poezja Jacek Kaczmarski

Muzyka:

• Paweł Stankiewicz
• Hadrian Filip Tabęcki

W wykonaniu:

• Mirosław Bak
• Wojciech Brzeziński
• Joanna Lewandowska
• oraz Kameleon Sextet

Mamy przed sobą zbiór alegorycznych nowel, obrazków rodzajowych, bajek, przypowieści. Są też ody i nokturny - napisała o pierwszym i ostatnim tomie wierszy twórcy "Murów" prof. Maria Janion. - Rozwinięta i dobitna narracja poetycka była zawsze mocną stroną twórczości Kaczmarskiego. Tak również dzieje się w "Tunelu".

Tunel wg Jacka Kaczmarskiego" to płyta będąca zapisem spektaklu przygotowanego na I Festiwal im. 

Kaczmarskiego "Nadzieja" w Kołobrzegu, a który swoją prapremierę miał w sopockim Teatrze Atelier w lipcu 2006 roku. Jego kanwą są wiersze z ostatniego zbioru poezji barda - wolne od patosu, dramatycznej eschatologii, tonu rozrachunkowego. Kaczmarski jest tu również poetą klasycyzującym, wpisującym się w nurt poezji erudycyjnej, o czym świadczą liczne odwołania do historii Polski, antyku, malarstwa.

To źródła, w oparciu na których komentuje współczesność i jej mechanizmy. Układ piosenek na płycie - wierny chronologii spektaklu - buduje określoną dramaturgię. Joannie Lewandowskiej i Wojciechowi Brzezińskiemu - ekspresyjnym aktorom młodego pokolenia - na zasadzie kontrastu towarzyszy Mirosław Baka. Stonowany i oszczędny w wyrazie wciela się w rolę poety.

To w jego interpretacji słuchamy recytowanych intermediów, jak przejmująca "Starość Tez eusza" oraz powracający w formie refrenu fragment tytułowego utworu.

Mamy tu alegoryczne obrazki rodzajowe (pełne wdzięku "Łazienki zimą"), nastrojowe nokturny, zakończone morałem bajki zwierzęce.

Muzyka dodatkowo podkreśla różnorodność gatunkową i stylistyczną tych tekstów. Poetyckie bestiarium, którego bohaterami są mitologicze, fantastyczne lub zupełnie prozaiczne stworzenia stanowi diagnozę kondycji naszego kraju (np. "Zbiór zwierzecych sentencji o III RP).

Sporo tu celnych, dobitnych obserwacji. Jednakże ostrze satyry złagodzono dozą autoironii. Dlatego poeta jawi nam się tutaj nie jako zgorzkniały moralista, ale jako ktoś, komu nic co ludzkie, nie jest obce.

Tym samym zaznacza afirmatywną postawę wobec świata. Maria Janion, recenzując tomik "Tunel" zauważyła, że "W tej poezji spraw ostatecznych nie ma ekstazy śmierci, jest żarliwa ekstaza życia". Dla Kaczmarskiego "tutaj" jest bogate we wspomnienia, zmysłowe, umocnione bastionem pamięci, pojmowanej jako źródło twórczości.

Refleksja o charakterze autotematycznym przynosi jednak smutny wniosek dotyczacy kryzysu intelektualnego oraz mało znaczącej roli poety we współczesnym świecie: "(...)ze mnie kronikarz nie-dzisiejszego chowu".

Całość kończy utwór "Stary poeta drzemie" - swoisty testament, autobiograficzne wyznanie. Swobodnie żonglujący tradycją literacką bard, stylizuje się w nim na wieszcza, z pełną świadomością i nutą autoironii, odgrywając rolę przekornego proroka.

Ta płyta to dla (wy)znawców twórczości Jacka Kaczmarskiego rodzaj suplementu czy raczej superaty.

Z kolei dla tych, którzy jeszcze nie mieli sposobności zapoznać się bliżej z jego dorobkiem, niewątpliwie impuls do nadrobienia zaległości.

Dla mnie - będącej pod dużym wrażeniem spektaklu - radość z możliwości nieograniczonego obcowania z tymi wspaniałymi piosenkami.

(Paulina Pachulska 2007-02-25)

bilety:

Wstęp wolny