Reżyseria: Christian Petzold

MŁODE KINO NIEMIECKIE

9. przegląd filmowy najlepsze filmy dekady 1995 - 2005

Przeglądy młodego kina niemieckiego organizowane przez Goethe-Institut w Warszawie we współpracy z Filmoteką Narodową mają swoją kilkuletnią tradycję. Co roku prezentowane są najnowsze produkcje niemieckie, wybrane z programu Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Berlinale.

W tym roku w marcu odbędzie się 9. przegląd z tego cyklu, który z racji obecnie obchodzonego Roku Polsko-Niemieckiego 2005/2006 będzie miał wyjątkowy charakter. Tym razem przegląd pokaże nie tylko najnowsze filmy z ubiegłorocznego Festiwalu w Berlinie, ale podsumuje także kondycję niemieckiej kinematografii z okresu ostatniej dekady. Pokazanych zostanie dwadzieścia najlepszych filmów, zdobywców Oscarów, berlińskich Złotych Niedźwiedzi, Europejskiej Nagrody Filmowej lub Niemieckiej Nagrody Filmowej.

Część filmów zostanie pokazana po raz pierwszy w Polsce, niektóre obrazy są znane, ponieważ trafiły na ekrany dzięki polskim dystrybutorom. Przegląd przedstawia czołówkę nowej generacji niemieckich twórców filmowych: m.in. Caroline Link, Toma Tykwera, Christiana Petzolda, Hansa Christiana Schmida, Fatih Akina i wielu innych. Wyjątkowy program przeglądu daje polskiemu widzowi znakomitą możliwość wniknięcia w klimat współczesnego kina niemieckiego, będącego na dobrej drodze, by konkurować z francuskim czy angielskim.

Przegląd został przygotowany we współpracy z Goethe-Zentrum Lublin/Dethloff Deutschschule/Partner Goethe-Institut.

DECYZJA Die Innere Sicherheit, Niemcy 2000, 108 min.

Reżyseria: Christian Petzold Scenariusz: Christian Petzold, Harun Farocki djęcia: Hans Fromm Muzyka: Stefan Will Montaż: Bettina Böhler Dźwięk: Heino Herrenbrück Scenografia: Kade Gruber Kostiumy: Anette Guther Producent: Florian Koerner von Gustorf

Występują:Julia Hummer (Jeanne), Barbara Auer (Clara), Richy Müller (Hans), Bilge Bingül (Heinrich), Günther Maria Halmer (Klaus

Nagrody i wyróżnienia:

Niemieckie Nagrody Filmowe 2001: nominacje w trzech kategoriach - 2 aktorskie dla Julii Hummer i Barbary Auer oraz reżyserska dla Petzolda, ostatecznie – Złota Taśma dla najlepszego filmu; nominacja do nagrody Złotego Alexandra oraz nagroda za scenariusz i wyróżnienie specjalne FIPRESCI (za inteligentne i wrażliwe podejście do aktualnego tematu politycznego jako problemu egzystencjalnego) na MFF w Salonikach 2000;

Nagroda za montaż dla Bettiny Böhler na Kinofest Lünen;

• MFF w Berlinie 2001, program Neue deutsche Filme
• MFF w Wenecji; Heska Nagroda Filmowa 2001 w kategorii filmu fabularnego

Nagroda Niemieckiego Związku Krytyków filmowych 2002 dla najlepszego filmu fabularnego i za najlepszy montaż dla Bettiny Böhler.

W katalogu towarzyszącym prezentacji filmu Decyzja podczas MFF w Wenecji Christian Petzold napisał kilka zdań pozornie niezwiązanych z jego treścią. Napisał o Wolfgangu Gramsie (nota bene bohaterze dokumentu Black Box BRD), który ukrywając się przed policją przez ponad 4 lata na wsi – warzył konfitury i komponował bluesy dla ukochanej. Petzold uderzyło, jak bardzo chciał normalnie, przeciętnie żyć jeden z najbardziej poszukiwanych terrorystów RAF, wróg publiczny, w końcu zresztą zastrzelony podczas obławy policyjnej, chciałoby się powiedzieć, jak wściekły pies. I temu problemowi Petzold poświęcił swój film. Pragnieniu normalnego życia, które musiało zrodzić się w ludziach ukrywających się przez kilkanaście lat, żyjących w niepewności i strachu. Jak i z czego mieli żyć?

To prawda, że ostatnie lata działalności RAF to działania niemal czysto kryminalne – napady na banki, by zdobyć środki nawet nie na walkę podziemną, lecz przeżycie. Na jak długo mogły wystarczyć zrabowane pieniądze? To prawda, że do dziś świetnie funkcjonuje podziemie terrorystyczne w całej Europie: od kraju Basków i Irlandii do Turcji. Jak można sądzić, zawsze znajdzie się zapotrzebowanie na specjalistów w tym fachu.

Cóż jednak począć jeśli już chce się zerwać z działalnością terrorystyczną? Nieważne, czy w wyniku przemyśleń i zmiany poglądów, czy po prostu ze znużenia. Albo dlatego, że ma się dziecko. Tak jak w przypadku Hansa i Clary, którzy przez 15 lat ukrywania się wychowywali córkę. Chcą żyć. Ukryć się w Portugalii czy na południu Europy, a najlepiej w Brazylii i tam żyć jak normalna rodzina. Tym bardziej, że już nie bezpieka, lecz tajemniczy prześladowcy (dawni towarzysze, dziś już całkowicie odideologizowani i skomercjalizowani, albo konkurenci z międzynarodowych organizacji przestępczych?) wpadli na ich trop. Wracają do Niemiec, by skorzystać z pomocy dawnych przyjaciół z organizacji oraz ziemnych skrytek na ostatnią godzinę, w których kiedyś ukryli broń, dokumenty i pieniądze. Przyjaciele jednak nie chcą lub nie mogą pomóc, a w skrytkach są banknoty wycofane już z obiegu. Jedyne, co może się jeszcze przydać, to na wpół zardzewiały pistolet. Teraz Hans i Clara myślą przede wszystkim o dziecku – to dla Jeanne i wyjazdu całej rodziny do Brazylii napadną na bank i zastrzelą niewinnych ludzi. Są już zwyczajnymi bandytami, może zawsze nimi byli...

Petzold jest stanowczy w swojej diagnozie, zwłaszcza, że głównym tematem filmu nie uczynił przemiany moralnej pary terrorystów, lecz samotność wychowującego się w ciągłym strachu i poszukiwaniu schronienia dziecka. Jeanne chce być twarda jak jej rodzice – pali, kradnie w sklepie i idzie do łóżka ze świeżo poznanym chłopakiem. Jest jednak tylko zagubioną i przestraszoną dziewczyną. Jako 15-latka rozumie już, co prawda, że prowadzi wraz z rodzicami dziwne i niebezpieczne życie, coraz bardziej niebezpieczne. Jednak naiwnie chciałaby się ratować i ratunku szuka w miłości do przystojnego chłopaka poznanego niby przypadkiem jeszcze w Portugalii. To właśnie ta miłość przypieczętuje los całej rodziny wiecznych uciekinierów. Petzold jest stanowczy i niesentymentalny.

CHRISTIAN PETZOLD, ur. 1960 r. w Hilden. Przyjechał do Berlina w 1981 r. Studiował germanistykę i teatrologię na Freie Universität w Berlinie w latach 1982-89. Ukończył również Niemiecką Akademię Filmowo-Telewizyjną (dffb) w Berlinie (1988-94). Film dyplomowy: Pilotinnen (1994). Jest także krytykiem filmowym. Podejmował różne prace w telewizji, był także asystentem reżyserów: Haruna Farockiego i Hartmuta Bitomsky’ego.

FILMOGRAFIA REŻYSERA

• Gespenster (2004) _ Toter Mann (2002) (TV) _ Die Innere Sicherheit (2001) _ Die Beischlafdiebin (1988) (TV) _ Cuba Libre (1996) (TV) _ Abzüge (1994) _ Pilotinnen (1994) Film dyplomowy _ Das warme Geld (1992/93) Film krótki _ Ostwärts (1991) Dokumentalny film krótki _ Süden (1990) Dokumentalny film krótki _ Weiber (1989) Film krótki * Mission (1987) Film krótki