W maju się nie umiera - historia Barbary Sadowskiej

#

Matka. Działaczka społeczna. Poetka. Kolorowy ptak. Kobieta walcząca z systemem i 
narzuconymi normami społecznymi. Matka zamordowanego przez funkcjonariuszy Milicji
Obywatelskiej Grzegorza Przemyka. Historia Barabary Sadowskiej, w której role wcieliła się 
Agnieszka Przepiórska opowiedziana została w monodramie wyprodukowanym przez Dom
Spotkań z Historią

Milicjanci zeznali, że krzyczał. Nieprawda. On nigdy nie krzyczał. Bo ja nigdy nie krzyczałam,
nie umiałam. U nas się nie krzyczało w domu.

Barbara Sadowska urodziła się w 1940 roku w Paryżu. Po wojnie przyjechała do Polski i 
zamieszkała w Sopocie. Następnie przeniosła się do Warszawy. Skończyła Państwowe Liceum
Sztuk Plastycznych, a w 1957 debiutowała jako poetka opublikowanym w tygodniku „Nowa
Kultura” wierszem Matka. Sześć lat później wyszła za mąż za Leopolda Przemyka. W maju
1964 urodziła syna, Grzegorza. Na początku lat siedemdziesiątych Barbara zaczęła działać w 
opozycji antykomunistycznej. Z tego powodu została kilkakrotnie aresztowana przez Służbę
Bezpieczeństwa, a wiosną 1983 roku milicjanci pobili ją w komitecie pomocy internowanym,
który mieścił się przy kościele św. Marcina w Warszawie. Niedługo później Grzegorz
świętując z przyjaciółmi zdaną maturę, został zatrzymany przez milicję i brutalnie pobity przez
funkcjonariuszy z komisariatu przy ul. Jezuickiej. W wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej
zmarł w szpitalu – trzy dni przed dziewiętnastymi urodzinami.

Obudźcie się. Wstańcie. Mi pękło serce, dlatego jeszcze trochę poleżę.

Tytułowy maj, ulubiony miesiąc Barbary Sadowskiej, stał się miesiącem narodzin i śmierci jej
syna. Właśnie w tym czasie obserwujemy matkę portretowaną przez Agnieszkę Przepiórską.

Przygotowuje się do pogrzebu ukochanego dziecka. Targają nią emocje i wspomnienia. To nie 
tylko opowieść o śmierci, żałobie i pożegnaniu, to też historia życia Sadowskiej przywracająca
jej podmiotowość. Zdaniem aktorki, niezwykle ważnym aspektem tej opowieści jest jej
postawa po śmierci syna, gdy nieugięta staje do walki z całym sądowym mechanizmem
(nie)sprawiedliwości.

A teraz? Gdzie jest wasza odwaga? No, spójrzcie mi w oczy! Żaden adwokat, żaden prokurator
was przede mną nie obroni.

Agnieszka Przepiórska o swojej pracy mówi: „Teatr to dla mnie opowieść. Dzielenie się 
historią, wymiana emocji i energii. Często lot w kosmos, rzadko przykry obowiązek”. Aktorka
tworzy od 10 lat teatr biograficzny. Zaczęła od opowieści o emancypacji wdowy smoleńskiej,
poprzez autobiograficzną opowieść o dorastaniu bez ojca i historii byłej korespondentki
wojennej. Trzy ostatnie monodramy poświęciła historiom polskiej poetki żydowskiego
pochodzenia Zuzanny Ginczanki, naukowczyni i popularyzatorki nauki Simony Kossak oraz 
działaczki społecznej i opozycjonistki PRL Anny Walentynowicz.

Autorem tekstów do wszystkich biograficznych monodramów w repertuarze Agnieszki
Przepiórskiej jest Piotr Rowicki. Przepiórska na stałe współpracuje również z Anną
Gryszkówną, aktorką Teatru Narodowego i reżyserką, która odpowiada za poprzednie trzy
monodramy oraz najnowszy, o Barbarze Sadowskiej. Muzykę do spektaklu skomponował
Michał Lamża, a jego producentką jest Agata Kucharska.

OSTRZEŻENIE: w spektaklu występują efekty stroboskopowe i nagłe, głośne dźwięki

W roli Barbary Sadowskiej: Agnieszka Przepiórska
Tekst: Piotr Rowicki
Reżyseria: Anna Gryszkówna
Muzyka: Michał Lamża
Scenografia i kostium: Alicja Patyniak-Rogozińska
Reżyseria świateł, wideo: Michał Głaszczka
Konsultacja merytoryczna: Cezary Łazarewicz
Charakteryzacja: Józefina Loy
Produkcja: Agata Kucharska
Plakat: Katarzyna Godyń-Skoczylas
Specjalne podziękowania dla Elżbiety Ficowskiej
Sesja zdjęciowa: Magda Hueckel
Spektakl został wyprodukowany przez Dom Spotkań z Historią.