Wernisaż wystawy plakatu irańskiego z kolekcji Krzysztofa Dydo

W niedzielę, 4 grudnia, o godz. 17.00 zapraszamy do Willi Decjusza na otwarcie wystawy plakatow irańskich zgromadzonych w kolekcji Krzysztofa Dydo. Wernisaż uświetni koncert perskiej muzyki klasycznej w wykonaniu _Mohammada Rasouli i Anny Marcinowskiej. _Wystawa w Willi będzie prezentowana do 15 grudnia br., od poniedziałku do piątku oraz w niedzielę (11 grudnia), w godz. 10.00 - 16.00. Wstęp wolny.

Historia wspołczesnej irańskiej grafiki użytkowej rozpoczęła się na początku 1960 roku, na bazie tradycyjnych obrazow i kaligrafii Persji. Rewolucja 1979 roku i poźniejsze wojny odcięły kraj od reszty świata. Graficy, ktorzy ukończyli kształcenie w latach wojny, świadomie sięgnęli do przedwojennych tradycji, by przekazać swoje doświadczenie młodszym pokoleniom. Tym bardziej, że w czasie rewolucji irańskiej w 1979 roku oraz wojny irańsko-irackiej w latach 1980 - 1988, plakat miał zupełnie inny charakter i zadanie. W czasach wojennej propagandy wzywał do wsparcia walki przeciw reżimowi Pahlavi, a poźniej inwazji Iraku. Odgrywał też kluczową rolę w mobilizowaniu i pocieszaniu irańskiej ludności, w tym kobiet i dzieci. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Teheranie w 1989 roku stało się dla grafikow irańskich kluczem do drzwi światowego projektowania i pozwoliło im zagościć na całym świecie. Dzisiaj regularnie uczestniczą w międzynarodowych festiwalach i konkursach plakatu. Ten stosunkowo nowy sukces jest wynikiem między innymi wizualnej oryginalność irańskiego plakatu. Łączy on w sobie tradycyjne irańskie wpływy z międzynarodowymi zasadami projektowania w sposob niekonwencjonalny i suwerenny. Młodzi projektanci korzystają dzisiaj swobodnie z nowych sposobow komputerowego projektowania, łączą fotograficzne elementy z zachodnią typografią, nie rezygnując z bogactwa irańskiej tradycyjnych ilustracji i kaligrafii.

_Wizyty w Iranie związane z prezentacją polskiej sztuki plakatu i Międzynarodowym Biennale Plakatu w Iranie, oraz spotkania z artystami tego kraju pozwoliły mi na głębsze zapoznanie się z ich dorobkiem artystycznym oraz zebranie małej kolekcji. Plakaty pokazane na wystawie to wybor z liczącego ponad 150 plakatow zbioru z rożnych miast, głownie Teheranu ale też Kashanu, Shirazu, Isfahanu, Yazu, Bandar e Abbas i innych ośrodkow. Dotyczą rożnych tematow, głownie kulturalnych, takich jak muzyka, film, teatr i sztuka wspołczesna oraz społecznych. Wszystkie powstały już po 1979 roku - roku rewolucji islamskiej. _Krzysztof Dydo.

Wystawa zbudowana jest między innymi w oparciu o prace takich artystow jak Grupa Piąty Kolor, ktora została założona w Teheranie w 2001 roku przez takich irańskich projektantow jak Majid Abbasi, Saed Meshki, Alireza Mostafazadeh i Bijan Sayfouri. Oryginalność irańskich projektow graficznych polega na tym, że korzystają ze wspołczesnych zasad projektowania graficznego, zachowując swoj głęboki szacunek do własnej kultury. Należy podkreślić, iż odbiega ono znacznie od projektowania graficznego w innych krajach islamskich. Irański projekt graficzny w tej kulturze jest wyjątkiem. Wystawa ta pozwala odkryć tę prawdę. Jest to rownocześnie wybor plakatow z trzech pokoleń grafikow irańskich, dwoch wspołczesnych - końca XX wieku reprezentowanego pracami artystow urodzonych w latach sześćdziesiątych jak Majid Abbasi (1965), Reza Abedini (1967), Ali Khorshidpour (1964), Saed Meshki (1964), Alireza Mostafazadeh (1962), Masood Nejabati (1967), Bijan Sayfouri (1968), Farzad Adibi (1967) i najmłodszych artystow pierwszej dekady XXI wieku jak Parisa Tashakori, Mahdi Fatehi, Mehdi Mahdian, Majid Kashani, Arash Tankal, Rasool Kamali, Soha Shirvani i Reyhaneh Shekhbahaei, ktore w nowej formie rożnią się od poprzednich pokoleń. Tych starszych urodzonych tuż przed II wojną światowa i zaraz po niej reprezentują: Mohammad Ehsaei (1929), Morteza Momayez (1936), Ghobat Shiva (1940), Farshid Mesghali (1943), Ebrahim Haghighi (1949), Mostafa Assadollahi (1950), BehrouMatinsefat (1954), Sohrab Marzban (1956 ).

---

Do najbardziej znanych w świecie plakacistow irańskich należą:**

Morteza Momayez - ur. 1936 w Teheranie, w 1975 roku wybrany do AGI (Alliance Graphique Internationale) dzięki rekomendacji od Romana Cieślewicza, Miltona Glasera i Waltera Allnera. Uważany jest przez irańskich grafikow za ojca wspołczesnego plakatu irańskiego (analogicznie jak w Polsce Henryk Tomaszewski za ojca wspołczesnego plakatu polskiego).**

*Reza Abedini - *ur. 1967 w Teheranie, w 1985 roku ukończył studia z zakresu projektowania graficznego, jest profesorem projektowania graficznego i kultury wizualnej na Uniwersytecie w Teheranie. Jego niepowtarzalny styl połączył tradycyjne i nowoczesne podejście do tematy litery. Jego plakaty są przeważnie oszczędne w kolorze, często wykorzystują technikę kolażu, a typografia staje się integralną częścią grafiki. Reza Abedini wygrał dziesiątki krajowych i międzynarodowych nagrod za wzornictwo. Jest członkiem Towarzystwa Grafikow Irańskich od 1997 roku oraz od 2001 roku prestiżowej AGI (Alliance Graphique Internationale). Abedini był członkiem jury na wielu Biennale na całym świecie. Jego nazwisko jest wymienione w Historii Grafiki Philipa Baxtera Meggsa, jako jednego z największych na świecie wybitnych projektantow cyfrowych.

Majid Abbasi - ur. w 1965 roku w Teheranie. Ukończył grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Teheranie. W 1989 r. wraz z Firouz Shafei założył Graphics Inc, prestiżowe studio projektowania graficznego w Teheranie. Jego prace były publikowane w wielu specjalistycznych czasopismach zagranicznych. Od 1999 roku brał udział w wielu krajowych i międzynarodowych wystawach grafiki. Jest jednym z założycieli grupy "The Color 5th". Specjalizuje się w plakacie, bardzo oszczędnym w formie, w pełni wykorzystującym piękno arabskiej kaligrafii. Członek irańskiej Graphic Designers Society, Alliance Graphique International (AGI). Jest wspołzałożycielem i redaktorem magazynu Neshan. Jest kuratorem wystawy Tirgan Graphic Design, Persianissimo +10, ktory obejmuje 34 wspołczesnych irańskich projektantow i rownocześnie pokazuje historię plakatu irańskiego poprzez prace 10 artystow najstarszego pokolenia.

Kaligrafia w Iranie istniała już przed nadejściem islamu. W swojej najwcześniejszej fazie miała ona dwa podstawowe style: NESHKI oraz KOUFI (nazwy stylow pojawiły się dużo poźniej niż one same). Pierwszy z nich był kursywą, miał charakter bardziej organiczny, natomiast drugi był bardziej geometryczny i ostry. Stały się one podstawą niezliczonej ilości innych stylow, ktore narodziły się w czasach ekspansji islamu. Arabska kaligrafia zawdzięcza swoją rożnorodność dwom podstawowym czynnikom. Po pierwsze, zrożnicowane kulturowo społeczeństwa adaptując religię islamu, zaczęły kopiować tekst Koranu, wzbogacając go o swoje własne przyzwyczajenia i tradycje w pisaniu. Po drugie, konkretne style były tworzone do konkretnego użytku (inne style w poezji, inne w administracji etc.).

Inni Irańscy plakaciści prezentowani na wystawie: *Mostafa Assadollahi (ur.1950 r. w Iranie), *Ebrahim Haghigi *(ur. 1949 r. w Teheranie), *Ali Khorshidpur (ur. 1964 r. w Shiraz), Farshid Mesghalli *(1943 r. w Isfahanie), *Saed Meshki (ur. 1964 r. w Iranie), Alireza Mostafazadeh (ur. 1962 r. w Isfahanie), *Masoud Nejabati *(ur. 1967 r. w Teheranie), *Ali Rashidi *(ur. 1953 r. w Iranie), *Parisa Tashakori *(ur. 1973 r. w Teheranie).

Mohammad Rasouli - urodził się w 1972 roku w prowincji Golestan w Iranie. Od 1991 roku gra na flecie nej. Jest absolwentem Uniwersytetu Sztuki w Teheranie. Po ukończeniu studiow kontynuował naukę u takich mistrzow, jak Mohammad Ali Kiyaninejad, Hassan Kassai czy Majid Kiyani. Od 2004 roku mieszka w Warszawie, gdzie założył pierwszy w Polsce zespoł wykonujący perską muzykę klasyczną - Neyriz. Jest też członkiem irańskiego zespołu Chakad. Artysta koncertuje w Europie, Iranie i Japonii, a także prowadzi warsztaty gry na tombaku i dafie.

---

Wernisaż wystawy plakatu irańskiego z kolekcji Krzysztofa Dydo

4 grudnia 2011 (niedziela), Willa Decjusza, godz. 17.00, wstęp wolny

Wystawa czynna do 15 grudnia w godz. 10.00 - 16.00

*Plakaty prezentowane na wystawie pochodzą z kolekcji Krzysztofa Dydo „Dydo Poster Collection" *

Galeria Plakatu w Krakowie ul. Stolarska 8-10, *www.cracowpostergallery.com.*

---

Koordynator projektu z ramienia Stowarzyszenia Willa Decjusza:

Katarzyna Trojanowska - kasia@villa.org.pl

---

Stowarzyszenie Willa Decjusza - www.villa.org.pl

30-233 Krakow, ul. 28 lipca 1943 roku 17a**

bilety:

wstęp wolny