O nowych publikacjach z okazji 100. rocznicy urodzin Andrzeja Bobkowskiego

Zapraszamy do Muzeum Literatury na spotkanie promujące książki, które ukazały się w związku z obchodami 100.rocznicy urodzin Andrzeja Bobkowskiego:

Andrzej Bobkowski Notatnik 1947-1960, Andrzej Bobkowski Listy do różnych adresatów, Andrzej Bobkowski Listy do Jerzego Turowicza 1947-1960, Buntownik. Cyklista. Kosmopolak. O Andrzeju Bobkowskim i jego twórczości

Udział wezmą: Maciej Urbanowski, Krzysztof Ćwikliński i Maciej Nowak.

Spotkanie poprowadzą: Andrzej St. Kowalczyk oraz Jarosław Klejnocki

7 listopada (czwartek) godz. 18.00 Muzeum Literatury Rynek Starego Miasta 20 Warszawa

Andrzej Bobkowski Notatnik 1947-1960 Opracował Maciej Nowak

Notatnik 1947-1960 Andrzeja Bobkowskiego kryje w sobie dziennik do tej pory częściowo nieznany. Prowadzone nieregularnie zapisy obejmują trzynaście lat życia pisarza i tym samym układają się w najdłużej prowadzony przez niego cykl notatek. Sięga on czasów paryskich Bobkowskich, opowiada o ich podróży morskiej do Ameryki Środkowej, a także o intelektualnych przygodach diarysty w Gwatemali, kończy się na okresie jego zmagań ze śmiertelną chorobą. Tekst został odczytany z rękopisu, który zdeponowano w archiwum The Polish Institute of Arts and Sciences of America w Nowym Jorku.

Andrzej Bobkowski Listy do różnych adresatów Wstęp, wybór i opracowanie: Krzysztof Ćwikliński

Epistolografia Andrzeja Bobkowskiego uważana jest za jedno z najciekawszych zjawisk w literaturze polskiej XX w. Tymon Terlecki tak pisał: „Listy Bobkowskiego to listy lawiny, listy eksplozje, reakcje łańcuchowe, bezinteresowne, niewymuszone i nieupozowane, a świetne literacko”. Charakterystyczne są tu użyte przez respondentów pisarza i badaczy jego twórczości określenia, a więc: żywioł, wybuch, eksplozja, lawina; zaraz obok: furia, pasja, gorączka, niekiedy nawet celowy zamęt, ale przede wszystkim inwencja i rozmach potężnej indywidualności. (…) Bobkowski był maksymalistą, był pisarzem spontanicznym i radykalnym w poglądach, a jednocześnie wnikliwym, dalekim od zarzucanych mu nonszalancji, braku precyzji czy wręcz prostactwa (…). Józef Łobodowski we wspomnieniu o zmarłym pisarzu zauważył: „była to proza namiętna, bezkompromisowa, nieustępliwa, często w najwyższym stopniu agresywna, ale zawsze bogato uargumentowana”. Ostrze pamfletu rani dotkliwie i nie każdemu zdaje się być bronią godną – stąd i sprzeciw, i opór; natomiast zarówno artystycznie doniosły kształt tej broni, jak i finezja w posługiwaniu się nią mogą zachwycać. Rzecz to dalece indywidualna, a że w ostateczności każdy rozstrzyga tego rodzaju kwestie w obliczu bezapelacyjnej instancji własnego sumienia, to i badaczowi literatury nic do tego.

(fragmenty szkicu Krzysztofa Ćwiklińskiego Furor scribendi albo o pamfletowym charakterze listów Andrzeja Bobkowskiego)

Andrzej Bobkowski Listy do Jerzego Turowicza 1947-1960 Opracował Maciej Urbanowski

Nie od dzisiaj wiemy, że Andrzej Bobkowski był epistolografem radykalnym, dążącym do wykorzystania wszystkich możliwości, jakie daje list. Jego korespondencja z redaktorem „Tygodnika Powszechnego” nie tylko to potwierdza, ale pozwala też zajrzeć za kulisy współpracy Bobkowskiego z krakowskim periodykiem i rekonstruować serdeczną, choć niezwykłą przyjaźń z Jerzym Turowiczem.

Buntownik. Cyklista. Kosmopolak. O Andrzeju Bobkowskim i jego twórczości Pod redakcją: Jarosława Klejnockiego i Andrzeja St. Kowalczyka

Zbiór esejów wydany przez Muzeum Literatury we współpracy z Towarzystwem „Więź” przybliża sylwetkę i twórczość Andrzeja Bobkowskiego. Postać to kontrowersyjna i budząca różne emocje. Autor jednocześnie znany i nieznany. Przez lata nie wydawany w Polsce, pomijany w krajowych kanonach lektur, dziś zyskuje nową popularność. Jak piszą we wstępie redaktorzy tomu – Jarosław Klejnocki i Andrzej St. Kowalczyk – „należy do klasyków prozy polskiej XX wieku, a bibliografia prac o nim liczy kilkaset pozycji, jest też bohaterem wielu prac doktorskich i magisterskich”. Co więcej w ostatnim czasie o burzliwym i dość niekonwencjonalnym życiu Bobkowskiego powstają filmy dokumentalne oraz wystawy, a jego postać patronuje masie krytycznej i rajdom rowerowym po Europie.

Ze zbioru szkiców wyłania się postać człowieka obdarzonego niezwykle silną potrzebą niezależności, bezkompromisowo poszukującego swego miejsca, zarówno w życiu, jak i w literaturze. Pisarza – niejako przez przypadek i na marginesie – broniącego się ciętym i dalekim od politycznej poprawności językiem przed jednoznacznym zaszufladkowaniem, a mimo to niejednokrotnie ulegającego pokusie artystycznej autokreacji. Człowieka, do którego przylgnęło sporo łatek – buntownik, chuligan literatury, histeryk wolności, który pisał o sobie samym:

Wierzę w koty i w rum, i w słońce, i w zielone drzewa, i w wolność. Chcę mieć prawo zdechnąć z głodu, jeżeli sobie nie dam rady. I żyć na litość boską, żyć trochę tak, jak mnie się podoba, a niekoniecznie tak, jak się podoba jakiejś zaś… ideologii. Amen […].