Niezwykle aktualne i wymowne płótno „Ukraińcy” Wilhelma Sasnala, wczesne prace podbijającej światowy rynek sztuki Ewy Juszkiewicz, poruszające „krwawe” obrazy Piotra Uklańskiego, prowokacyjne fotografie Katarzyny Kozyry czy monumentalne horror vacui Jakuba Juliana Ziółkowskiego – już 10 marca pojawią się na pierwszej w 2022 roku aukcji „Sztuka Współczesna. Nowe Pokolenie po 1989” w DESA Unicum. Wśród 58 prezentowanych prac znajdą się również wystawiany w Nowym Jorku dyptyk Piotra Janasa, unikatowy „obraz w obrazie” Radka Szlagi, minimalistyczny rysunek Pauliny Ołowskiej, sięgające do stylistyki komiksowej płótno Marcina Maciejowskiego czy unikatowy gwasz Moniki Sosnowskiej. Zapoczątkowany w 2013 roku cykl „Nowe Pokolenie po 1989” to jeden z najszybciej rozwijających się oraz przynoszących kolejne rekordy cenowe segmentów rynku aukcyjnego w Polsce. Tylko w 2021 roku jego wartość zwiększyła się o 100 proc. Wszystkie licytowane prace będzie można zobaczyć na wystawie przedaukcyjnej w siedzibie DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A w Warszawie.

Prezentowany obraz „Ukraińcy” nawiązuje do zbrojnego ataku Rosji na Ukrainę w 2014 roku. Studium portretów żołnierzy i brudnozielone tło pracy nawiązują do atmosfery niepokoju, przesycającego ówczesną przestrzeń publiczną i media. Groza, którą odczuwał wówczas świat powróciła ze zdwojoną siłą po niespodziewanej inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku, czyniąc z płótna Wilhelma Sasnala dzieło niezwykle aktualne i symboliczne. Prace malarza są głosem pokolenia artystów tworzących po 1989 roku. Okres szczególnie dużego zaangażowania społecznego Sasnala przypada na lata 2014-2016. W tym właśnie czasie, po dłuższym pobycie w Stanach Zjednoczonych, stworzył serię obrazów nawiązujących do kryzysu uchodźczego, konfliktów rasowych i religijnych oraz tożsamości „innego” w dobie intensyfikującej się ksenofobii. Płótna Sasnala należą do najbardziej poszukiwanych dzieł sztuki współczesnej. Prace prezentowane na marcowej aukcji estymowane są na 250-350 tys. złotych.

Wielkoformatowe białe płótna skropione przez Piotra Uklańskiego czerwonym tuszem bądź zalane przez niego krwistoczerwoną farbą to kompozycje abstrakcyjne. Jednak ich tytuły kierują nas do konkretnych, dramatycznych wydarzeń historycznych. W przypadku dwóch prezentowanych prac z 2009 roku jest to Powstanie Warszawskie. Już od niemal dwóch dekad tematem prac tworzonych przez Uklańskiego, jest historia Polski, narodowa ikonografia, religijna symbolika oraz zbiorowe mitologie. Malarz skupia się jednak nie na kronikarskim zapisie kluczowych wydarzeń, ale na demistyfikacji nabrzmiałych wokół nich współczesnych mitów. Dzięki niemu patrzymy na przeszłość z perspektywy tragicznego doświadczenia zwykłych ludzi przelewających krew w często bezsensownej walce, bez zbędnego patosu i heroizmu.

Trudno wyobrazić sobie burzliwe lata przemian ustrojowych i społecznych w Polsce bez prowokacyjnych i zaangażowanych prac Katarzyny Kozyry, ikony współczesnej sztuki feministycznej. Stworzone przez nią rzeźba – instalacja „Piramida zwierząt” z 1993 roku czy wideo „Łaźnia męska” z 1999 roku przyniosły jej rozgłos i uznanie na świecie, stając się pracami – symbolami końca XX wieku. Prezentowane „Karaski w pościeli” to zestaw fotografii należących do serii prac powstałych we współpracy z Andrzejem Karasiem, przyjacielem i współlokatorem Katarzyny Kozyry. Karaś stał się obiektem wykonywanych przez nią zdjęć w 1992 roku, w trakcie czwartego roku studiów na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W tym samym roku zdiagnozowano u artystki chorobę nowotworową. Tym, co łączy wszystkie „Karaski”, jest dwoistość znaczeń: nagość i erotyka zestawione są z historyczno-artystycznymi kontekstami. Prezentowany męski akt na tle udrapowanego materiału może kojarzyć się z ikonografią ukrzyżowania lub świętym Sebastianem. Jednocześnie epatuje dobitnym erotyzmem.

Rekord za rekordem biją w ostatnich miesiącach prace Ewy Juszkiewicz. Jedną z nich jest „Girl in blue” z 2013 roku, za którą w listopadzie 2021 roku kupujący zapłacił 730,8 tys. dolarów, czyli ponad 3 mln złotych, sześć razy więcej niż wynosiła estymacja nowojorskiego domu aukcyjnego Phillips. W lutym tego roku płótno „Woven Chignons” z 2021 roku zakupiło The Long Museum w Szanghaju, rozbudowujące swoją kolekcję sztuki współczesnej, a 1 marca obraz „Bez tytułu” również w Szanghaju sprzedany został za równowartość ponad pół miliona dolarów. Po sukcesie obrazu „Dziewczyny do wzięcia” z 2010 roku – sprzedanego za ponad 1 mln zł, czyli cztery razy powyżej górnej estymacji – DESA Unicum po raz kolejny prezentuje wczesne prace artystki. Pod młotek trafią dwa portrety z 2009 roku z wyceną 125-250 tys. złotych. Są one doskonałym przykładem ówczesnego stylu Juszkiewicz, znacznie odmiennego od wysublimowanej estetyki jej najnowszych płócien. Malarka już w początkach swojej twórczości interesowała się portretem. W prezentowanych twarzach, zdeformowanych i rozmazanych, jest zarówno coś swojskiego, jak i przerażającego. Z czasem artystka zaczęła zastępować twarze przedstawianych postaci maskami, muszlami, kwiatami czy grzybami, co stało się charakterystycznym rysem jej obecnej twórczości.

Stłoczone, przelewające się i zdeformowane kształty przypominające ludzkie ciała – obraz „Caligula” z 2010 roku autorstwa Jakuba Juliana Ziółkowskiego jest hipnotyzującą ilustracją szaleństwa. Nie tylko za sprawą przywołanej postaci Kaliguli – cesarza rzymskiego, który zasłynął z okrucieństwa, terroru i wyuzdanych orgii. Ale także rozumianego szerzej, jako wyjście poza przeciętne normy czy ze stanu psychicznego, w którym człowiek nie panuje nad sobą. Ziółkowski wielokrotnie podejmował wątek utraty kontroli, odmiennych stanów świadomości czy ekstazy. Oprócz fragmentów ciał na obrazie widoczne są atrybuty cesarskie – złote monety i wieniec laurowy, które szczelnie wypełniają pracę, tworząc charakterystyczny dla Ziółkowskiego horror vacui.

Wśród 58 kompozycji cenionych i poszukiwanych artystów tworzących po 1989 roku nie zabranie wyjątkowych prac Radka Szlagi, Pauliny Ołowskiej, Marcina Maciejowskiego, Moniki Sosnowskiej, Moniki Misztal, Olafa Brzeskiego, Maurycego Gomulickiego, Zbigniewa Rogalskiego, Pawła Jarockiego czy Martyny Czech. Pojawi się również monumentalny, ponad dwumetrowy dyptyk „Minotaur” Piotra Janasa. Oscylujący na granicy piękna i groteski obraz był jedną z dziewięciu prac wystawionych w nowojorskiej galerii Bortolami w 2013 roku.

Aukcji towarzyszyć będzie wystawa w siedzibie DESA Unicum dostępna do 10 marca w godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i 11-16 (sobota). Wstęp na ekspozycję jest bezpłatny.