Symfonie „królewskie” Josepha Haydna
- 28 października 2017, sobota» 19:00
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus zaprasza na koncert Symfonie „królewskie” Josepha Haydna, który odbędzie się 28 października o godzinie 19.00 w Zamku Królewskim. W roli dyrygentki i koncertmistrza wystąpi Martyna Pastuszka, skrzypaczka i członkini wielu międzynarodowych zespołów muzyki dawnej.
Przeznaczeniem osiemnastowiecznego kompozytora było pozostawanie w służbie dworu lub kościoła. Próby autonomicznej, pozbawionej stałego mecenatu działalności „na własny rachunek” wiązały się ze sporym ryzykiem finansowych kłopotów, które nie omijały np. wielkiego Händla, Mozarta zaś doprowadziły wręcz do katastrofy. Dopiero Beethoven, ostatni z wiedeńskich klasyków, wywalczył sobie pewną artystyczną i materialną niezależność. Joseph Haydn początkowo nie miał takich aspiracji, a zdobycie dobrej posady na dworze stanowiło dlań powód radości i satysfakcji, w czym chyba nie przeszkadzała mu konieczność noszenia liberii i codziennego antyszambrowania przed drzwiami pana, wraz ze służbą, w oczekiwaniu na jego życzenia i rozkazy. Najważniejszym z arystokratycznych chlebodawców Haydna był miłujący muzykę, ale też apodyktyczny książę Miklós Esterházy, dziedzic możnego węgierskiego rodu. W jego służbie przyszło kompozytorowi spędzić trzy najbardziej twórcze dekady życia, m.in. na stanowisku głównego kapelmistrza, o niezwykle szerokim zakresie obowiązków. Książę, początkowo bardzo zaborczy, po kilku latach odstąpił od zapisu w kontrakcie zakazującego muzykowi upowszechniania twórczości poza kręgiem pysznego pałacu zwanego Esterházą (dziś Fertőd, nad Jeziorem Nezyderskim), począł bowiem zdawać sobie sprawę, że wzrastające uznanie wobec sztuki kompozytora opromienia również jego, jako doskonałego mecenasa.
Praca ze znakomitą orkiestrą przyniosła prawdziwą eksplozję nowych dzieł symfonicznych i nowatorskich idei, które całkowicie przeobraziły dość skromną późnobarokową sinfonię w dojrzałą klasyczną symfonię – większość z ponad 100 utworów Haydna tego gatunku powstała właśnie w Esterházie. Za dzieło reprezentatywne dla tego okresu można uznać pełną brzmieniowego splendoru 48. Symfonię C dur, być może wykonaną (ale nie skomponowaną – powstała 4 lata wcześniej) w Esterházie z okazji wizyty tam cesarzowej Marii Teresy w 1773 r. i nazywanej odtąd jej imieniem. Kilka lat późniejsza 53. Symfonia D dur także nosi cesarski przydomek: „L’Imperiale”, lecz w tym przypadku pochodzi on (jak wiele innych – był to element dawnego „marketingu”) od dziewiętnastowiecznych wydawców. Jedna z hipotez głosi, iż kanwą dla części II – wdzięcznego Andante – była lubiana przez habsburską monarchinię francuska piosenka. Ta właśnie symfonia należała do pierwszych dzieł Haydna podziwianych powszechnie w całej Europie, o czym świadczą liczne odpisy i wydania. Być może to jej sukces zainspirował impresariów z Paryża do zamówienia nowych symfonii specjalnie dla tamtejszych koncertów abonamentowych i stąd określanych mianem Symfonii paryskich. Te mistrzowskie dzieła spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem, ugruntowując sławę kompozytora we Francji i poza jej granicami. Podczas ich premier na widowni zasiadała m.in. królowa Maria Antonina, która podobno szczególnym upodobaniem darzyła 85. Symfonię B dur. Skwapliwie wykorzystał to paryski wydawca tych dzieł, Imbault, nadając jej przydomek „La Reine de France”. Haydn w swym dziele złożył ukłon wobec francuskiej publiczności, za kanwę wariacji w uroczej części II, Romancy, biorąc popularną piosenkę La gentille et jeune Lisette.
Te właśnie starannie dobrane symfonie Haydna (dopełnione uroczym, młodzieńczym divertimentem zaprzyjaźnionego z nim Mozarta), tworzące swoisty „monarszy” cykl, zabrzmią w miejscu najbardziej dla nich stosownym – przepięknej rokokowej Sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Koncert poprowadzi – zgodnie z osiemnastowiecznym zwyczajem – od koncertmistrzowskiego pulpitu Martyna Pastuszka, artystka o wszechstronnym talencie, zapraszana do roli solistki oraz koncertmistrzyni przez czołowe europejskie zespoły, specjalizujące się zwłaszcza w muzyce baroku i klasycyzmu (Le Parlement de Musique, Capella Cracoviensis, Collegium Marianum, NeoBarock, Le Cercle de l’Harmonie, Arte dei Suonatori). Od 2012 r. kieruje z wielkimi sukcesami {oh!} Orkiestrą Historyczną.
Wykonawcy:
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
Martyna Pastuszka | dyrygent, koncertmistrz
W programie:
Joseph Haydn
Symfonia C-dur „Maria Theresia”, Hob. I/48
Symfonia B-dur „La Reine”, Hob. I/85
Wolfgang Amadeus Mozart
Divertimento D-dur, KV 136
Joseph Haydn
Symfonia D-dur „L’Imperiale”, Hob. I/53
Dj WhySoSerious a.k.a. Sztuka
7 grudnia 2012 - 20:09
Bazar
Okrzei 26 Warszawa
13 682muzyka
ZAHLADA i Egga Van Haardt KONCERT
7 grudnia 2012 - 20:30
Skład Butelek
ul. 11 Listopada 22 Warszawa
13 930muzyka
FriROCK PARTY
7 grudnia 2012 - 22:30
PRZEJŚCIE PUB/KLUB 24 H
Plac na Rozdrożu, przejście podziemne pod Aleją Szucha Warszawa
13 593muzyka
Kuśka Brothers w Tawernie Korsarz
7 grudnia 2012 - 21:00
Tawerna Korsarz
ul. Gostyńska 45 Warszawa
14 311muzyka
WARSAW JUNGLE MASSIVE czyli MIKOŁAJKI W CHMURACH!
7 grudnia 2012 - 21:00
Chmury
11 listopada 22 Warszawa
13 709samorozwój
Zahlada i Egga van Haardt w Składzie Butelek
7 grudnia 2012 - 20:30
Skład Butelek
ul. 11 Listopada 22 Warszawa
14 219muzyka
Urodziny wytwórni płytowej ALKOPOLIGAMIA
7 grudnia 2012 - 20:00
REMONT klub
ul. Waryńskiego 12 Warszawa
14 330muzyka
Premierowy koncert PONO WIZJONER w Warszawie
7 grudnia 2012 - 15:14
Klub 55
ul. Żurawia 32/34 Warszawa
14 527muzyka
Wieczór z Julem Mere
7 grudnia 2012 - 20:00
Klub Artystyczny Rampa
ul. Kołowa 20 Warszawa
13 621muzyka
Letters From Silence w Chwili finał trasy koncertowej
7 grudnia 2012 - 21:00
Klub Chwila
ul. Ogrodowa 31/35 Warszawa
14 191muzyka
WARSAW JUNGLE MASSIVE czyli MIKOŁAJKI W ŚRÓDMIEJSKIEJ!
7 grudnia 2012 - 21:00
Śródmiejska
Marszałkowska 66 Warszawa
13 419samorozwój
HOLLOW QUARTET
7 grudnia 2012 - 19:00
Ośrodek Kultury Ochoty
Grójecka 75 Warszawa
13 276muzyka
WARSAW JUNGLE MASSIVE. MIKOŁAJKI W SALONIE GIER!
7 grudnia 2012 - 21:00
Salon Gier
Armii Ludowej 13 Warszawa
13 894samorozwój
Rockin The Boat w Przechyłach, czyli rozkołyszemy tę łajbę
6 grudnia 2012 - 21:00
Klub Żeglarski Przechyły
Cieszyńska 6 Warszawa
15 206muzyka
MUSIC OPEN MIC w Klubie Komediowym Chłodna!
6 grudnia 2012 - 19:00
Klub Chłodna 25
Chłodna 25 Warszawa
13 863muzyka
Koncert JUST DUET w POLYESTER CAFE
6 grudnia 2012 - 19:30
POLYESTER CAFE
ul. Freta 49/51 Warszawa
14 025muzyka
Tomi Simatupang i Zjawy
6 grudnia 2012 - 20:30
Skład Butelek
ul. 11 Listopada 22 Warszawa
14 444muzyka