Finał projektu Nowa Huta – architektoniczny portret miasta: podsumowanie działań i premiera publikacji

Finał projektu, podczas którego podsumowane zostaną podjęte działania oraz odbędzie się premiera publikacji „Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku” – będzie można spotkać się z jej autorami oraz otrzymać bezpłatny egzemplarz książki. Wstęp wolny.

Projekt „Nowa Huta – architektoniczny portret miasta” to cykl działań animacyjno-edukacyjnych w postaci spacerów i zwiedzania portretujących architektoniczne dziedzictwo kulturowe Nowej Huty z drugiej połowy XX w. Realizowany jest przez Pracownię Dziedzictwa i Tożsamości Nowej Huty Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida w Krakowie we współpracy z Fundacją Instytut Architektury. Przedsięwzięcie dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra” i zostało objęte patronatem Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018. Od czerwca do grudnia ponad tysiąc osób podczas 20 wydarzeń zwiedzało Nową Hutę poznając jej dziedzictwo kulturowe związane z architekturą i urbanistyką. Prowadzący spacery i zwiedzanie prezentowali architekturę drugiej połowy XX w. na terenie Nowej Huty, rozumianej jako pięć tzw. dzielnic nowohuckich Miasta Krakowa: XIV Czyżyny, XV Mistrzejowice, XVI Bieńczyce, XVII Wzgórza Krzesławickie, XVIII Nowa Huta. Starano się spojrzeć na fenomen nowohuckiej architektury drugiej połowy XX w. w sposób możliwie kompleksowy, opisując kolejne etapy rozwoju Nowej Huty.

Podsumowaniem projektu jest publikacja zbiorowa „Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku” pod redakcją Jarosława Klasia, która jest dziełem zespołu autorów: Pawła Jagło, Doroty Jędruch, Marty Karpińskiej, Danuty Machety, Magdaleny Smagi, Kamili Twardowskiej i Michała Wiśniewskiego. Większość z nich jest związana z Fundacją Instytut Architektury. Kreślone przez nich portrety założeń architektoniczno-urbanistycznych, przestrzeni i pojedynczych budynków powstały na podstawie istniejących opracowań, materiałów archiwalnych oraz własnych dociekań i analiz. Każdy tekst zawiera charakterystykę omawianej architektury oraz – tam, gdzie to wskazane – szerszy kontekst historyczny i społeczny. Układ pracy zbiorowej podyktowany został kolejnymi etapami rozwoju Nowej Huty. Następowały one w rytm rozbudowy kombinatu metalurgicznego i zwiększania jego produkcji, zajmując coraz większe obszary: od pierwotnej koncepcji Tadeusza Ptaszyckiego i jego zespołu przez Bieńczyce i Wzgórza Krzesławickie aż po Mistrzejowice i Czyżyny. W książce zachowany został zatem w pewnym sensie układ chronologiczny, ale nie jest on przestrzegany bezwzględnie. Opisywane indywidualnie wybrane przestrzenie i obiekty przypisane są do konkretnych obszarów, z którymi związane są funkcjonalnie, a mniej istotny jest tu czas ich powstania. Dla odbioru publikacji ważna jest szata graficzna zaprojektowana przez Krzysztofa Piłę, a także zamieszczone fotografie: współczesne autorstwa Jarosława Matli i archiwalne ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Efektem projektu są też wizualizacje najważniejszych nowohuckich obiektów wykorzystane w projekcie serii gadżetów promujących lokalne dziedzictwo kulturowe. Autorem tych wizualizacji jest Krzysztof Piła.

Wersja papierowa książki dostępna będzie bezpłatnie w Ośrodku Kultury im. C. K. Norwida (os. Górali 5) od 10 grudnia 2018 r. do wyczerpania zapasów. Wersja elektroniczna będzie dostępna do pobrania na stronie Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida www.okn.edu.pl.

„Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku”, red. Jarosław Klaś, Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, Kraków 2018s, 214 str.

Zarówno tematyka, jak i warsztat naukowy i talent twórczy opracowujących ją autorów składają się na wiodący walor pracy, jakim jest spojrzenie na obszar współczesnej części Krakowa – Nowej Huty, okiem przedstawicieli młodego pokolenia, którzy są w tym niezwykle nawarstwionym i wielowątkowym fenomenie urbanistyczno-architektonicznym rozmiłowani i chcą nie tylko obdarować czytelnika swoją wiedzą, ale również wzbudzić w nim jego własne emocje i oceny, zweryfikowane gruntowną wiedzą historyczną.

Z recenzji dr. hab. Zbigniewa Myczkowskiego, prof. Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki

Wielką zaletą ocenianego opracowania jest pozbawione kompleksów, a zarazem wolne od egzaltacji omówienie specyfiki i walorów nie tylko najstarszych, socrealistycznych enklaw zabudowy Nowej Huty, ale także obszarów i obiektów wznoszonych w duchu późnego modernizmu czy postmodernizmu, niekiedy budowanych jeszcze „na naszych oczach”. Nie jest to wprawdzie pierwsza publikacja poświęcona tym zagadnieniom, ale być może pierwsza, która po przełamaniu pewnego tabu przez poprzedników potrafi poddać dziedzictwo budowlane i architektoniczne ostatnich pokoleń chłodnej analizie i ocenie.

Z recenzji dr. Andrzeja Laskowskiego

Szczegółowe informacje: Dział Animacji i Promocji Kultury Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida os. Górali 5, 31-959 Kraków tel. 12 644 27 65, w. 18, animacja[at]okn.edu.pl www.okn.edu.pl www.facebook.com/oknorwid