwał go telewizyjnym rzemieślnikiem (Gazeta Wyborcza z 13. 02. 06, s. 15), choć z telewizją Roehler nie współpracuje z zasady (w całej jego filmografii znajduje się tylko jeden film telewizyjny z 1999 r.).

OSKAR ROEHLER, ur. 1959 r. w Sternberg. Wychowywał się w Londynie, Rzymie i Norymberdze. Przeniósł się do Berlina na początku lat 80. i zajął się dziennikarstwem jako free lancer i pisarstwem. W 1984 r. opublikował tom opowiadań pt. Das Abschnappuniversum. Pisał scenariusze dla Niklausa Schillinga (Deutschfieber, 1991), Christopha Schlingensiefa i Marka Schlichtera. W 1997 r. zadebiutował filmem pełnometrażowym Silver Countdown. Jego największym artystycznym osiągnięciem, jak dotąd, była Die Unberührbare (Nietykalna, 2000), nominowana do Oscara 2000, nagrodzona m. in. na MFF w Chicago, San Jose, i Miami oraz Rotterdamie i Istambule. Na Berlinale 2006 ostatni film Roehlera został wyróżniony Srebrny Niedźwiedziem dla najlepszego aktora Moritza Bleibtreu.