Tajemnice Rynku Górnego w Wieliczce
- od: 25 czerwca 2010, piątekdo: 9 października 2010, sobota
Rynek Górny w Wieliczce
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zaprasza na otwarcie wystawy „Tajemnice Rynku Gornego w Wieliczce" ktorej otwarcie będzie miało miejsce 25 czerwca 2010 r. * W *2009 r. rozpoczęła się rewitalizacja Rynku Gornego w Wieliczce. Rownolegle z przebudową nawierzchni trwały badania archeologiczne prowadzone przez Muzeum Żup Krakowskich, zlecone i finansowane przez Urząd Miasta i Gminy Wieliczka.
Nowe odkrycia i pozyskane materiały z wykopalisk zrodziły pomysł zorganizowania w muzeum wystawy poświęconej 700 - letniej historii rynku, stanowiącego centrum środmieścia Wieliczki od czasow średniowiecznych.
Warto przypomnieć, iż funkcję placu targowego pełnił rynek już od wiekow średnich do połowy XX w.. Na środku wznosiły się dwie bliźniacze hale targowe - jatki. Od strony południowej przylegały do nich dwa kolejne budynki (w jednym z nich prawdopodobnie mieściła się waga miejska), a od strony zachodniej drewniana wieża strażnicza z pręgierzem. Wszystkie pierzeje rynku zabudowane były parterowymi, drewnianymi domami mieszkalnymi. W jednym z nich znajdował się także ratusz wielicki.
Zmiany w zabudowie rynku wymusiły dwa poważne pożary jakie miały miejsce w 1776 i 1877 r. Po pierwszym z nich na miejsce spalonych wzniesiono nowe, rownież drewniane budynki. Wyjątek stanowiła pierzeja południowa gdzie wybudowany został piękny poźnobarokowy pałac J. i K. Przychockich. Dopiero po kolejnym pożarze jaki miał miejsce w 1877 r. pojawiła się dobrej klasy zabudowa murowana, ktora z nielicznymi zmianami przetrwała do czasow wspołczesnych.
Wszystkie te zmiany ilustrują mapy i plany Wieliczki pochodzące z rożnych okresow, począwszy od planu M. Germana sporządzonego w 1638 r. Rysunki M. Seykotty ukazują Rynek z połowy XIX w., a zdjęcia i widokowki wykonane przez wielickich fotografow przybliżają jego widok z początkow XX w.
Warto zauważyć, że rynek wielicki był miejscem ważnych wydarzeń historycznych. Tu 24 II 1846 r. Edward Dembowski odczytał „Manifest Rządu Narodowego"
i ogłosił rewolucję społeczną. Zostało to upamiętnione tablicą wmurowaną
w ścianę pałacu Przychockich. Scenę tę przedstawia rownież A. Długosz na obrazie „Rewolucja Krakowska 1846 r.".
Rynek wielicki wielokrotnie zmieniał nazwę - przed II wojną światową nosił imię „Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego". W 1946 r. Rada Narodowa podjęła uchwałę i nazwano go „Placem Ignacego Daszyńskiego", a na początku lat pięćdziesiątych „Placem Obrońcow Pokoju". Uroczystości z 1946 r. związane były z odsłonięciem istniejącej do dzisiaj tablicy pamiątkowej. W zbiorach wielickiego muzeum znajdują się pamiątki dotyczące tego wydarzenia - zaproszenie oraz księga z wpisami uczestnikow spotkania.
W czasach powojennych powierzchnia Rynku Gornego została poddana dwukrotnym przebudowom. Pierwsza nastąpiła w1969 r. - wowczas ułożono na płycie kostkę z czerwonego porfiru, a na samym środku ustawiono fontannę w kształcie ziemskiego globu.
W trakcie obecnych prac prowadzone badania archeologiczne pozwoliły odkryć wiele interesujących obiektow. Najstarsze z nich słabo zachowane i stosunkowo nieliczne wiążą się jeszcze z czasami starożytnymi. Największa ilość przedmiotow datowana jest na okres od średniowiecza po wiek XX.
Na wystawie prezentowane są licznie pozyskane numizmaty, w tym zespoł odkryty w naczyniu glinianym składający się z trzech kop groszy praskich wybitych za czasow Wacława II i Jana Luksemburczyka. Znaczącą część ekspozycji stanowią przedmioty codziennego użytku, wykonane z drewna, skory i metalu. Zaliczyć do nich możemy: łyżkę drewnianą, noż, klucz, guziki, but skorzany, medalik, fragmenty beczek, pojemniki szklane, kafle piecowe, a także gliniane naczynia, fajki i lampki. Ciekawe odsłonięcia konstrukcji drewnianych prezentowane są na fotografiach i wydrukach wielkoformatowych.
Uzupełnieniem ekspozycji jest zrekonstruowany fragment nawierzchni z, przebiegającym pod nią, drewnianym rurociągiem wodnym z początkow XIX w.
Wystawę można zwiedzać w Zamku Żupnym do 09.10.2010 r.
Patronat medialny: TVP Krakow, Dziennik Polski, Radio Krakow
Starostwo Powiatowe w Wieliczce
Rynek Górny w Wieliczce na widokówce
Skarbce, czyli od splendoru po "świątynie sztuki” - wykład online
12 stycznia 2022 - 18:00
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
12 485sztuka
Wieliczka - Unikatowy zestaw solniczek z polskim godłem już w Muzeum
od: 30 listopada 2020 do: 31 grudnia 2021
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
48 538sztuka
Konkurs plastyczny „Z moich rodzinnych stron – zabytki zapomniane, warte ocalenia”
od: 30 września 2021 do: 30 listopada 2021
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
8 318sztuka
Skarbce, czyli od splendoru po "świątynie sztuki”
20 października 2021 - 17:00
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
9 682sztuka
Wieliczka: Warsztaty „Sztuka złotnictwa” dla Seniorów
17 września 2021 - 11:00
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
8 780sztuka
Wieliczka: Wystawa jubileuszowa „70/70” - przedłużona do 22 sierpnia 2021
od: 8 marca 2021 do: 22 sierpnia 2021
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
23 054sztuka
Wieliczka - wystawa SATURACJA przedłużona do 9 maja
od: 16 lutego 2021 do: 9 maja 2021
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
8 748sztuka
Wystawa: SATURACJA
od: 16 lutego 2021 do: 4 maja 2021
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
13 656sztuka
Mama, Tata i Ja: Młodzi artyści – jak dziś wygląda sztuka nowoczesna
21 lutego 2021 - 10:00, 12:30
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
12 153sztuka
Ferie po królewsku w Zamku Żupnym w Wieliczce
od: 4 stycznia 2021 do: 17 stycznia 2021
Online
Zamkowa 8 Wieliczka
11 458sztuka
Od Gwatemali i Peru po europejskie stolice sztuki ̶ nowe nabytki już w Zamku Żupnym
od: 23 maja 2020 do: 31 grudnia 2020
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
34 460sztuka
Malarstwo – sztuka wolności. Bezpłatne zajęcia rodzinne online
5 grudnia 2020 - 12:00jest więcej terminów
Online
Zamkowa 8 Wieliczka
13 266sztuka
Spotkania ze sztuką w samo południe - zajęcia online
od: 5 listopada 2020 do: 5 grudnia 2020
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
13 403sztuka
„Z moich rodzinnych stron..." - pokaż swój zabytek w konkursie i na wystawie
od: 25 września 2020 do: 30 listopada 2020
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
14 277sztuka
Niezwykła droga do Wieliczki sześciu górników z Miśni ….
23 września 2020 - 17:00
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
10 335sztuka
Zostań w domu i odkryj dawną Wieliczkę na fotografiach Jana Czerneckiego
od: 1 kwietnia 2020 do: 31 lipca 2020
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka online
Zamkowa 8 Wieliczka
22 629sztuka
Wieliczka: Jasna strona mocy na wystawie „Światło i sztuka”
1 marca 2020 - 14:00
Zamek Żupny
Zamkowa 8 Wieliczka
9 670sztuka