Elizabeth Pitcairn i Śląska Orkiestra Kameralna

31. Festiwal Mozartowski w Warszawie
Zamek Królewski w Warszawie
Koncert
Elizabeth Pitcairn i Śląska Orkiestra Kameralna
PROGRAM:
Wolfgang Amadeus Mozart – Divertimento in D
Corgliano – Suita z filmu „Red Violin”
Gershwin/Heifetz/Smolij – Trzy Preludia (wersja na skrzypce i orkiestrę kameralną)
G. Chadwick – Suita na orkiestrę smyczkową
Wolfgang Amadeus Mozart – Serenata Notturna
WYSTĘPUJĄ:
Elizabeth Pitcairn – skrzypce
Orkiestra Kameralna Filharmonii Śląskiej
Dyrygent: Mariusz Smolij

Koncert orkiestry kameralnej prezentujące dwa wybitne dzieła tego gatunku pióra W.A. Mozarta (Divertimento in D, KV136, Serenata Notturna KV239) w kontrastującym zestawieniu z późniejszymi kompozycjami tego gatunku, na identyczny skład instrumentalny pióra kompozytorów amerykańskich:
George Whitefield Chadwick *(1854–1931) – _Serenade in F for String Orchestra_
Utwór w konwencji wczesno-romantycznej, schemat części i instrumentacja inspirowana serenadami Mozarta. Kompozycje Chadwicka odzwierciedlają wyraźnie amerykański styl muzyczny, który szybko rozwijał się pod koniec XIX wieku. Serenada F na orkiestrę smyczkową została ukończona w 1890 roku. Utwór jest w tonacji dowcipu i uroku, przypominający popularne serenady europejskie. Utwór, utrzymany w czteroczęściowej formie, rozpoczyna pogodne i optymistyczne Allegro, które ustępuje miejsca lirycznej części. Część trzecia nawiązuje do epoki klasycznej, przyjmując formę menueta – Chadwick nasyca utwór energią, która przeczy tradycyjnemu wdziękowi i figlarności tej formy. Finał rozgrywa się na kołyszącym metrze 6/8 i gra z naprzemiennymi rytmami podwójnymi i potrójnymi, który doprowadza finał do wspaniałego zakończenia.
*John Corigliano *(ur. 1938) – Suita z_ Czerwonych skrzypiec,_
Utwór będący opracowaniem muzyki do filmu pod tym samym tytułem z roku 1998 (muzyka nagrodzona Oscarem), skomponowana na identyczny skład jak Serenada Notturna (smyczki + kotły, partie solowe dla skrzypiec), to muzyczna podróż przez różne style muzyczne obrazujące historię słynnego „Purpurowego Stradivariusa”. Solistka koncertu, E. Pitcairn jest obecnie właścicielką tego historycznego instrumentu. Historyczne skrzypce zostały wykonane w 1720 roku przez Antonio Stradivariego, który do dziś pozostaje najbardziej znanym lutnikiem wszechczasów. Niedługo po jego stworzeniu, instrument zniknął na ponad 200 lat. Spekulacje na temat tajemniczych skrzypiec stały się narracją do filmu,, Czerwone skrzypce’’. W XX wieku skrzypce zostały zakupione przez spadkobierców kompozytora Feliksa Mendelssohna, później trafiły do przemysłowca z Nowego Yorku, by ostatecznie trafić do rąk Elizabeth Pitcairn. Jest pierwszą znaną artystką, która postawiła za cel ukazywanie piękna dźwięku skrzypiec z ludźmi.
*George Gershwin /J. Heifetz / M. Smolij *– Trzy Preludia na skrzypce i orkiestrę kameralną.
Gershwin skomponował Trzy Preludia na fortepian solo w roku 1927, Heifetz opracował je na skrzypce i fortepian w roku 1942. Mariusz Smolij stworzył adaptacje na skrzypce solo z orkiestrą smyczkową w roku 2000, kopiując formułę skrzypiec solowych i orkiestry kameralnej zapoczątkowaną w okresie Baroku i używaną przez W.A. Mozarta.
*Elizabeth Pitcairn
Wirtuozka skrzypiec Elizabeth Pitcairn to jedna z najsławniejszych i najbardziej uwielbianych solistek Ameryki. Urodziła się w hrabstwie Bucks w Pensylwanii, w rodzinie o tradycjach muzycznych, a naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w wieku trzech lat. Na początku swojej drogi artystycznej koncertowała z Orkiestrą Filadelfijską, a w 2000 r. zadebiutowała w Nowym Jorku z Nowojorską Orkiestrą Smyczkową. Występowała m.in. w Carnegie Hall, Fisher Center i Kimmel Center.
Jest absolwentką Uniwersytetu Południowej Kalifornii, gdzie później wykładała u boku prof. Roberta Lipsetta, który był wcześniej jej nauczycielem akademickim. Ukończyła również Colburn School w Los Angeles. Kształciła się także pod kierunkiem takich profesorów jak: Julian Meyer, Sylvia Ahramjian, Jascha Brodsky i Shmuel Ashkenasi.
Jej wielką pasją jest działalność edukacyjna, w szczególności nauczanie młodzieży. Pasję tę artystka realizuje, pełniąc funkcję prezesa i dyrektora artystycznego Luzerne Music Center, zajmującego się kształceniem muzycznie utalentowanej młodzieży (w wieku 9 – 18 lat), z północnej części stanu Nowy Jork. Artystka jest wielką filantropką i często angażuje się w akcje charytatywne, występując dla Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego, Fundacji Badań nad Rakiem Piersi, Fundacji „Pomocne Dłonie i Serca” oraz Fundacji Nakashima for Peace.
Skrzypce, na których gra są jednym z najbardziej legendarnych instrumentów świata – to „Czerwony Mendelssohn”, słynne skrzypce Stradivariusa z 1721 roku. Wcześniej były one w posiadaniu innego wybitnego skrzypka ‒ Józefa Joachima. „Czerwony Mendelssohn” Stradivariusa, na którym gra Elizabeth, wykorzystuje rewolucyjny zestaw kluczy Wittner Finetune. Węglowo-tytanowe etui na skrzypce, którego używa skrzypaczka zostało jej udostępnione dzięki uprzejmości firmy GEWA.
Orkiestra Kameralna Filharmonii Śląskiej
Jest najmłodszym z trzech zespołów artystycznych Filharmonii Śląskiej. Założył ją w 1981 r. i przez 2 dekady prowadził kompozytor i dyrygent prof. Jan Wincenty Hawel. W latach 2006-2010 jej kierownikiem artystycznym był zwycięzca Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. G. Fitelberga w 1999 r. – Massimiliano Caldi. Śląska Orkiestra Kameralna współpracuje z dwoma dyrygentami, którzy pełnią rolę kierowników artystycznych zespołu – Maciejem Tomasiewiczem oraz Piotrem Pławnerem, jednym z najwybitniejszych i najbardziej kreatywnych skrzypków swojej generacji, który wystęuje także jako solista.
Zakres repertuarowy tego zespołu jest niezwykle szeroki i zróżnicowany. Obejmuje on, prócz wielkich klasyków kameralistyki, rzadko grywane kompozycje Holsta, Piazzolli, czy Respighiego, a także smyczkowe opracowania wirtuozowskich utworów kameralnych Schuberta, Mendelssohna, Czajkowskiego i Szostakowicza.
Orkiestra cieszy się uznaniem na arenie międzynarodowej – jest zapraszana na wiele międzynarodowych festiwali, jak m.in: w Rialp, Czeskim Krumlowie, Łańcucie, Festival Murten Classics, Le Festival des Voutes – Sud-Vendée, Schubertiade – Schloss Eyb, szwajcarski Crans-Montana Classics, Festiwal Muzyki Kameralnej Kwartet Śląski i jego goście, czy Muzyka w Starym Krakowie. Była też gościem tak prestiżowych sal koncertowych Europy, jak Concertgebouw w Amsterdamie, Sali Verdiego w mediolańskim Konserwatorium, czy berlińskiego Konzerthaus.
Współpracowała z całą plejadą świetnych solistów, pośród których są m.in.: Shlomo Mintz, Ivan Monighetti, Kevin Kenner, Garrick Ohlsson, Eugen Indjić, Bruno Canino, Marianna Vasilieva, Wolfgang Güttler oraz Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jakowicz, Kaja Danczowska, Agata Szymczewska, Leszek Możdżer i Andrzej Jagodziński. Występowała także pod batutami znakomitych dyrygentów: Paula Esswooda, Jerzego Maksymiuka, Mirosława J. Błaszczyka, Tadeusza Wojciechowskiego, a także Marka Mosia.Płyty Śląskiej Orkiestry Kameralnej zyskały uznanie melomanów i krytyków, wielokrotnie pojawiając się na liście nominowanych do Fryderyków. Były to między innymi nagrania z koncertem wiolonczelowym Stanisława Moryty z udziałem Tomasza Strahla (2006), czy z utworami Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Mikołaja Góreckiego z udziałem Kai Danczowskiej (2013), oba pod dyrekcją prof. Mirosława J. Błaszczyka. Nominowano także krążek z Missa de Maria a Magdala Pawła Łukaszewskiego (2014), który został doceniony za granicą, zyskując nagrody Choc de Classica francuskiego miesięcznika Classica i paryską Orphée d’Or – Grand Prix International du Disque Lyrique.
Wszechstronność zespołu podkreśla fakt, że płyty tej orkiestry nominowane były do Fryderyków nie tylko w kategoriach dotyczących muzyki kameralnej, ale i popularnej. Tak było w przypadku nagrania 7 widoków w drodze do Krakowa z Grzegorzem Turnauem w 2015.
Wśród publikacji ostatnich lat ukazały się płyty takie jak: Ja nie jestem Amadeusz Mozart czyli jubileum Leszka Długosza pod batutą Roberta Kabary wraz z Leszkiem Długoszem, Elżbietą Towarnicką i innymi artystami (2016), Wsłuchani we wszechświat, na której znalazło się m.in. premierowe nagranie Jasności promienistych – małego misterium na sopran i orkiestrę smyczkową Mikołaja Góreckiego pod batutą Roberta Kabary z udziałem Agaty Zubel (2017), czy też płyta z utworami Mieczysława Wajnberga, wydana z okazji setner rocznicy urodzin kompozytora (2019) wraz z Łukaszem Długoszem (flet) i Aleksandrą Gajecką-Antosiewicz (klawesyn), pod batutą Roberta Kabary.