INFORMACJA:
![](/i/user-thumb.png)
Świadectwo pamięci – pamiątki i rękopisy Tadeusza Gajcego i Zdzisława Stroińskiego
![](https://dco1c2aefa5pk.cloudfront.net/l/22hw.jpeg)
- 16 sierpnia 2012, czwartek» 18:00
Patrzysz nisko i spojrzenie srebrne
oczu twoich jest radosnym światłem
w drodze naszej odmierzanej sercem
jak księżycem. […]
I nas splecionych jak uściskiem
spojrzeniem mocnym - niesie wiernie
przez trudny dzień, oporne słowo,
gdzie sen otacza jak ramieniem
i bezimienna ziemia lekka
wydaje kwiat spryskany sercem.
T. Gajcy, „Przyjacielowi w drodze. Markowi Chmurze"
Tadeusz Gajcy, ps. „Karol Topornicki", ur. 8 lutego 1922 r., poeta, wspołtworca, a od listopada 1943 redaktor (ostatni) pisma „Sztuka i Narod", żołnierz Armii Krajowej. Leon Zdzisław Stroiński, ps. „Marek Chmura", ur. 29 listopada 1921 r., poeta, wspołredaktor „Sztuki i Narodu", żołnierz Armii Krajowej. Dozgonni przyjaciele. Zginęli razem 16 sierpnia 1944 na powstańczej placowce w kamienicy przy ul. Przejazd nr 1/3 wysadzonej przez Niemcow (dziś ul. gen. Andersa, kino „Muranow").
Nie sposob przywołać wszystkich, tak bardzo utalentowanych tworcow pokolenia wojennego, młodych poetow i poetki, ktorych większość zginęła w Powstaniu Warszawskim. Przywołanie Gajcego i Stroińskiego, poetow na pewno nie-zapomnianych, ale nie-dość-pamiętanych, obciążonych niesprawiedliwą i ciemną legendą „Sztuki i Narodu" - jest więc symboliczne, a jednocześnie szczegolnie mocne. Świadectwem ich wybitnego talentu, losu, głębokiej przyjaźni jest niezwykły przekaz, jakim obdarowane zostało kilka dni temu Muzeum Literatury: pamiątki po Tadeuszu Gajcym, przekazane przez jego brata Mieczysława. Prawie rownocześnie do Muzeum trafiły rękopisy - nieznane utwory młodzieńcze i „Opowiadanie więzienne", unikatowe fotografie, dokumenty i pamiątki po Zdzisławie Stroińskim. Mamy nadzieję, że niebawem dzięki decyzji rodziny także znajdą się w naszych zbiorach, tymczasem zostaną zaprezentowane podczas wieczoru poświęconego pamięci obu Poetow 16 sierpnia. Dobrym duchem i inicjatorką przekazania tych materiałow do Muzeum Literatury jest Hanna Zofia Etemadi, od lat zaangażowana w ocalaniu pamięci o poetach skupionych wokoł SiN-u, autorka filmowego cyklu „Ślady" z portretami Gajcego, Andrzeja Trzebińskiego i Stroińskiego.
Wśrod szczęśliwie ocalałych materiałow znajdują się m.in. maszynopisy fragmentow prozy T. Gajcego, zapewne z teki redakcyjnej SiN-u. Z tego też źrodła pochodzą maszynopisy utworow Z. Stroińskiego z tomu Okno: liryki prozą „Powrot ojca", „Warszawa" i wiersz „Polska"; numer 13 „Sztuki i Narodu" z 1943 r. z nekrologiem Andrzeja Trzebińskiego, dziś biblioteczne cimelium. Wreszcie dokumenty Gajcego - świadectwa szkolne, czapka gimnazjalna, kenkarta, poświadczenie zamieszkania. Te dwa ostatnie, wraz z wizytowkami i świadectwem urodzenia zabrał poeta idąc do powstania. Są na nich ślady krwi.
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/numer-pisma-z -nekrologiem-andrzeja-trzebinskiego.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/tadeusz- gajcy-2.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/tadeusz- gajcy-5.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/tomik-powiel-wyd- sztuka-i-narod-1943-liryki-proza-do-projektowanego-kolejnego-tomu-chmury-lub- mgly-splonely-podczas-powstania.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/tomik-powiel-wyd- sztuka-i-narod-1943.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/tomik-powiel-wyd- sztuka-i-narod-1944.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/z-tomu-okno-masz-z -materialow-redakcyjnych-sin-u.jpg)
[ ](http://muzeumliteratury.pl/wp-content/gallery/powstancy/zdzislaw- stroinski-1943-po-uwolnieniu-z-pawiaka.jpg)
Wobec tego świadectwa pamięci, szczegolnie wybrzmiewa przesłanie „Do potomnego" Tadeusza Gajcego - dla tego, ktory przyjdzie, dla nas, idących przez swoj czas:
[…]
>
Kochałem tak jak ty zapewne,
ale mi serca dano skąpo
na miłość moją niepotrzebną,
bowiem stawały nad epoką,
ktorej imiona dajesz teraz
olbrzymia śmierć i przerażenie.
>
Nie żebym uląkł się i płakał,
nie żebym czekał już skazany
na trwałość kruchą - szukam w gwiazdach
zarysu twego. Między nami
jak dłonie dwie złączone są
pamięci nasze i miłości,
a jeden tylko wspolny dom,
ktory nade mną w tobie rośnie.
bilety:
wstęp wolny
![](/i/user-thumb.png)
Spacer po Eremie Pokamedulskim
13 lipca 2024 - 13:00
Dobre Miejsce
Dewajtis 3 Warszawa
10 041samorozwoj
Zostań architektem własnych marzeń! Bezpłatne warsztaty budowania z klocków dla najmłodszych
od: 1 lipca 2024 do: 31 lipca 2024
Centrum Handlowe Atrium Targówek
ul. Głębocka 15 Warszawa
14 050samorozwoj
27. Piknik Naukowy
15 czerwca 2024 - 11:00
PGE Narodowy
Al. Ks. J. Poniatowskiego 1 Warszawa
58 883samorozwoj
Misje chrześcijańskie i badania etnograficzne. Związki, antagonizmy, hierarchie
12 czerwca 2024 - 18:30
Pracownia Duży Pokój
ul. Warecka 4/6 (wejście od ul. Kubusia Puchatka) Warszawa
63 305samorozwoj
BEZPŁATNY WYKŁAD - WPROWADZENIE DO SZAMANIZMU ENERGETYCZNEGO
11 czerwca 2024 - 19:30
Tu i Teraz Warszawa
Balladyny 3C Warszawa
70 991samorozwoj
Majowe przyjemności w Promenadzie! Odwiedź centrum i skorzystaj z wyjątkowych atrakcji
od: 6 maja 2024 do: 25 maja 2024
Atrium Promenada
Ostrobramska 76c Warszawa
118 200samorozwoj
EKSPLORACJE POSZERZONYCH STANÓW ŚWIADOMOŚCI
od: 27 kwietnia 2024 do: 28 kwietnia 2024
ON-LINE
plac Defilad 1 Warszawa
141 824samorozwoj
Event UA INFINITY HIGH BRA 2.0
27 kwietnia 2024 - 14:15
Yoga Beat Studio
Kielecka 23 Warszawa
136 144samorozwoj
Wystawa pt. „HISZPANIA. Portret kraju”
od: 14 lutego 2024 do: 14 kwietnia 2024
Instytut Cervantesa w Warszawie
Nowogrodzka 22 Warszawa
262 526samorozwoj
![](/i/user-thumb.png)