Sztuka Rosyjska: Ikony, Rzemiosło, Malarstwo

Czym bawił się Aleksy Romanow – syn ostatniego cara Rosji Mikołaja II Romanowa? Mówi się, że figurkami ze słynnej firmy złotniczej Fabergé. Takie same statuetki pójdą pod młotek na najbliższej aukcji Sztuki Rosyjskiej w DESA Unicum. Poza wybitnymi wyrobami rzemiosła artystycznego w ofercie znalazło się ponad 100 przykładów malarstwa ikonowego w tym m.in. wizerunek Matki Boskiej Włodzimierskiej z XVIII wieku oraz XIX-wieczna ikona z Palech – jednego z najważniejszych ośrodków malarstwa ikonowego w Rosji. Do 24 kwietnia wszystkie prace można oglądać na wystawie przedaukcyjnej.

Romanowowie byli ostatnią rodziną carską w Rosji. W 1918 roku Mikołaj II Romanow z żoną Aleksandrą Fiodorowną i piątką dzieci zostali zamordowani przez bolszewików. W czasach świetności dynastii Romanowowie korzystali z usług słynnej dziś firmy złotniczej Fabergé. Para figurek z tej pracowni, która znajdzie się na kwietniowej aukcji, przedstawia Kozaków Kudinowa i Pustynnikowa. Na imperatorskim dworze pełnili oni funkcję osobistych ochroniarzy Marii Fiodorowny i Aleksandry Fiodorowny – matki i żony ostatniego cara Rosji. Mikołaj II zlecił ich stworzenie firmie Fabergé w 1912 roku. Strażnicy osobiście pozowali w pracowni rzeźbiarza Borisa Frödmana-Cluzela, pracującego dla Fabergé. Istnieje hipoteza, że takimi figurkami bawił się sam Aleksy Romanow, syn Mikołaja II. W ofercie znalazła się również srebrna papierośnica z tej samej pracowni, która tak jak każde stworzone przez Fabergé dzieło jubilerskie, jest unikalna, wykonana z niezwykłą starannością i precyzją. W 1885 roku car Aleksander III, ojciec Mikołaja II, złożył w firmie Fabergé pierwsze prestiżowe zamówienie na carski prezent wielkanocny w formie jajka. Obdarowana nim cesarzowa Maria Fiodorowna była zachwycona, a firma otrzymała tytuł dostawcy dworu cesarskiego. Dziś jajka Fabergé poszukiwane są przez kolekcjonerów na całym świecie, a ich wartość wycenia się nawet na 33 mln dolarów.

Licytowanych będzie także ponad sto wybitnych przykładów malarstwa ikonowego. Tradycja pisania ikon powoli odchodzi w zapomnienie. Dzieła oferowane na aukcji pozwalają na kontakt z mistycznym i fascynującym światem prawosławnej Rosji. Na szczególną uwagę zasługuje wizerunek Matki Boskiej Włodzimierskiej datowany na 1793 r. Włodzimierska Ikona Matki Boskiej przedstawia Bogarodzicę czule obejmującą i przytulającą do siebie boskiego Syna. Zgodnie z legendą autorem pierwowzoru jest święty Łukasz Ewangelista. Został on sporządzony na desce ze stołu, przy którym spożywała posiłki Święta Rodzina i powstał jeszcze za życia Matki Boskiej. W XIV wieku wizerunek miał ocalić Moskwę przed zdobyciem jej przez mongolskiego wodza Tamerlana. Po tych wydarzeniach ikona stała się obiektem wielkiego kultu. Wizerunek towarzyszył Rusi przez wieki. Był obecny w czasie wielu ważnych wydarzeń historycznych, podczas koronacji książąt i carów, wyboru nowych patriarchów, uczestniczył w wyprawach wojennych. Powstały jego niezliczone kopie, mające moc oryginału. O wyjątkowej wartości ikony prezentowanej w katalogu aukcyjnym, świadczy zdobiący ją kunsztownie dekorowany srebrny okład. W całości pokryty grawerowanymi motywami kwiatów i winogron, obwiedziony ornamentem sznurkowym i perełkowaniem. Unikatem na aukcji jest także ikona przedstawiająca Zmartwychwstanie Jezusa i 18 Świąt Cerkiewnych wykonana w Palech – wiosce w okolicach Włodzimierza, która stała się w drugiej połowie XIX w. jednym z najważniejszych ośrodków malarstwa ikonowego w Rosji. O niezrównanym kunszcie pisarzy ikon świadczą legendy głoszące, że malarze pracujący dla carskiego dworu, chcąc pozyskać odpowiednich pomocników, kazali nocą porywać twórców z Palech i przywozić ich do Moskwy.

Obok bogatego wyboru ikon i wyrobów rzemiosła artystycznego ofertę katalogu dopełniają przykłady malarstwa twórców rosyjskich z XIX i początku XX w. Kolekcjonerów z pewnością zainteresuje również bogato zdobiony emalią kowsz (analogiczne przedmioty osiągają na aukcjach ceny rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych), a także niezwykłe wyroby złotnictwa rosyjskiego – tabakierki, papierośnice, pasy kaukaskie, złocone i kunsztownie grawerowane cukiernice, czajniczki i mleczniki. W katalogu znalazło się łącznie 219 obiektów.

Aukcja Sztuka Rosyjska: Ikony, Rzemiosło, Malarstwo: 24 kwietnia 2018, godz. 19, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

Wystawa obiektów: 16-24 kwietnia 2018, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny Więcej informacji o aukcji Sztuka Rosyjska: Ikony, Rzemiosło, Malarstwo oraz katalog aukcyjny w wersji elektronicznej dostępne są na stronie DESA Unicum: https://desa.pl/pl/auctions/463/sztuka-rosyjska-ikony-rzemioslo-malarstwo-zobacz-pierwsze-obiekty-24-kwietnia-2018-godz-19