„Ogrody Polsko-Niemieckie oczami artystów” to cykl wystaw sztuki współczesnej, dedykowany ekologii i promocji filozofii smart cities. Pierwsza odsłona wystawy została opublikowana w sieci 1 lipca 2020 w formie wirtualnej. Już 13 sierpnia 2020 roku wystawa pojawi się w Domu Aukcyjnym i Galerii Online Art in House.

W lipcu 2020 roku ta ekspozycja obrazów zagościła w Ambasadzie Niemiec w Warszawie, w Sali im. W. Bartoszewskiego, w sierpniu pojawi się 2020 w warszawskiej Galerii Domu Aukcyjnego Art In House, a we wrześniu 2020 w przestrzeniach ekspozycyjnych Kolonii Artystycznej Gerichtshoffe w Berlinie. W planach są kolejne lokalizacje w Polsce i w innych krajach EU.

Organizatorami przedsięwzięcia są dwie organizacje pozarządowe, polska Fundacja Pokolenia Pokoleniom i niemieckie Stowarzyszenie Policultura. W ramach celów statutowych obu NGO, w okresie lockdown i pandemii koronowirusa, zaproszono 9 polskich i niemieckich twórców do wspólnego międzynarodowego projektu artystycznego, realizowanego online.

W ten sposób powstała wirtualna ekspozycja obrazów, której przesłanie pokrywa się z ideą projektu „Ogrody Polsko-Niemieckie”, realizowanego w warszawskim parku Skaryszewskim im. Ignacego Jana Paderewskiego przez Ambasadę Niemiec w Warszawie i władze stolicy. Partnerem projektu jest Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Galeria sztuki ekologicznej

Zła jakość powietrza w miastach jest naturalną konsekwencją gęstości zaludnienia i zabudowy, a także intensywności transportu drogowego oraz ogrzewania domów. Przyczyną jest tzw. smog, na który składają się drobne cząstki stałe PM2.5. „Wielki Londyński Smog” (1952) w niespełna cztery dni przyczynił się do śmierci czterech tysięcy osób. To, że smog znacząco pogarsza zdrowie a nawet zagraża życiu, potwierdził Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (2009). W sprawie wniesionej przez Greenpeace zgodzono się, że cząsteczki pyłu, które wdychamy mogą mieć poważny i szkodliwy wpływ na zdrowie, w szczególności na gęsto zaludnionych obszarach o dużym natężeniu ruchu drogowego, a zatem taka sytuacja może uruchamiać ochronę przewidzianą w artykule 8 Konwencji. Termin „ludzkiego środowiska naturalnego” pojawił się w treści Deklaracji, uchwalona podczas konferencji ONZ poświęconej ochronie środowiska (Sztokholm 1972) a o „prawie do zdrowego życia w harmonii ze środowiskiem” zaczęto mówić Podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro (1992).

Problemowi zanieczyszczenia powietrza poświęcony był Światowy Dzień Środowiska, 5.06. 2019 roku (ustanowiony w 1972). W tym samym roku powstał Specjalny Raport (raport nr A/HRC/40/55 z 8.06.2019) w zakresie środowiska i praw człowieka dla Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w którym czytamy: „z pewnością, jeśli istnieje prawo człowieka do czystej wody, musi istnieć prawo do czystego powietrza. Oba bowiem są niezbędne dla życia, zdrowia i godności ludzkiej. Wysoki komisarz ONZ ds. Praw człowieka stwierdził podczas pierwszej globalnej konferencji w sprawie zanieczyszczenia powietrza i zdrowia (2018), iż ‘nie ma wątpliwości, że wszyscy ludzie mają prawo oddychać czystym powietrzem’ ”.

Nie tylko zanieczyszczone powietrze źle wpływa na samopoczucie mieszkańców miast. Dodatkowe obciążenia to to permanentny hałas i optyczny chaos. Męczące I irytujące jest rozedrganie stale pozostających w ruchu elementów życia miejskiego, jak samochody osobowe, pojazdy komunikacji miejskiej, przechodnie, prace uliczne i wiele innych. Coraz bardziej sfrustrowani mieszkańcy domagają się wdrażania filozofii smart cities; „inteligentnych” miast, których władze podejmują inwestycje w kapitał ludzki i społeczny oraz infrastrukturę komunikacyjną, w celu aktywnego promowania zrównoważonego rozwoju gospodarczego i wysokiej jakości życia. Elementem składowym tych działań jest mądre gospodarowanie zasobami naturalnymi, w tym dbanie o zieleń w miastach. Wszelkie skupiska zieleni w miastach, jak parki, skwery, nadbrzeża zbiorników wodnych to nie tylko naturalne źródło tlenu czyli swego rodzaju filtr powietrza. Są to oazy ciszy, spokoju, relaksu, kontaktu z drobną zwierzyną i ptactwem, miejsca uprawiania spacerów rodzinnych czy joggingu. Należy o nie dbać.

Projekt Ambasady Niemiec w Warszawie i Miasta Stołecznego Warszawa, w ramach którego jego inicjatorzy, wraz z innymi polskimi i niemieckimi partnerami rewitalizują obszar zieleni w parku Skaryszewskim im. Ignacego Jana Paderewskiego, to przykład dobrych praktyk na rzecz ekologii w miastach. Między północnym brzegiem jeziorka Kamionkowskiego a aleją Emila Wedla na warszawskiej Pradze-Południe, w roku 2018, zostały założone „Ogrody Polsko-Niemieckie”. Poprzez przestrzenne połączenie kultur ogrodowych Polski i Niemiec powstał w tym miejscu symbol przyjaźni międzynarodowej, który stał się trwałym elementem warszawskiego krajobrazu parkowego. W ramach projektu powstało spokojne i przyjazne miejsce wśród zieleni, które daje możliwość wyciszenia się i spędzenia wolnego czasu. Ogrody mają kierować uwagę odbiorców, zwłaszcza tych młodszych, na faunę i florę tego miejsca oraz kształtować wyobrażenie na temat kultury ogrodowej dwóch europejskich krajów. W kontekście szkodliwych uwarunkowań środowiska miejskiego, takich jak smog czy hałas projekt ten jest doskonałą odpowiedzią na zapotrzebowanie na zielone przestrzenie jako element nowoczesnych smart cities.

„Ogrody Polsko-Niemieckie” w Warszawie są, obok Niemiecko-Francuskiego Ogrodu w Saarbrücken (1960) oraz Niemiecko-Amerykańskiego Ogrodu Przyjaźni w Waszyngtonie (1983), trzecim na świecie łączącym narody projektem ogrodu przyjaźni realizowanym z udziałem Niemiec.

Kurator wszystkich wystaw – Barbara Czechmeszyńska-Skowron.

Autorzy prac to malarzy z Polski i z Niemiec: Asgar Bozorgi / DE, Bogusłwa Fleck / DE, Greta Grabowska / PL, Irena Imańska / DE, Misia Konopka / PL, Teresa Muracka / PL, Katarzyna Skoczyńska / PL, Witold Stypa / PL, Marcin Zalewski / PL. Patron medialny – portal ArtInfo, partner promocji – Fundacja Eco For Life.

Foto obrazów: z archiwum artystów i Fundacji Pokolenia Pokoleniom.