INFORMACJA:
Haydn | Schubert
- 19 maja 2018, sobota» 19:00
wykonawcy: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus Michaił Jurowski | dyrygent
w programie: Joseph Haydn: 94. Symfonia G-dur „Niespodzianka” Franz Schubert: 9. Symfonia C-dur „Wielka” D. 944
19 maja 2018, godz. 19.00 Studio Koncertowe Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w Warszawie
Wspaniałym podsumowaniem symfonicznej spuścizny Haydna są dwa cykle liczące po sześć utworów, zwane „Symfoniami londyńskimi” (nr 93–04). Ich geneza wiąże się z jedynymi dalszymi podróżami, jakie Haydn podjął w swym długim życiu. Po śmierci wieloletniego chlebodawcy, księcia Miklósa Esterházy’ego, w roku 1790, przyjął zaproszenie złożone przez Johanna Petera Salomona, znakomitego niemieckiego skrzypka, który w tym czasie prowadził działalność impresaryjną w Londynie. Jeszcze w tym samym roku zimą wyruszył do Anglii, by wystąpić w roli celebryty podczas koncertów abonamentowych, organizowanych przez Salomona. Za niezwykle gorące przyjęcie odwdzięczył się londyńczykom monumentalnym cyklem epokowych symfonicznych arcydzieł – to dwanaście symfonii w dwóch grupach z każdego tournée (drugi wyjazd miał miejsce w latach 1794–1795). Kilka z nich zawiera muzyczne „ekstrawagancje” i żarty, z których słynął Haydn. W drugiej z „Symfonii londyńskich” „Symfonii G-dur” nr 94 pojawia się jedna ze szczególnie znanych i zabawnych cech wyróżniających: gwałtowny, niespodziewany akord grany fortissimo po rozwijającym się wcześniej w piano delikatnym temacie drugiej części. Stąd określenie dodawane dziełu w krajach anglojęzycznych: „Niespodzianka”, nazywa się ją także – za niemieckimi komentatorami – symfonią „Z uderzeniem w kocioł” („mit dem Paukenschlag”), gdyż instrument ten, na ogół milczący w lirycznych epizodach, tu właśnie niespodzianie włącza się. Haydn dementował później, jakoby efekt ten był obliczony na obudzenie tych spośród słuchaczy, których delikatna muzyka tej części wprawiła w drzemkę... „Symfonia C-dur” Schuberta zwana „Wielką” (to określenie samego autora, które miało ją odróżnić od krótszej, „VI Symfonii” w tej samej tonacji; później nazwę tę interpretowano też jako wyraz admiracji dla genialnego dzieła) komponowana była w roku 1825, w czasie szczęśliwego lata spędzonego poza Wiedniem. Szczególnie miły był dwumiesięczny pobyt w domu muzykalnego i gościnnego kupca Ferdinanda Trawegera w Gmunden, w Górnej Austrii. Beztroska atmosfera wakacji, wypełnionych rodzinnym muzykowaniem, biesiadowaniem i górskimi wędrówkami, zainspirowała Schuberta do skomponowania największego i najoryginalniejszego z jego orkiestrowych dzieł. Na podstawie zapisanej w autografie daty długo sądzono, że utwór powstawał w ostatnich miesiącach życia Schuberta, w roku 1828, a dominujący w nim pogodny nastrój to jakoby wyraz „eskapizmu” wobec tragicznych doświadczeń biedy i choroby. Dziś przyjmuje się jednak, że zasadniczy zrąb dzieła powstał właśnie latem 1825 roku. Być może w roku 1828 Schubert naniósł ostatnie poprawki, mając nadzieję na wykonanie lub wydanie dzieła, stąd data. Nie dożył jednak prezentacji symfonii. Jak większość pozostałych, miała ona pozostać całkowicie nieznana przez kolejną dekadę. Szczęśliwie brat Franza, Ferdinand, pokazał dzieło odwiedzającemu Wiedeń Robertowi Schumannowi i dzięki jego staraniom, wykonano je w roku 1839 w lipskim Gewandhausie, pod dyrekcją Mendelssohna. Rok później, po publikacji partytury, Schumann poświęcił dziełu sławny, wnikliwy i entuzjastyczny artykuł w „Neue Zeitschrift für Musik”. Zapamiętano z niego zwłaszcza jedno sformułowanie: „...i te niebiańskie dłużyzny, niczym gruba, niekończąca się powieść Jean-Paula w czterech tomach...”. Owa wypowiedziana w dobrej wierze uwaga Schumanna bywała odbierana zbyt dosłownie. Publiczność nie od razu zaakceptowała rozmiary dzieła, wykraczające poza jej przyzwyczajenia, zaś dyrygenci często je skracali, pomijając powtarzalne elementy. «Symfonia C dur» wypełnia konwencjonalny schemat zupełnie nową treścią: pozostając w ramach typowego, czteroczęściowego cyklu, Schubert delektuje się urodą własnych melodii (w finale cytuje też dyskretnie «Odę do Radości» Beethovena, składając swemu idolowi piękny hołd), odchodzi od dramatyzmu, właściwego wcześniejszej symfonice, w stronę orkiestrowej liryki. Doceniono ją późno i stała się ona z czasem jednym z najbardziej kochanych dzieł swego, tak za życia niedocenionego, twórcy.
Patronat medialny: Polskie Radio Program 2, Presto, Art Post, Twoja Muza, polmic.pl
Więcej na: www.sinfoniaiuventus.pl
COMA - PALLADIUM
15 marca 2012 - 19:00
Klub Palladium
ul. Złota 9 Warszawa
13 247muzyka
WARSAW JAM SE55ION w każdą środę | klub 55
14 marca 2012 - 21:00
Klub 55
ul. Żurawia 32/34 Warszawa
13 031muzyka
Jacek KILL w Przechyłach
14 marca 2012 - 21:00
Klub Żeglarski Przechyły
Cieszyńska 6 Warszawa
12 913muzyka
KURS DJ
14 marca 2012 - 19:15
Ośrodek Kultury Ochoty
Grójecka 75 Warszawa
12 701samorozwój
Spiryt Warszawy
14 marca 2012 - 19:30
Znajomi Znajomych
ul. Wilcza 58 Warszawa
13 130muzyka
Koncert RPK!
14 marca 2012 - 20:00
REMONT klub
ul. Waryńskiego 12 Warszawa
13 166muzyka
FORTEPIAN SOLO I W ZESPOLE
14 marca 2012 - 19:00
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie
Okólnik 2 Warszawa
12 666muzyka
MUSIC OPEN MIC w herbaciarni Herba - Thea
14 marca 2012 - 19:00
Herba Thea
Pokorna 2 lok. U12 Warszawa
13 843muzyka
VIC ANSELMO
14 marca 2012 - 19:00
Klub Kocioł Fabryka Kotłów
Bema 65 Warszawa
14 026muzyka
Tomek BORY Borkowski w PRZECHYŁACH
13 marca 2012 - 21:00
Klub Żeglarski Przechyły
Cieszyńska 6 Warszawa
13 086muzyka
Clash of the Booze Brothers
13 marca 2012 - 18:00
Klub Progresja
Kaliskiego 15a Warszawa
13 273muzyka
Jamajskie Wtorki czyli Rabadabuka & Friends w COCOdeORO
13 marca 2012 - 20:00
COCOdeORO
Potocka 14 Warszawa
13 471samorozwój
PEPSI ROCKS! presents Hunter
13 marca 2012 - 21:00
Hard Rock Cafe
ul. Złota 59 Warszawa
12 890muzyka
REFLINKA i ADAM w PRZECHYŁACH
12 marca 2012 - 21:00
Klub Żeglarski Przechyły
Cieszyńska 6 Warszawa
13 030muzyka
PAGANINI IN MEMORIAM
12 marca 2012 - 19:00
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie
Okólnik 2 Warszawa
12 755muzyka
Maciej Fortuna Trio
12 marca 2012 - 19:00
Dom Kultury Działdowska
ul. Działdowska 6 Warszawa
12 939muzyka
Koncert dla małych i dużych
11 marca 2012 - 16:00
Dom Kultury Praga
ul. Dąbrowszczaków 2 Warszawa
15 753muzyka