MISTERIA PASCHALIA 2018

15. Festiwal Misteria Paschalia – czas na Wyspy Brytyjskie

Dwa cykle koncertowe, osiem wypełnionych muzyką renesansu i baroku dni, trzynaście koncertów, mnogość polskich akcentów, trzy premiery światowe, dwie polskie i aż siedem kreacji przygotowanych specjalnie dla Festiwalu. Tak imponujące liczby zawsze robią wrażenie, ale nie o liczby tutaj chodzi, a o przeżycia. 15. edycja jednego z najbardziej rozpoznawalnych europejskich festiwali muzyki dawnej, przyniesie wyjątkową dawkę drzemiących w muzyce emocji. Zapraszamy do Krakowa między 26 marca a 2 kwietnia 2018 roku.

„Jestem zachwycony wizją współpracy z Johnem Buttem, który przyjął moje zaproszenie do współtworzenia przyszłorocznej edycji Festiwalu Misteria Paschalia. Jest to wybitny dyrygent, uznany badacz dziedzictwa dawnych wieków, a także interpretator specjalizujący się w muzyce brytyjskiej i niemieckiej” – mówi Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa. – „Dzięki jego obecności nadchodząca odsłona festiwalu będzie gwarantem najwyższej jakości wykonań. Już teraz zapraszam Państwa na festiwal Misteria Paschalia 2018 i gwarantuję, że za sprawą Festiwalu, Wyspy Brytyjskie okażą się – mimo dzielących nas setek mil – bliższe, niż mogłoby się wydawać”.  

Czternasta odsłona Festiwalu przyniosła zmianę formuły, którą z dumą i przekonaniem Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe chcą kontynuować. Do współpracy przy 15. Festiwalu Misteria Paschalia Miasto Kraków zaprosiło Johna Butta, pochodzącego z Edynburga, partnerskiego miasta Krakowa –wybitnego dyrygenta i muzykologa, specjalistę od dawnych praktyk wykonawczych i autora uznanych odczytań dzieł kompozytorów angielskich doby baroku.

„Nową koncepcję opartą o międzynarodową współpracę, koprodukcje i wspólnotę idei  nierozerwalnie związanych przecież z muzyką i sztuką jej interpretacji, realizujemy już po raz drugi” – mówi Izabela Helbin, dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego. – „W 2018 roku zaprezentujemy najwybitniejsze działa, które powstały na Wyspach Brytyjskich. Ale zaproponowany przez Johna Butta oraz opracowany wspólnie z ekspertami Krakowskiego Biura Festiwalowego program 15. Festiwalu Misteria Paschalia przybliży nie tylko muzyczne dokonania Brytyjczyków, ale zaprezentuje także sieć kulturową łączącą regiony Europy czasów renesansu i baroku”.

 „Objęcie funkcji dyrektora-rezydenta festiwalu i współpraca z Pawłem Szczepanikiem oraz niezwykle profesjonalnym zespołem Krakowskiego Biura Festiwalowego to dla mnie ogromna przyjemność” – mówi John Butt. – „Razem stworzyliśmy bogaty program, który zaprezentuje brytyjską muzykę napisaną przed końcem XVIII wieku. Jednocześnie odkrywamy przed słuchaczami jej połączenia z muzyką kontynentalnej części Europy, w szczególności z dziełami polskich kompozytorów doby baroku. Cieszę się, że na festiwalu zobaczymy najlepszych brytyjskich muzyków, w tym wspaniałych śpiewaków i instrumentalistów z Dunedin Consort, oszałamiającą grupę wokalną Stile Antico, wspaniały zespół Orchestra of The Age of Enlightenment oraz znakomitych solistów, w tym tenorów Marka Padmore’a i Iana Bostridge’a czy lutnistkę Elizabeth Kenny. Z niecierpliwością czekam także na spotkanie i wysłuchanie niezwykłych polskich wykonawców w repertuarze Handla. Przywilejem będzie wspólne zaprezentować jego dwa siostrzane oratoria –- Mesjasz i Samson. Oratoria zostały napisane jedno po drugim, a my – po raz pierwszy od czasów Handla – będziemy mogli je usłyszeć podczas jednego festiwalu” – dodaje Butt.

John Butt odwiedzi Kraków ze swym odznaczającym się precyzyjnym, przejrzystym, koronkowym wręcz brzmieniem zespołem Dunedin Consort, by wystąpić podczas trzech festiwalowych wieczorów. W Wielki Poniedziałek 26 marca 2018 roku szkoccy muzycy zainaugurują festiwal najsłynniejszym oratorium George’a Fredericka Handla – londyńską wersją Mesjasza. Koncert otworzy także główne pasmo koncertowe zatytułowane Vanitas.

Kolejne dwa występy Dunedin Consort zamkną 15. Festiwal Misteria Paschalia czytelną klamrą. Najpierw w Niedzielę Wielkanocną w Centrum Kongresowym ICE Kraków zespół przedstawi swe premierowe odczytanie Samsona. W festiwalowym finale, obok Dunedin Consort i Johna Butta, na scenie Sali Audytoryjnej ICE Kraków stanie najwybitniejszy bodaj brytyjski tenor – Ian Bostridge! Znany z sensacyjnych interpretacji pieśni romantycznych artysta pokaże swój niezwykły talent w wirtuozerskich ariach z oper Henry’ego Purcella.

Ale zanim nastąpi radość Wielkanocy, czeka nas jeszcze niezwykła podróż przez muzyczne tradycje nie tylko Wielkiej Brytanii. Powróćmy więc do drugiego dnia Wielkiego Tygodnia. Podczas wtorkowego koncertu usłyszymy pochodzący z Wielkiej Brytanii zespół Stile Antico, grupę niezrównanych interpretatorów angielskiej muzyki renesansowej. Brytyjczycy wykonają program złożony z kompozycji pisanych za panowania Elżbiety I, Królowej Dziewicy oraz Augusta II Mocnego, by pokazać związki kulturowe łączące dwie pyszne, ale geograficznie odległe stolice.

Tymczasem w Wielką Środę – w pierwszej z przygotowanych na Festiwal Misteria Paschalia światowych premier – połączone siły muzyków angielskich, koncertmistrza Jorge Jiméneza, formacji Tercia Realidad i His Majesty's Sagbutts and Cornetts oraz Chóru Capelli Cracoviensis zaprezentują niezwykłą rekonstrukcję żałobnych nieszporów według staroangielskiej tradycji.

Pełne żałości i oszałamiające muzycznie egzekwie to istotna część brytyjskiego dziedzictwa. Ich prezentacji podczas festiwalu nie wyczerpie premierowy program Evensong opracowany przez Jorge Jiméneza. W podobnym kierunku podąży myśl Martyny Pastuszki, szefowej artystycznej {oh!} Orkiestry Historycznej, która ze swoim zespołem oraz brytyjskim ansamblem wokalnym Marian Consort wykona utwory żałobne Johna Dowlanda, Henry’ego Purcella i George’a Fredericka Handla, obejmujące bez mała dwa stulecia angielskiej tradycji muzycznej.

Wielki Piątek jest tradycyjnie czasem kontemplacji męki Chrystusa, a tę — w bolesnej ludzkiej bezsilności wobec boskich planów — najlepiej oddawał Johann Sebastian Bach. Jego Pasja wg św. Mateusza tym bardziej poruszy festiwalową widownię, że wykona ją jeden z najwybitniejszych brytyjskich zespołów parających się wykonawstwem historycznym – na scenie Sali Audytoryjnej ICE Kraków stanie Orchestra of the Age of Enlightenment, którą poprowadzi, jednocześnie interpretując partię Ewangelisty, genialny tenor Mark Padmore. Ten przejmujący koncert transmitowany będzie na antenie telewizji Mezzo.

„Mezzo było zachwycone możliwością zarejestrowania trzech koncertów 14. Festiwalu Misteria Paschalia w 2017 roku. Selva Morale Claudia Monteverdiego wykonane w kwietniu przez Vincenta Dumestre’a i Le Poème Harmonique pozostanie jednym z najbardziej niezwykłych transmisji naszego sezonu!” mówi Christophe Winckel, Dyrektor generalny telewizji Mezzo. „Jesteśmy podekscytowani kontynuacją tej owocnej współpracy z Festiwalem Misteria Paschalia przy edycji w 2018 roku, która odbędzie się pod kierownictwem Johna Butta. Naszym celem pozostaje stworzenie niepowtarzalnego muzycznego i kulturalnego dziedzictwa, które będziemy dzielić z 55 milionami widzów w 60 krajach świata.”

Mezzo będzie obecne w Centrum Kongresowym ICE Kraków także podczas koncertu w Wielką Sobotę, 31 marca. Tego wieczoru na Misteria Paschalia powrócą charyzmatyczny dyrygent Vincent Dumestre i jego orkiestra Le Poème Harmonique. Przedstawią oni doskonale wpisujący się w ideę tej edycji festiwalu program zatytułowany Son of England, który został zbudowany wokół postaci kompozytora Henry’ego Purcella, zwanego brytyjskim Orfeuszem. W partiach solowych usłyszymy Emmanuelle de Negri, Jakuba Józefa Orlińskiego, Jeffreya Thompsona i Victora Sicarda, partie chóralne wykona zaś Les Cris de Paris. Udramatyzowany koncert będzie jednocześnie polską premierą projektu.

Wieczorny występ Le Poème Harmonique poprzedzi tradycyjny wielkosobotni koncert w Kaplicy św. Kingi w Kopalni Soli w Wieliczce. W położonej 101 metrów pod ziemią solnej sali brytyjski consort wiol Phantasm wraz z wybitną lutnistką Elisabeth Kenny wykona Lachrimae, or Seven Tears Johna Dowlanda, najwybitniejsze świadectwo melancholii właściwej epoce elżbietańskiej.

Elżbietańska melancholia będzie także motywem przewodnim drugiego festiwalowego cyklu zatytułowanego Lachrimae. Jego dwa pierwsze koncerty potraktują muzykę mistrza smutku, Johna Dowlanda, w zgodzie z prawidłami epoki – w Wielki Poniedziałek i w Wielki Wtorek wystąpią bowiem wirtuozi lutni: Thomas Dunford, z którym o bólu utraty i tęsknocie zaśpiewa sopranistka Lea Desandre, oraz Paul O’Dette z solowym recitalem.

W Wielką Środę swe zaskakujące odczytanie lutniowych renesansowych dzieł angielskich przedstawi gitarzysta Raphael Rogiński. Program uzupełni choreografia autorstwa tancerza butō Ryuzo Fukuhary. Wielki Czwartek natomiast przyniesie kolejną z festiwalowych premier– Agnieszka Budzińska-Bennett poprowadzi wówczas chór Cracow Singers w Lamentacjach Wacława z Szamotuł, sensacyjnych znaleziskach z Gniezna, Ratyzbony i Monachium, zrekonstruowanych przez Marca Levona – lutnistę i badacza muzyki średniowiecza i renesansu związanego ze Scholą Cantorum w Bazylei.

Gęsta sieć skojarzeń i powiązań, zaznaczenie najbardziej charakterystycznych kulturowych tropów, a nade wszystko piękno dawnej muzyki, mówiącej uniwersalnym językiem, który przekracza granice państw i potrafi poruszyć najgłębiej ukryte struny emocji. A wszystko to dzięki brawurowym wykonaniom, światowej klasy artystom brytyjskim i polskim, wreszcie niezwykłej krakowskiej atmosferze Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy. 15. Festiwal Misteria Paschalia na długo zapadnie nam w pamięć!

Nowa formuła to nie wszystko. Podczas festiwalu Misteria Paschalia 2018 zaprezentujemy nowe linie programowe, premierowe międzynarodowe koprodukcje muzyczno-teatralne, unikalne miejsca koncertów, wpisujące się w szczególną atmosferę Wielkiego Tygodnia. W Krakowie nie zabraknie uwielbianych przez festiwalową publiczność zespołów i gwiazd muzyki dawnej. Szczegółowy program nadchodzącej edycji dostępny jest na www.misteriapaschalia.com

Partnerami Festiwalu Misteria Paschalia w 2018 są: Program Drugi Polskiego Radia, telewizja Mezzo oraz British Council.