Cmentarze żydowskiena Ziemi Lubuskiej

Fotografie Marka Szpaka

wernisaż: 28 listopada 2007, godz. 17.00

Na ekspozycji można obejrzeć kilkadziesiąt fotografii autorstwa Marka Szpaka przedstawiających istniejące na terenie województwa lubuskiego cmentarze żydowskie, m. in. nekropolie w Skwierzynie, Gorzowie Wielkopolskim, Żarach, Trzcielu, Brójcach i w Szprotawie, a także synagogę w Międzyrzeczu oraz dom gminy żydowskiej w Żarach. Cennym uzupełnieniem zdjęć są także obiekty związane z żydowskim kultem religijnym użyczone przez Lubuską Fundację Judaica.

Nekropolie nie spełniają już swej pierwotnej funkcji. Z biegiem lat uległy dewastacji, obecnie znajdują się w bardzo złym stanie, są zaniedbane i niszczeją. Żydowski stosunek do cmentarzy cechuje poczucie trwałości: dopóki znana jest lokalizacja grobu, dopóty miejsce cmentarne nie może być wykorzystywane do innych celów. Zasada ta dotyczy całej nekropolii. W judaizmie cmentarze są miejscem rytualnie nieczystym, z tego też powodu wierni pojawiają się na nich bardzo rzadko, w zasadzie tylko na pogrzebach lub w rocznicę śmierci najbliższych zmarłych.

Autorem wszystkich zdjęć jest artysta-plastyk Marek Szpak. Wystawę wzbogacają akcesoria związane z religią żydowską, m.in. świeczniki chanukowe, szabasowe czy menory. Można też zobaczyć piękny talit (szal modlitewny), tefilin, XIX-wieczne jady i zapoznać się z literaturą religijną. Jednym z najbardziej interesujących z prezentowanych eksponatów jest karafka liturgiczna, prawdopodobnie jedyny zachowany przedmiot z synagogi w Zielonej Górze. Eksponat został niedawno odnaleziony w Niemczech, a w naszym mieście pokazany jest po raz pierwszy. Karafka i pozostałe eksponaty zostały użyczone przez Lubuską Fundację Judaica.

Kuratorem wystawy, która czynna będzie do końca stycznia 2008, jest Izabela Korniluk.