Oficer na koniu i fruwający kur – nowe solniczki na wystawie

Trudno wyobrazić sobie solniczkę, której jeszcze nie ma w kolekcji Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka liczącej ponad tysiąc obiektów. A jednak! W efekcie poszukiwań na międzynarodowym rynku sztuki udało się nabyć solniczki w niezwykłych kształtach na przykład w formie srebrnego kura z ruchomymi skrzydłami czy porcelanowego saskiego oficera na koniu. Nowe nabytki można oglądać w Zamku Żupnym w Wieliczce.

Okazały srebrny kur (Wrocław ok. 1720 r.) to pierwsza w wielickich zbiorach ruchoma solniczka - podczas solenia kur zaskakuje użytkownika poruszając skrzydłami. Kolejny obiekt, porcelanowy saski oficer na koniu został wykonany w Królewskiej Manufakturze w Miśni według modelu wybitnego artysty Johana Joachima Kaendlera.

Czy solniczki mogły być prezentem? Tak, te piękne i użyteczne przedmioty bywały darem od panujących. Wśród prezentowanych obiektów są dwa takie przykłady: para solniczek z serwisu obiadowego (porcelana, Miśnia ok. 1762 r.) z wdzięcznym motywem ptaków i kwiatów - dar króla Prus Fryderyka II i para solniczek herbowych także z serwisu obiadowego (porcelana, Miśnia ok. 1742 r.) – dar Augusta III, króla Polski i elektora saskiego, za wypełnienie tajnej misji.

Na wystawie zobaczyć można też solniczki nabyte wcześniej i tak komplet złotych naczyń wzbogacił się o dwudzielną solniczkę na oryginalnych nóżkach w kształcie sfinksów (pocz. XIX w.). Do grupy najstarszych w kolekcji obiektów dołączyła cynowa solniczka w kształcie okrągłej wieży (Francja 1490-1500). Jest też długo poszukiwana solniczka z Limoges (emalia malarska, ok. 1550 r.) ze scenami prac Herkulesa. Warto też zobaczyć srebrne solniczki z tak odległych krajów jak Peru czy Gwatemala.

Nabyte ostatnio naczynia przyprawowe cechuje wysoka wartość artystyczna i zabytkowa, bo właśnie takich okazów kolekcjonerskich - najwyższej rangi arcydzieł złotnictwa i innych technik artystycznych - poszukuje teraz Muzeum.

Zakup solniczki srebrny kur został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Po zobaczeniu nowych nabytków warto zwiedzić wystawę stałą "Solniczki - małe arcydzieła sztuki", która zaskakuje bogactwem kształtów, stylów i materiałów. Wielicka kolekcja solniczek zaliczana jest do najcenniejszych na świecie. Obejmuje ponad 1000 obiektów, które pochodzą prawie ze wszystkich kontynentów. Wiele spośród nich wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym. Liczne są dzieła unikatowe w skali światowej, stanowiące prawdziwe rarytasy kolekcjonerskie. Wykonane zostały m.in.: ze złota, srebra, porcelany chińskiej i miśnieńskiej, kamieni szlachetnych, emalii malarskiej, szkła iryzowanego. Najstarsza w formie kielicha z przykrywką wykonana z agatu w srebrnej oprawie pochodzi z końca XV w. Wystawę naczyń przyprawowych można oglądać od wtorku do niedzieli (lipiec-sierpień) w godzinach 9.00 do 19.30 (ostatnie wejście). Poniedziałek – nieczynny, sobota – wstęp wolny.

Bogato ilustrowany "Katalog solniczek Muzeum Żup Krakowskich. Nabytki z lat 2014-2020" można kupić w sklepie muzealnym i przez internet www.muzeum.wieliczka.pl/sklep.

Podpisy pod fotografie:

1 Solniczka srebrny kur z ruchomymi skrzydłami, Wrocław ok. 1720, fot. P. Chwalba

2 Solniczka saski rycerz na koniu, Miśnia 1752, fot. P. Chwalba

3 Solniczka z motywem kwiatów i ptaków, dar od króla Fryderyka II, Miśnia ok. 1762, fot. P. Chwalba

4 Solniczka srebrna, Peru 1770, fot. P. Chwalba

5 Solniczka w kształcie wieży, cyna, Francja 1490-1500, fot. P. Chwalba