![](/i/user-thumb.png)
Na stokach Cytadeli w 151 rocznicę stracenia gen. Romualda Traugutta i jego towarzyszy
![](https://dco1c2aefa5pk.cloudfront.net/l/4kra.jpeg)
- 5 sierpnia 2015, środa» 12
5 sierpnia 1864 roku o godz. 10 rano na południowych stokach Cytadeli Warszawskiej miała miejsce jedna z najsłynniejszych egzekucji politycznych w dziejach Polski. W obecności 30 tysięcy warszawian, na mocy wyroku sądu carskiego, zostali straceni ostatni przywódca powstania styczniowego Romuald Traugutt oraz czterej członkowie kierowanego przezeń Rządu Narodowego: Rafał Krajewski, Józef Toczyski, Roman Żuliński i Jan Jeziorański. Był to ostatni z kolejnych Rządów Narodowych kierujących powstaniem styczniowym. Romuald Traugutt, wcześniej dowódca oddziału powstańczego na Polesiu, objął stery powstania w październiku 1863 r. w sytuacji niezwykle ciężkiej dla powstania, które przeżywało poważny kryzys. Starał się za wszelką cenę podtrzymać je do najbliższej wiosny, mając nadzieję na wznowienie wówczas działań wojennych na większą skalę. Zimę przeznaczył przede wszystkim na reorganizację armii powstańczej, starając się luźno do tej pory działające „partie” przekształcić w większe, regularne siły. Starał się również prowadzić bardziej intensywną politykę zagraniczna, chcąc zjednać dla sprawy polskiej poparcie choćby części rządów i społeczeństw zachodnioeuropejskich. Kierował powstaniem jednoosobowo, pozostając anonimowym dla ogółu dyktatorem, z mieszkania byłej aktorki Heleny Kirkor przy ulicy Smolnej 3 w Warszawie, które stało się wówczas najważniejszym lokalem konspiracyjnym. Tu podejmował decyzje, wcielane w życie przez dyrektorów poszczególnych wydziałów rządowych. Jednak pod koniec stycznia 1864 r., przypadkowe aresztowanie na ul. Nowy Świat szeregowego działacza, przy którym znaleziono papiery organizacyjne spowodowało wszczęcie zataczającego coraz szersze kręgi śledztwa, które po kilku miesiącach doprowadziło do rozbicia struktur ostatniego powstańczego Rządu Narodowego. Romuald Traugutt został aresztowany w końcowej fazie śledztwa, w kwietniu 1864 r. Władze rosyjskie z dużej osób objętych śledztwem wyselekcjonowały 23 osoby, według nich najważniejsze, których sprawę skierowano do sądu wojskowego w Cytadeli Warszawskiej. Wszystkie te osoby zostały w rezultacie przewiezione z Pawiaka, gdzie więziono je w pierwszej fazie śledztwa, do słynnego X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. 19 lipca 1864 r. Sąd Polowy skazał: Romualda Traugutta oraz czterech dyrektorów poszczególnych wydziałów rządowych: Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego na karę śmierci, a większość pozostałych oskarżonych na katorgę syberyjską. Zgodnie z procedurą orzeczenie zostało przesłane do Audytoriatu Polowego, który 30 lipca t.r. zaostrzył wyrok, skazując aż 15 oskarżonych na karę śmierci. Tego samego dnia carski namiestnik Królestwa Polskiego generał Teodor Berg konfirmował wyrok, ograniczając jednak liczbę wyroków śmierci do pięciu dla osób skazanych w I instancji, pozostałym zamieniając je na długoletnią katorgę. Rankiem 5 sierpnia w swoją ostatnią drogę na stoki Cytadeli zostali wyprowadzeni z X Pawilonu: ostatni przywódca powstania Romuald Traugutt, dyrektor Wydziału Skarbu Rządu Narodowego Józef Toczyski, dyrektor Ekspedytury Roman Żuliński, dyrektor Wydziału Spraw Wewnętrznych tegoż Rządu Rafał Krajewski oraz dyrektor Ekspedytury po aresztowaniu Żulińskiego Jan Jeziorański. Ich egzekucja z jednej strony była symbolem upadku powstania, z drugiej jednak była symbolem nieugiętej walki Polaków o niepodległość, a pięciu straconych powiększyło panteon polskich bohaterów narodowych.
![](/i/event-medium.png)
![](/i/user-thumb.png)
Plener malarski "Ogrody marzeń"
9 lipca 2015 - 15:00
Wawerskie Centrum Kultury Filia Zastów
Lucerny 13 Warszawa
17 898sztuka
nieNATURALnie- wystawa w Ney Gallery&Prints
7 lipca 2015 - 19:00jest więcej terminów
Ney Gallery&Prints
Spokojna Warszawa
36 096sztuka
Wernisaż wystawy Moni Worsztynowicz "TERRA INDIGENA"
1 lipca 2015 - jest więcej terminów
Artbistro Stalowa 52
Stalowa 52 Warszawa
19 921sztuka
Wystawa fotografii Daniela Wieczorka pt. "Ludzie są dziwni" - SPECTRUM Warszawa
od: 29 maja 2015 do: 30 czerwca 2015
Spectrum
Nowy świat 22/28 paw. 17 Warszawa
23 614sztuka
O tajemnicach chrztu Mieszka I i przewagach polskiego króla. Wykład w Zamku Królewskim w Warszawie.
28 czerwca 2015 - 11:30
Zamek Królewski
Plac Zamkowy 4 Warszawa
15 119sztuka
DŹWIĘK WYZWOLONY WYKŁAD/PERFORMANS PAULA D. MILLERA (ALIAS DJ SPOOKY)
27 czerwca 2015 - 19:00
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Pańska 3 Warszawa
14 864sztuka
Pomysł na Skarpę
27 czerwca 2015 - 12-15
Otwarty Jazdów
ul. Jazdów 3/5 Warszawa
15 221sztuka
Finisaż wystawy "Żyd Niemalowany w Ziemi Kanaan. Ryciny biblijne z kolekcji Muzeum Wieczny Tułacz"
27 czerwca 2015 - 10:30
Zamek Królewski
Plac Zamkowy 4 Warszawa
16 447sztuka
Festiwal Sztuki Zaangażowanej "Sztuka Idei"
27 czerwca 2015 - 19:00
Bazar - knajpa, klub, sklep
Jagiellońska 13 Warszawa
18 036sztuka
WIECZÓR Z „AFTER YEAR ZERO” DYSKUSJA WOKÓŁ KSIĄŻKI TOWARZYSZĄCEJ WYSTAWIE
26 czerwca 2015 - 19:00
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Pańska 3 Warszawa
14 403sztuka
PIERWSZA TAKA WYSTAWA ZA BITCOINY !
od: 17 czerwca 2015 do: 25 czerwca 2015
MW WW Gallery
Burakowska 15 Warszawa
17 300sztuka
Sztuka na horyzoncie w DK Zacisze
od: 22 września 2014 do: 25 czerwca 2015
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
44 677sztuka
Kalejdoskop plastyczny w DK Zacisze
od: 24 września 2014 do: 25 czerwca 2015
Dom Kultury Zacisze
ul. Blokowa 1 Warszawa
46 544sztuka
Dziecko i sztuka - Wielka Doroczna Wystawa prac dzieci, podopiecznych Fundacji Dziecko i Sztuka
22 czerwca 2015 - 18:00
Centrum Sztuki Fort Sokolnickiego
Stefana Czarnieckiego 51 Warszawa
15 363sztuka
Wśród portretów Jana III - spacer po wilanowskim pałacu
21 czerwca 2015 - 13:00
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Stanisława Kostki Potockiego 10/16 Warszawa
15 507sztuka
"Wielcy władcy starożytności" - spotkanie z cyklu "Godzina ze sztuką w Zamku"
21 czerwca 2015 - 12:00
Zamek Królewski
Plac Zamkowy 4 Warszawa
15 735sztuka
Sebastian Kubica - wystawa plakatu - odsłona 12-ta z kolekcji Włodka Orła - Galeria Schody - 08-19.06.2015
od: 8 czerwca 2015 do: 19 czerwca 2015
Galeria Schody
Nowy Świat 39 Warszawa
17 237sztuka
![](/i/user-thumb.png)