Myśl postsekularna - próba analizy

wykład Agaty Bielik - Robson z cyklu Terra Ethnographica

Wykład będzie dotyczył podstawowego wątku myśli postsekularnej, czyli relacji Aten i Jerozolimy w kontekście współczesności. Czy jest to antagonizm, dążący do wzajemnego wykluczenia się? Czy raczej relacja dopełniania, w której obie strony mogą współistnieć pokojowo? A może w ogóle zachodzi tu jakieś fundamentalne nieporozumienie, ponieważ języki te są tak dogłębnie niewspółmierne, że nawet nie można ich ze sobą zestawić?

Myśl postsekularna usiłuje na nowo podjąć tę dyskusję. Do tej pory bowiem to zwykle filozofia indagowała religię, każąc się jej określać wedle filozoficznych kryteriów. Ateny domagały się od Jerozolimy, by ta zdefiniowała swą metafizykę Boga i nadała epistemologiczny status kategorii objawienia. Tymczasem, być może, nastał czas, by relację tę odwrócić i zaproponować filozofii, by ta przejrzała się w zwierciadle motywacji religijnych. Wówczas okaże się, że żaden język filozoficzny nie jest wolny od pewnych „gorących“, głęboko wartościujących założeń natury ostatecznej, które formują jego niejawne teologiczne tło, czyli właśnie - „kryptoteologię“. Parafrazując znaną tezę Marksa, można by powiedzieć, że filozofia w istocie nigdy nie zadowalała się samą interpretacją świata, ale od zawsze go zmieniała, wpisując w tę pozornie neutralną wykładnię swoją akceptację bądź sprzeciw wobec zastanego stanu rzeczy.

Celem wykładu będzie ujawnienie elementarnych schematów, w których myślący podmiot nie tylko opisuje byt, lecz zajmuje wobec niego określoną postawę: afirmatywną bądź negatywną – jednoznacznie bądź warunkowo. Przedmiotem analizy będą więc takie pojęcia jak mit, religia, oraz gnoza, w których te elementarne akty afirmacji i negacji wyłaniają się w pewnych trwałych kombinacjach, obecnych w naszym myśleniu po dziś dzień.

bilety:

wstęp wolny