W listopadzie 2010 roku upłynie pięć lat od otwarcia największej w Polsce i jednej z najnowocześniejszych galerii sztuki XX wieku, prezentującej tworczość polskich artystow od końca XIX do początku XXI wieku. W Gmachu Głownym, w jedenastu salach na powierzchni ponad trzech tysięcy metrow kwadratowych, ukazano najważniejsze zjawiska artystyczne tego czasu, kładąc akcent na środowiska związane z Krakowem.

W Galerii Sztuki Polskiej XX wieku można zapoznać się z tworczością najwybitniejszych artystow, ktorzy na trwałe weszli do kanonu polskiej sztuki, takich jak: Olga Boznańska, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Leon Chwistek, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Maria Jarema, Andrzej Wroblewski, Tadeusz Kantor, Maria Pinińska- Bereś, Jerzy Nowosielski, Katarzyna Kozyra. Ich prace umieszczono w szerszym kontekście - najważniejszych zjawisk w sztuce polskiej minionego wieku, takich jak Młoda Polska (sala „Koniec Wieku"), neoromantyczna wizja narodu i kraju (sala „A to Polska właśnie"), środowisko awangardy krakowskiej (sala „Awangarda"), Grupa Krakowska (sale „Grupa Krakowska" oraz „Kantor, Jaremianka, Stern"), czy sztuka feministyczna (sala „Poza ciało").

Ponieważ w Galerii pokazujemy jedynie część naszych zbiorow, to w wyodrębnionych przestrzeniach prezentujemy artystow, ktorych nie ma w stałej ekspozycji, lub ktorych prace przechowywane są w magazynach. W ramach tych pokazow pod nazwą „Galeria Żywa", można było zobaczyć trzynaście wystaw, między innymi: Jerzego Panka, Adama Marczyńskiego, Jerzego Tchorzewskiego, Henryka Stażewskiego, Andrzeja Wroblewskiego, Zbigniewa Pronaszki.

Przestrzenie Galerii są też udostępniane młodym artystom, ktorzy starają się skonfrontować własny dorobek z dokonaniami „starych mistrzow" oraz zanalizować relacje między instytucją muzeum, a wspołczesną sztuką. Naszymi gośćmi byli m.in. Elżbieta Jabłońska, Roman Dziadkiewicz, Joanna Rajkowska, Marta Deskur.

Galeria służy też edukacji najmłodszych, ktorzy często tam po raz pierwszy stykają się ze sztuką, tam też tworzą własne dzieła. Wielokrotnie była też miejscem promocji książek o tematyce związanej z prezentowanymi dziełami oraz wykładow.

Z okazji 5. Urodzin Galerii w ramach cyklu „Galeria Żywa" pokażemy pięć wystaw poświęconych wspołczesnym artystom o rożnych zainteresowaniach:

[**

Z KATOWIC - Jerzy Duda-Gracz, Maciej Bieniasz, Roman Nowotarski, Jacek Rykała. Obraz miasta w tworczości pedagogow Akademii Sztuk Pięknych w Katow icach**](http://muzeum.krakow.pl/NewsItem.107.0.html?&cHash=cccfd5c8ce&txttne ws%5BbackPid%5D=147&txttnews%5Btt_news%5D=3187) - wystawa przedstawi rożne podejścia do fascynującego tych artystow, żyjących w największej polskiej aglomeracji, tematu miasta

20 maja - 3 października 2010
*[
Julian Jończyk "Przemienienie"](http://muzeum.krakow.pl/NewsItem.107.0.html?& cHash=47386f846a&tx_ttnews%5BbackPid%5D=147&tx_ttnews%5Btt_news%5D=3189) *- prezentacja fotomontaży niedawno zmarłego artysty, pochodzących z jego pracowni

28 maja - 27 czerwca

Jan Tarasin - wystawa w pierwszą rocznicę śmierci artysty
wrzesień - październik 2010
*
Janina Kraupe-Świderska* - wystawa obrazow artystki inspirowanych muzyką

wrzesień -listopad 2010

Zbigniew Libera - prezentacja najnowszej pracy artysty „The Gay, Innocent and Heartless" zakupionej do zbiorow Muzeum
18 listopada 2010 - marzec 2011

**
GALERIA FILMU

W kwietniu, także w ramach tego cyklu, rozpoczął się program filmowy obejmujący cztery cykle wykładow („Film animowany", **„Feminizm", „Holocaust", „Filmy artystow wspołczesnych"), podczas ktorych prelegenci zwrocą uwagę na nierozerwalny związek filmu z innymi formami kultury wizualnej.

Od września 2010 w ramach nowego projektu „Z Marginesow. Wokoł Galerii Sztuki Polskiej XX wieku" artyści Artur Żmijewski i Roman Dziadkiewicz postarają się poprowadzić odwiedzających Galerię własnymi tropami, tak, by z innej perspektywy spojrzeć na prezentowaną tam sztukę.

W ramach projektu edukacyjnego „Punkty styczne i linie rownoległe" artyści, ktorych prace pokazywane są w Galerii, stworzą komentarze do dzieł znajdujących się w najbliższym otoczeniu, a wobec dzieł w salach poświęconych sztuce dawniejszej, powstaną komentarze oparte na tekstach artystow tam prezentowanych. Tak powstanie subiektywna mapa Galerii pisana przez samych artystow.

Trwałym elementem Urodzin będzie przewodnik po Galerii, w ktorym zostaną zamieszczone zdjęcia i teksty omawiające wszystkie prace w stałej ekspozycji. Na stronach internetowych Muzeum Narodowego w Krakowie zostanie też otwarta Wirtualna galeria (w dwoch wersjach językowych) - co pozwoli na zwiedzanie bez wychodzenia z domu.

Zapraszmy do wspolnego świętowania!