Gudower Psalter-Ensemble St. Marien-Kontrastreich

Prezentacja rekonstrukcji

średniowiecznych psalteriów smyczkowych

Mareike Mentzel - psalterium sopranowe

Ingken Schneider - psalterium altowe

Moritz Mentzel - psalterium tenorowe

Eileen Blumenstein - psalterium basowe

Marius Mentzel - kantele basowe

Elena Stein - flet barokowy

Elke Lorenz-Mentzel a.G-regał

Birgit Mobis a.G.-cembalo

Karl Lorenz - portatyw, kierownictwo artystyczne**

W programie:

Anonim (X w.) Kyrie "Orbis factor" z 11. Mszy chorałowej

(gotyckie organum i fauxbourdon)

Anonym (Włochy, ok. 1400)

La rotta (organum, heterofonia);

Partita Ich schwing mein Hor

(technika renesansowa)

Paul Hofhaimer (1459-1537)

Nach willen din; (pieśń w opracowaniu ucznia Hofhaimera, Hansa Kottera);

Anonim (XVI w.)

Trzy staroangielskie pieśni i tańce

Kontredans - Rabenballade - Sally Gardens

(technika renesansowa)

Partita Ich will zu Land ausreiten (Hildebrandslied)

(technika renesansowa);

Ricercare mit Tanz

(technika późnorenesansowa);

Partita Wach auf, meins Herzens Schöne

(technika renesansowa);

Uwertura

(technika barokowa);

Wunderbarer König (Neander)

opracowanie pieśni - (technika barokowa);

John Dowland (1563-1623)

Come again

(technika madrygałowa) (Madrigalsatz)

Psalterium to instrument strunowy.

Gra na nim polegała na zarywaniu strun palcami. Należy do grupy cytr. Od tysięcy lat instrumenty tego typu były używane we wschodniej Azji. W XI i XII wieku, wraz z powracającymi z Jerozolimy Krzyżowcami, przywędrowały do Europy.

Poprzednikami psalteriów były: egipski instrument o nazwie Qanun i azjatycki Santir, którego struny z drutu wydawały dźwięk po uderzeniu niewielkimi młoteczkami.

Z santiru powstały cymbały, zwane "cygańskim fortepianem". Z egipskiej nazwy Qanun powstało później we Francji i Hiszpanii określenie canon, charakterystyczne dla wielogłosowej formy muzycznej.

W całej Europie instrument ten zwany był również w średniowieczu Cythara barbarica. Określenie Psalterium pochodzi z Grecji i związane jest z czasownikiem, oznaczającym mniej więcej "szarpać". Arystoteles określa tą nazwą trójkątny instrument strunowy.

Z początkiem renesansu Virdung (1511) i Agricola (1529)wprowadzają je do teorii muzyki. Malarz i komediopisarz Tobias Stimmer (1539-1584) pisze o psalterium jako o instrumencie bardzo popularnym wśród kobiet. Praetorius pisze w 1619 r. o Psalterium Decachordum. Z końcem średniowiecza psalterium utraciło swe dawne znaczenie na rzecz innych instrumentów. Na północy i wschodzie Europy rozwijały się jednak nadal instrumenty ludowe budowane na podobnej zasadzie, na przykład trójkątne Gussli w Rosji (por. także czeskie słowo housle, oznaczające skrzypce), czy fińskie Kantele w formie trapezu.

wstęp wolny

Organizator:

Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży

Kraków, tel. 432-01-70

e-mail: biuro@sckm.krakow.pl