Szlak Renesansu w Małopolsce 2009

Spotkania z Kulturą Renesansu

Stowarzyszenie Willa Decjusza zaprasza w niedzielę, 25 października, do Willi Decjusza w Krakowie, Zamku w Suchej Beskidzkiej, Dworu w Jeżowie i Renesansowego Lamusa w Branicach na „Spotkania z kulturą Renesansu", ktore odbędą się w ramach pierwszej odsłony tegorocznej edycji programu „Szlak Renesansu w Małopolsce".

„Szlak Renesansu w Małopolsce" jest przedsięwzięciem realizowanym od 2007 roku we wspołpracy z Urzędem Marszałkowskim Wojewodztwa Małopolskiego. Jego celem jest promocja renesansowej architektury Małopolski, poprzez przygotowanie zabytkowych obiektow do otwarcia dla mieszkańcow i turystow, opracowanie ich jednolitej identyfikacji promocyjnej oraz stworzenie spojnego programu udostępniania zwiedzającym.

W efekcie rozwijającej się wspołpracy właścicieli lub managerow renesansowych budynkow oraz przedstawicieli samorządow lokalnych, raz w roku wybrane obiekty jednocześnie udostępniane są wszystkim zainteresowanym do bezpłatnego zwiedzania. Zwiedzaniu towarzyszą „Spotkania z Kulturą Renesansu", obejmujące wykłady i wydarzenia artystyczne poświęcone szeroko rozumianej kulturze epoki. Wydarzenia te stają się następnie podstawą tworzenia wieloletnich programow wspolnej działalności kulturalnej i edukacyjnej adresowanej do szkoł z całej Małopolski. W poprzednich latach obok Willi Decjusza w programie uczestniczyły: Ratusz w Tarnowie, Zamek w Suchej Beskidzkiej, Zamek na Mirowie w Książu Wielkim i Dwor w Jeżowie.

W 2009 roku w projekcie udział weźmie więcej obiektow niż w poprzednich edycjach. We wszystkich z nich będą mieć miejsce „Spotkania z kulturą Renesansu" - wydarzenia kulturalne towarzyszące zwiedzaniu. Aby umożliwić odwiedzenie wszystkich miejsc, zdecydowano, że tegoroczna edycja realizowana będzie w dwoch terminach: 25 października i 8 listopada.

Szczegoły na stornach: www.szlakrenesansu.pl i www.villa.org.pl

*Program „Spotkań z kulturą Renesansu" - 25 października 2009: *

---

Dwor w Jeżowie

Bobowa- Wilczyska 4, 38-350, www.zsp.tarnow.pl

*11.00 - 15.00 *

Zwiedzanie Dworu w Jeżowie z przewodnikiem

Po zakończeniu zwiedzania zapraszamy wszystkich do wspolnej nauki tańca renesansowego.

*12.00 - 12.45 *

wykład: mgr Anna Szczepanik, „Sztuka Renesansu w Polsce"

„Wiersze o Jeżowie" w wykonaniu uczniow Zespołu Szkoł Plastycznych w Tarnowie

*13.00 *

Koncert: Waldemar Rożański - akompaniament

         Tomasz Ożog - oboj

Wystawy:

1. Wystawa prac uczestnikow XVI Ogolnopolskiego Pleneru Malarskiego Jeżow 2009

2. Wystawa pracowni artystycznych Zespołu Szkoł Plastycznych w Tarnowie: konserwacji mebla i wyrobow snycerskich, rzeźby, malarstwa, tkaniny artystycznej i meblarstwa.

Zapraszamy do Dworu w Jeżowie, bowiem:

_ _

_„... faktem jest, że człowiek _

_tam wraca i nie może _

już od tych murow się oderwać

bo cząstkę serca więzi cegła"

_ _

z wiersza „Jesienna legenda" W. Rohrenschefa

Zamek w Suchej Beskidzkiej

ul. Zamkowa 1, Sucha Beskidzka, www.muzeum.sucha-beskidzka.pl

---

10.00 - 18.00

zwiedzanie zamku* *z przewodnikiem oraz ekspozycji muzealnych i Galerii Sztuki.

Wejście grup o rownych godzinach: 10.00, 11.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00 - ostatnia do godz. 18.00

Podczas zwiedzania publiczność będzie miała możliwość wysłuchania obszernego omowienia na temat architektury i sztuki renesansowej oraz postaci głownego fundatora zamku w Sucej Beskidzkiej oraz Parafii Suskiej - Piotra Komorowskiego.

Wystawy:

1. Grafiki i Rysunki Pro Fide Et Patria - Za Wiarę i Ojczyznę

2. Cenny zbior ksiąg i archiwaliow (od XVI - XVIII w.).

---

Przy sprzyjającej pogodzie, o godz. 12.00 zapraszamy na wspolne wejście do Kaplicy konfederackiej na Gorę Jasień, ktora wznosi się tuz nad zespołem zamkowo-parkowym. * *

Renesansowy Lamus przy Dworze w Branicach

*Ośrodek Magazynowo-Studyjny w Branicach *

Krakow-Nowa Huta, os. Branice, ul. Sasanek 2A

www.ma.krakow.pl

---

11.00 - 16.00

Zwiedzanie Lamusa z przewodnikiem

(wejście grup o pełnej godzinie)

---

*12.30 *

wykład terenowy: dr Paweł Pencakowski „Lamus w Branicach na tle architektury epoki"

---

Wystawy:

Garncarstwo Prahistoryczne - wystawa archeologiczna

Wykopane w Branicach - wystawa czasowa

Willa Decjusza w Krakowie

*ul. 28 lipca 17 a, Krakow, www.villa.org.pl *

---

11.00 - 16.00

Zwiedzanie Willi Decjusza z przewodnikiem

(wejście grup o pełnej godzinie)

*12.30 *

wykład: dr inż. Piotr Gryglaszewski „Dwor w Jeżowie i jego najciekawsze elementy wystroju"

Podczas wykładu omowione zostaną także związki Dworu w Jeżowie z Willą Decjusza w Krakowie

Promocja monografii autorstwa Piotra Gryglaszewskiego Dwor w Jeżowie - Szlacheckie gniazdo nad Białą Dunajcową. Historia renesansowego dworu obronnego, pisana dziejami jego właścicieli i mieszkańcow, wydana przez Wydawnictwo Wilczyska - Maciej Rysiewicz.

*17.00 *

Taneczny Świat Chopina

koncert spektakl nawiązujący do historii Willi Decjusza w wykonaniu Baletu Dworskiego „Cracovia Danza".

Choreografia: Romana Agnel, Leszek Rembowski

ruch sceniczny: Artur Borkowski

fortepian: Artur Janda

kostiumy: Monika Polak-Luścińska

* Zamek w Suchej Beskidzkiej*

Renesansowy zamek z XVI/XVII w. w Suchej Beskidzkiej, zwany "Małym Wawelem" jest budowlą trojskrzydłową z czterema narożnymi wieżami z prostokątnym niemiarowym dziedzińcem z wjazdem od wschodu. Dwupiętrowe skrzydła południowe i zachodnie od strony dziedzińca zdobią piętrowe krużganki, gdzie w części parterowej arkady podtrzymują czworoboczne filary, a na piętrze toskańskie kolumny. Zamek był siedzibą rodow Komorowskich, Wielopolskich, Branickich i Tarnowskich. Zawiązkiem zamku był dwor obronny wzniesiony ok. 1554 r. przez Kaspra Suskiego, usytuowany na połnoc od Rynku u podnoża gory Jasień. Budowla powstała z miejscowego kamienia łamanego, obrabianego stosownie do potrzeb nielicznych szczegołow dekoracyjnych budynku. Rozbudowany w okazałą magnacką rezydencję w 1614 roku z udziałem Piotra Komorowskiego. Powiększony i wewnątrz zmodernizowany ok. 1708 roku przez Annę z Lubomirskich Wielopolską voto Małachowską. Rekonstruowany w latach 1882-87 i 1905. Na terenie parku, należącego do kompleksu zamkowego znajduje się piękna oranżeria wybudowana w stylu neogotyku angielskiego oraz Domek Ogrodnika. O połnocy na krużgankach można spotkać Białą Panią, ktorą jest widmo Anny Konstancji z Lubomirskich Wielopolskiej* *

---

Willa Decjusza w Krakowie

Willa Decjusza na Woli Justowskiej jest jednym z najbardziej znanych i najpiękniejszych przykładow architektury rezydencjonalnej w Polsce. Zbudowana w latach trzydziestych XVI w. z inicjatywy Justusa Ludwika Decjusza, sekretarza Krola Zygmunta I, wzorowana była na modnych w owczesnej Europie posiadłościach z okolic Florencji i Rzymu, będących miejscem wypoczynku, spotkań i dysput filozoficznych. Budowlę na rzucie prostokąta, wznieśli około 1535 r. włoscy budowniczowie: Bernardino Zanobi de Giannotis z Rzymu, Jan Cini ze Sieny i Filip z Fiesole. Willa została usytuowana na wschodnim stoku wzgorza i zwrocona elewacją frontową w kierunku Krakowa. Z tego okresu zachowały się, widoczne z tarasu na parterze, dwa okienka piwniczne o obramieniach kamiennych, z otworami na ukośnie osadzoną kratę. W obecnej piwnicy, a dawnym przyziemiu, zachował się zespoł sześciu prostych portali kamiennych oraz kamienny węgar okna, ktory posiada bogate renesansowe profilowanie i wykute gniazda do osadzania krat. Rezydencja otoczona była ogrodami i parkiem. Przypuszcza się, że założenie ogrodowe składało się z dwoch części - większego ogrodu kwaterowego oraz drugiego w typie „giardino secreto". Uzupełnieniem ogrodow były stawy usytuowane od strony rzeki Rudawy. Przyległe zalesione wzgorza stanowiły kompozycyjne dopełnienie zespołu. Obecna trzykondygnacyjna, arkadowa loggia rozpięta między dwiema wieżami alkierzowymi, jest w całości efektem przebudowy dokonanej przez Stanisława Lubomirskiego w pierwszej ćwierci XVII w. Zespoł pałacowo-parkowy obejmuje obecnie budynek Willi Decjusza oraz dwie oficyny: Dom Łaskiego i Dom Erazma, a także otaczający je Park Decjusza. Od 1996 roku budynek jest siedzibą Stowarzyszenia Willa Decjusza.

---

Renesansowa rezydencja Branickich (tzw. lamus)

Budowla o walorach obronnych była głowną i reprezentacyjną rezydencją Branickich. Jej zręby pochodzą zapewne z początkow XVI w. Pełniła wowczas rolę wieży obronno-mieszkalnej. Dzisiejszy kształt uzyskała ok. 1603 r., po dobudowaniu sieni do budynku, ktory pierwotnie miał jedno wnętrze. Rozbudowę rezydencji przypisuje się Janowi Branickiemu (zm.1611). Modernizacji siedziby rodowej dokonał słynny warsztat Santi Gucciego (artysta jest autorem min. nagrobkow krola Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki w Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu). Zapewne w tym czasie powstał też włoski ogrod geometryczny. Budowlę wzniesiono na planie prostokąta (ok. 12 x 10 m). Wieża ma trojdzielne piwnice, sklepione kolebkowo. Na parterze, wzniesionym z cegieł w układzie polskim, znajduje się sień ze schodami na piętro oraz duża izba nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami. Podobny układ dwudzielny występuje na piętrze, przykrytym belkowanym stropem modrzewiowym. Dach budowli określa się jako pogrążony lub koszowy (tzn. taki, w ktorym części zewnętrzne są umieszczone wyżej niż część środkowa). Jest on osłonięty attyką z arkadami i grzebieniem krenelażowym, czyli charakterystycznym, zębatym zwieńczeniem muru obronnego. Elewację zdobi, typowe dla Renesansu, sgrafitowe boniowanie, ktore ma imitować mur z naturalnego kamienia. Kunszt dłuta mistrzow skupionych wokoł Santi Gucciego ujawnia poźnorenesansowy wystroj sali na piętrze, zwłaszcza rzeźbiony kominek z wapienia pińczowskiego oznaczony datą 1603.

Dwor w Jeżowie

Dwor obronny w Jeżowie jest jednym z najlepiej zachowanych obronnych dworow renesansowych w Polsce. Bryła dworu w Jeżowie, zbliżona w zewnętrznym obrysie niemal do kwadratu o wymiarach 16,5 na 15 metrow, powstawała w dwoch etapach. Pierwotna budowla o kształcie prostokąta, powstała przed 1525 rokiem, stanowi obecnie południową część dworu. Jej budowniczymi byli prawdopodobnie Jeżowscy herbu Strzemię lub ich następcy Turscy herbu Gryf. Grubość murow tej części budowli sięga 175 cm. Należy się domyślać, że była ona jedno- lub dwupiętrowa o dwoch izbach na każdej z kondygnacji. Do dworu, w jej południowo-wschodnim narożu, przylegała baszta, pełniąca, jak i poddasze dworu, funkcję obronną. Drugi etap budowy dworu w Jeżowie datowany jest na koniec pierwszej połowy XVI wieku. Do starszej, południowej części, dobudowano wowczas część połnocną, przy czym całość uległa częściowemu obniżeniu. Grubość murow części połnocnej jest już mniejsza i nie przekracza 120 cm. Po przebudowie dwor miał po cztery izby na dolnych kondygnacjach (przyziemie i parter), natomiast na piętrze nad nową, połnocną częścią, urządzono wielką salę o przeznaczeniu reprezentacyjnym. Zakończenie drugiego etapu budowy dworu datuje się zazwyczaj na rok 1544, widniejący na tablicy erekcyjnej nad obecnym wejściem do dworu. Po 1945 roku dwor pozbawiony właścicieli popadł w ruinę. Po renowacji przeprowadzonej w latach 60. XX wieku gospodarzem dworu jest Zespoł Szkoł Plastycznych w Tarnowie. Dwor jeżowski pełni obecnie rolę ośrodka plenerowego dla młodzieży Szkoły. Odbywają się w nim rownież ogolnopolskie plenery malarskie tworcow profesjonalnych i amatorow.

---

---

Organizacja i koncepcja projektu:

Stowarzyszenie Willa Decjusza

ul. 28 lipca 17 a, 30-233 Krakow

tel. 012 425 36 44

www.villa.org.pl

---

Koordynator:

Katarzyna Trojanowska, e-mail:kasia@villa.org.pl* *

---

Partnerzy:

Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej

Muzeum Archeologiczne w Krakowie

Ośrodek Magazynowo-Studyjny w Branicach i siedziba Oddziału Muzeum w Nowej Hucie

Zespoł Szkoł Plastycznych w Tarnowie

Wydawnictwo Wilczyska

*Fundatorzy: *

„Projekt został zrealizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środkow Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych"

---

Urząd Marszałkowski Wojewodztwa Małopolskiego

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Wojewodztwa Małopolskiego

bilety:

wstęp wolny