Wieże z kamienia - spotkanie z Wojciechem Jagielskim

Historia pod prąd

Najnowsza książka wybitnego polskiego reportażysty to powieść o jednym z najbardziej tajemniczych i najtragiczniejszych miejsc na ziemi - kaukaskiej krainie Czeczenii, o jej mieszkańcach i wojnie toczonej przez garstkę desperatów przeciwko wielokrotnie liczniejszej armii. To także opowieść o wybrańcach wojny, którzy wszystko jej zawdzięczają i którzy inaczej nie potrafiliby żyć, takich jak Asłan Maschadow i Szamil Basajew, oraz o ofiarach, tych, dla których nie jest ona zrządzeniem losu, ale najgorszym przekleństwem. Bohaterami Wież z kamienia są też mieszkańcy jednego z czeczeńskich aułów, których utarte od wieków koleje życia wojna wywróciła do góry nogami. Ich domy i mieszkania stają się obronnymi basztami, wieżami z kamienia. Tylko wewnątrz mogą się czuć bezpiecznie, tylko w nich mogą próbować przetrwać. Wieże z kamienia to także opowieść o nieprzekraczalnych granicach i ułudzie wolności, jaką złamanie tych granic zdaje się obiecywać.

Wojenne historie tylko pozornie są łatwe do opowiedzenia. Jak straszliwy katalizator ekstremalnie przyspieszają reakcje, ujawniają i odkrywają dobre i złe strony człowieczeństwa. Są jak laboratorium alchemiczne, sekretne, pełne labiryntów, otoczone niby przezroczystym, ale szczelnym, niemal nieprzeniknionym murem. Aby je poznać naprawdę, trzeba przypatrzyć się z bliska, wejść do środka. Jednak po przekroczeniu muru, znalazłszy się w świecie wojny, można już tylko być jego mimowolnym uczestnikiem. To zaś pozbawia celu i wartości całą wyprawę i badania, a pragnienie dotknięcia prawdy przeradza się w chęć, by co prędzej wydostać się z niego za wszelką cenę. (Wojciech Jagielski)

Wojciech Jagielski – dziennikarz Gazety Wyborczej. Współpracownik BBC, publikuje także w 'Le Monde". Specjalizuje się w problematyce Afryki oraz Azji Środkowej, Zakaukazia i Kaukazu. Świadek najważniejszych wydarzeń politycznych przełomu wieków na całym świecie. Stały obserwator wydarzeń w Afganistanie od wiosny 1992 roku, gdy mudżahedini zajmowali Kabul, porzucony przez komunistyczne władze, do jesieni 2001 roku, gdy mudżahedini wyparli z Kabulu reżim talibów (jesienią 1996 roku był świadkiem przejmowania przez Talibów władzy w Kabulu). Autor książki Dobre miejsce do umierania, będącej owocem podróży na Zakaukazie i Kaukaz w epoce rozpadania się imperium rosyjskiego i powstawania nowych, niepodległych państw.