Organizatorzy: Zakład Literatury XX i XXI wieku, Instytut Literatury, Polonistyka UW

Galicja jest jednzm z wielokulturowych, wieloetnicznych i wielowyznaniowych regionów w Europie. Jest ona także przedmiotem badań różnych dziedzin nauki. Nowe perspektywy badawcze wykorzystują studia pamięciologiczne, postzależnościowe, a przede wszystkim geopoetologiczne. Ponad trzydzieścioro naukowczyń i naukowców z Austrii, Polski, Węgier, Włoch i Ukrainy zaprezentuje rezultaty swoich badań i będzie je krytycznie interpretować.

Wykład inauguracyjny wygłosi prof. Alois Woldan z Uniwersytetu Wiedeńskiego.

Po polsku. Wstęp wolny

Załącznik 1 Temat badawczy zakłada organizację Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Galicyjska polifonia. Miejsca i głosy. Inspiracją do rozważań, dla których planowana konferencja ma stanowić forum, są: badania nad pamięcią zbiorową i kulturową, studia postzależnościowe, a nade wszystko przemiany, jakie zaszły w literaturoznawczych studiach nad przestrzenią w rezultacie zwrotu kulturowego czy ściślej: tej jego odmiany, która bywa nazywana zwrotem topograficznym. Tradycyjne badanie przestrzeni w literaturoznawstwie polegało na badaniu słów, werbalnych sekwencji lub figur retorycznych, które tworzyły iluzję świata przedstawionego, zlokalizowanego w taki czy inny sposób, oraz jego nacechowania np. alegorycznego bądź historycznego. Studia kulturowe doprowadziły do reorientacji priorytetów badawczych na tym polu – reorientacji, którą najogólniej można scharakteryzować jako dążenie do ujmowania przestrzeni w utworze literackim w kategoriach kulturowych praktyk konstruowania terytoriów, tożsamości i pamięci. W rezultacie wykształciły się nowe subdyscypliny badawcze – od geografii humanistycznej i kulturowej, po nowy regionalizm i geopoetykę – spośród których najistotniejsza wydaje się ta ostatnia. Literaturoznawcy, którym bliskie są założenia geopoetyki, przechodzą od zgłębiania morfologii segmentów tekstowych, ewokujących jakieś wyobrażenie przestrzeni, do antropologii konkretów topograficznych w dziele literackim; miejsce postrzegają w sposób heterogeniczny, jako syntezę z jednej strony tego, co widzialne i namacalne, z drugiej zaś – projekcji i pragnień podmiotu, znaczeń kulturowych i form symbolicznych; żywotnie interesują się też antropologicznymi, socjologicznymi, pragmatycznymi i ideologicznymi uwarunkowaniami semantyki miejsca (w czym duży udział ma krytyka postkolonialna). Planowana konferencja będzie poświęcona rozważaniom o szczególnym obszarze – Galicji. Obszar ten, jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym jeden z najbardziej wielokulturowych, wieloetnicznych i wielowyznaniowych w Europie, dziś podzielony między Polskę i Ukrainę, doczekał się kilku wartościowych rozpraw, wszystkie one przejawiały jednak takie nastawienie do problemu, które wiązało się z badaniem tematu, motywu lub – zwłaszcza – mitu Galicji. Horyzont studiów nad Galicją, które zostaną podjęte w ramach planowanej konferencji wyznaczą tymczasem wspomniane perspektywy badawcze: studia pamięciologiczne, postzależnościowe, a przede wszystkim geopoetologiczne; na tym polega nowatorstwo i bezprecedensowość przedsięwzięcia Szczegółowe zagadnienia, które będą rozważane podczas planowanej sesji, to: a) kategoria pamięci zbiorowej i kulturowej oraz geopoetyki w odniesieniu do funkcjonowania Galicji w literaturach różnych języków regionu; b) problematyka związku – miejsc i języka / języków oraz ich korelacji z tożsamością jednostkową i zbiorową w Galicji; c) pytanie: kto kogo słucha?, odnoszące się do tego, jakie odmiany tożsamości i językowego zróżnicowania odnajdujemy w lekturze tekstów poświęconych istnieniu środkowoeuropejskiej Galicji?; d) pytanie: kto kogo nie słucha/ nie słyszy?, dotyczące tego, jak wygląda „mapa” brakujących narracji?, kto narzuca narrację dominującą w Galicji?; e) dyskurs naukowy poświęcony Galicji: jego funkcjonowanie w kulturze różnych krajów tego regionu, jego otwartość lub jawna / niejawna zamkniętość na narracje Innego. Przedmiotem refleksji na Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Galicyjska polifonia. Miejsca i głosy będzie literatura w języku polskim, a także ukraińskim, niemieckim, czeskim, słowackim, węgierskim i jidysz. Wykłady inauguracyjne wygłoszą badacze o uznanym autorytecie w dziedzinie rozważanej problematyki; przedsięwzięcie będzie jednak otwarte (na zasadzie call for papers) w szczególności dla młodych badaczy. Organizatorki konferencji: dr Jagoda Wierzejska, dr Alina Molisak.

PROGRAM:

6 maja 2014 10.00 – Inauguracja 1. Przemówienie prorektora UW, prof. dr. hab. Alojzego Nowaka 2. Przemówienie dziekana Wydziału Polonistyki UW, prof. dr. hab. Zbigniewa Grenia 3. Przemówienie dyrektor Instytutu Literatury Polskiej, prof. dr hab. Ewy Paczoskiej 4. Przemówienie dyrektora Austriackiego Forum Kultury, radcy Martina Meisela 5. Przemówienie dyrektora Węgierskiego Instytutu Kultury, dr. Jánosa Tischlera 10.40 – Wykład inauguracyjny prof. dr. hab. Aloisa Woldana (Uniwersytet Wiedeński) Polifonia w Galicji – głosy, perspektywy, konteksty 11.10-11.30 – Dyskusja 11.30-12.00 – Przerwa na kawę 12.00-13.00 – Panel I 1. Prof. dr hab. Eugenia Prokop-Janiec (Uniwersytet Jagielloński) Nowoczesność żydowska w Galicji. Przypadek krakowskiej godziny Infeldów 2. Dr Lajos Pálfalvi, (Uniwersytet Piliscsaba) „Węgierski Singer” o karpackich chasydach. Dezső Schön: Podkarpaccy poszukiwacze Boga. Powieść chasydyzmu 3. Prof. dr hab. Krzysztof Krasuski (Uniwersytet Śląski) Odyseja z Galicji do Galilei. Na podstawie wspomnień polskich Żydów 13.00-13.30 – Dyskusja 13.30-14.30 – Przerwa na lunch 14.30- 15.50 – Panel II 1. Dr hab. Danuta Sosnowska (Uniwersytet Warszawski) Narracja ukonkretniona czyli o przezwyciężaniu obcości inteligenta. Galicyjski przypadek Mychajło Zubryckiego 2. Prof. dr hab. Helena Duć- Fajfer (Uniwersytet Jagielloński) Ulokować tożsamość – wobec, przeciw, ponad, wbrew. Łemkowskie stawanie się w Galicji 3. Dr Galyna Voloshchuk (Uniwersytet Przykarpacki) Dyskurs feministyczny poezje Ulany Krawczenko w czasopismach Galicji „Żinocza dola” i „Żinocza wola” 4. Dr Lilia Parylak (Uniwersytet Przykarpacki) Wyrazy huculskie jako wyznaczniki językowe tożsamości etnicznej w utworze Stanisłwa Vincenza „Prawda starowieku” 15.50-17.00 – Dyskusja Zapraszamy na koncert Kreisler Trio Wien 1914 – die Welt von gestern

7 maja 2014 9.30 – Wykład inauguracyjny dr. Mykoły Riabczuka (Instytut Badań Politycznych i Etno-narodowych Akademii Nauk Ukrainy, Instytut Nauk o Człowieku w Wiedniu) Opowiadając Galicję. Dlaczego region jest tak podatny na mitologizację? 10.00-10.20 – Dyskusja 10.20-11.20 – Panel I 1. Prof. dr hab. Stanisław Obirek (OSA, Uniwersytet Warszawski) Dar skrzydeł albo o tęsknocie Stanisława Vincenza za zatopioną Atlantydą 2. Prof. dr hab. Andrzej St. Kowalczyk (Uniwersytet Warszawski) Vincenz i Ukraińcy 3. Dr Jagoda Wierzejska (Uniwersytet Warszawski) „Idealistyczna kraina harmonii i szczęścia”? O polskim dyskursie galicjoznawczym 12.00-12.30 – Dyskusja 12.30 -12.50 – Przerwa na kawę 12.50-13.50 – Panel II 1. Dr Małgorzata Domagalska (Uniwersytet Łódzki) Diabelskie podszepty. W piekle galicyjskim Józefa Rogosza 2. Dr Alina Molisak (Uniwersytet Warszawski) Galicja krwawa – pogromy w początkach XX wieku (An-ski, Roth, Stryjkowski) 3. Mgr Maria Antosik-Piela „Wtedy nafta się pokazała”, czyli o galicyjskiej powieści przemysłowej 13.50-14.20 – Dyskusja 14.20-15.20 – Przerwa na lunch 15.20-16.20 –Panel III 1. Dr Noémi Kertész (Uniwersytet w Miszkolcu) Obraz Galicji na tle serii „Monarchia Austrowęgierska w słowie i obrazie” 2. Dr Natalia Tkaczyk (Uniwersytet Przykarpacki) Mit Galicji w twórczości Jurija Andruchowycza 3. Prof. dr hab. Tomasz Wójcik (Uniwersytet Warszawski) Zmierzch Galicji. Georg Trakl, Ludwig Wittgenstein i poeci polscy 16.20-16.50 – Dyskusja 16.50-17.10 – Przerwa na kawę 17.10-17.50 – Panel IV 1. Prof. dr hab. Mirja Lecke (Uniwersytet Bochum) Galicia as a „Door to Europe”? Nikolai Leskov at the Russian Imperial Border 2. Dr Marianna Barczuk (Uniwersytet Przykarpacki) Galicyzmy w połowie XIX wieku – spojrzenie lingwokulturologiczne 17.50-18.15 – Dyskusja 19.00 – Kolacja, „Literatka”, Dom Literatury, ul. Krakowskie Przedmieście 87

8maja 2014 10.30 – Wykład inauguracyjny prof. dr hab. Ewy Wiegandt (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań) Geopoetyczny Drohobycz 11.00-11. 20 – Dyskusja 11.20-11.40 – Przerwa na kawę 11.40-12.40 – Panel I 1. Prof. dr hab. Jerzy Jarzębski (Uniwersytet Jagielloński) Mapa Galicyi 2. Prof. dr hab. Hanna Gosk (Uniwersytet Warszawski) Sambor i okolica. Dwie opowieści geo(poli/poe)tyczne o tym, że w Galicji żyło się razem, ale osobno (Kuśniewicz, Sandauer) 3. Prof. dr hab. Andrzej Zieniewicz (Uniwersytet Warszawski) „Już-nie-istnienie” jako cecha pamięci autobiograficznej. Nie-miejsca galicyjskie w prozie Schulza, Sandauera, Stryjkowskiego, Szewca 12.40-13.00 – Dyskusja 13.00-13.20 – Przerwa na kawę 13.20-14.40 – Panel II 1. Prof. dr hab. Shoshana Ronen (Uniwersytet Warszawski) A decline of a city: Buchach (Buczacz) in A Guest for the Night by S.Y. Agnon 2. Dr Laura Quercioli-Mincer (Uniwersytet w Genui) We lwowskich więzieniach – Aleksander Morgensberger („Wspomnienia z lwowskiego więzienia”) i Julian Stryjkowski („Czarna róża”) 3. Dr Olga Derkachova (Uniwersytet Przykarpacki) Topos miasta w utworach o Iwano-Frankowsku – na podstawie antologii „Literacki Stanisławów” i „Frankowsk, miasto aniołów” 4. Mgr Paulina Urbańska (Uniwersytet Warszawski) Czeskie spojrzenie na Galicję (małe prozy Jaroslava Haška) 14. 40-15.20 – Dyskusja 15.20 – Zakończenie konferencji