Festiwal Wilno w Gdańsku

Festiwal od kilku lat prezentuje interesujące zjawiska kulturalne na Litwie. Do wspołpracy w tegorocznej edycji ponownie zaprosiliśmy tworcow reprezentujących rożnorodne dziedziny i gatunki sztuki, przedstawicieli rożnych pokoleń. Tak, jak w latach poprzednich na festiwalu tradycja będzie się przeplatać z nowoczesnością.

Dzięki dotychczasowym „wizytom Wilna w Gdańsku", udało się stworzyć przestrzeń do spotkania i dialogu artystycznego tworcow z Litwy i Polski. Od pewnego czasu festiwal inicjuje powstawanie międzynarodowych projektow artystycznych, ktore wydają się być najlepszym narzędziem do przełamywania stereotypow i podziałow kulturowych.

Tegoroczny festiwal po raz pierwszy będzie miał dwie odsłony. W dniach 6-9 września w Gdańsku zaprezentujemy dokonania tworcow litewskich, a w dniach 14-16 września w Wilnie wystąpią artyści z Gdańska. W obu miastach odbędą się koncerty specjalnych międzynarodowych projektow w wykonaniu muzykow z Polski i Litwy.

Podczas Festiwalu koncerty odbędą się w Centrum Św. Jana, Kościele Św. Jakuba i na Targu Węglowym. Wystawy będzie można zobaczyć w Centrum Sztuki Wspołczesnej Łaźnia oraz w Galerii Akademii Sztuk Pięknych na ul. Chlebnickiej.

Muzyczna część festiwalu będzie jeszcze bardziej rożnorodna niż dotychczas. Wystąpią zarowno wirtuozi litewskiego jazzu - Maksimowicz Group,* przedstawiciele progresywnego rocka - zespoł *Freaks on Floor, wykonujące polifoniczne pieśni ludowe TRYS KETURIOSE, czy grający muzykę alternatywną Markas Palubenka *i poprockowy duet *The Ball and Chain.

Niewątpliwą wizytowką Festiwalu są polsko-litewskie projekty muzyczne. W tym roku będą to, zgłębiający tajemnice mistyki i muzyki pogranicza projekt* Mikołaja Trzaski „Sound Identity", w ktorym udział wezmą: *Wacław Zimpel, Michał Gorczyński, Paweł Szamburski, Mikołaj Trzaska, Eugenijus Kanevićius, Mike Majkowski, Arkadij Gotesman.

Rownież koncert finałowy* Free Culture Gdańsk 2012* będzie efektem tygodniowej, bezpośredniej wspołpracy warsztatowej artystow z Polski i Litwy. Udział wezmą: Michał Jelonek, Olo Walicki, Tomasz Ziętek, Rafał „Praczas" Kołaciński, Weronika Grozdew-Kołacinska, Markas Palubenka, Trys Keturiose.

W części poświęconej sztukom wizualnym głowny nacisk położony zostanie na malarstwo.

W Centrum Sztuki Wspołczesnej Łaźnia pokazane zostaną prace Jonasa Gasiūnasa. Artystę interesują mechanizmy indywidualnej pamięci, historycznej zmiany będącej doświadczeniem urodzonego w czasach ZSRR malarza. We wspołpracy z Akademią Sztuk Pięknych przygotowana zostanie wystawa prac Andriusa Zakarauskasa, sukcesywnie zmierzającego w stronę abstrakcji. To zestawienie doskonale pokaże, wbrew ogłaszanej już wielokrotnie śmierci malarstwa, wspołczesną rozpiętość i możliwości tej dziedziny sztuki.

Grupa* Cooltūristės w CSW Łaźnia zaprezentuje *efekt rocznych poszukiwań, skupionych na uhonorowaniu w 1982 roku, urodzonej w Gdańsku, aktorki Jadwigi Jankowskiej-Cieślak, Złotą Palmą w Cannes.

„Nowością" tegorocznej edycji Festiwalu jest program rezydencyjny VNO- GDN. W tym roku pod hasłem the more I see, the less I grasp. White noise,** dwojka artystow **Arnas Anskaitis i Migle Narbutaite podejmą temat szumu medialnego, obecnego rownież w między-sąsiedzkich stosunkach.

Działaniom artystycznym towarzyszyć będzie tradycyjny jarmark prezentujący muzykę, rękodzieło i kuchnię litewską.

KONCERTY:

StaraNova

Zespoł z Wilna, grający w stylu newfolk i world music. Zespoł powstał w końcu 2011 roku a całkowicie uformował się w styczniu 2012 roku. Założyło go rodzeństwo Paweł i Katarzyna Źemojcin, ktorzy od dzieciństwa razem uczęszczali do szkoły muzycznej, a poźniej studiowali na jednym roku, na wydziale jazz'u i muzyki estradowej w Kolegium Wileńskim. Podstawę repertuaru stanowią polskie piosenki ludowe popularne na Wileńszczyźnie, ktore zespoł wykonuje we własnych wspołczesnych aranżacjach. Piosenki ludowe z tego terenu są bardzo specyficzne. Melodia łączy polskie, białoruskie i litewskie tradycje, a w tekstach pisanych gwarą wileńską pojawiają się proste historie, dzięki ktorym odczuwany jest niegdysiejszy pogląd na życie człowieka i na relacje międzyludzkie.

*Skład zespołu: *

Monika Kutysz - wokal

Katarzyna Žemojcin - skrzypce, chorki

Karolis Jančenkovas - gitara elektryczna

Nerijus Bakula - akordeon

Gediminas Svilas - gitara

Židrunas Mockūnas - perkusja

Paweł Žemojcin - bębny

Piątek / 7 września, godz. 16.30 / Scena, Targ Węglowy / wstęp wolny

Sobota / 8 września, godz. 15.00 / Scena, Targ Węglowy / wstęp wolny

The Ball and Chain

Małżeństwo z dwojką dzieci i psem. Wspolną drogę muzyczną obrali w 2007 roku, kiedy oboje byli już uznanymi na Litwie artystami. W 2011 roku ukazał się ich pierwszy wspolny album „The Ball and Chain", entuzjastycznie przyjęty przez krytykow i słuchaczy. Ich niemal teatralne występy opierają się na kiczu i stylu retro lat 50-tych. Ich tworczość jest symbiozą pięknych harmonii, cierpkich tekstow, domowych sampli, retro swingu i intymnych akustycznych dźwiękow.

Skład zespołu:

Erica Jennings

Jurgis Didziulis

Piątek / 7 września, *godz. 18.00 / *Scena, Targ Węglowy / wstęp wolny

_

_

Cezary Paciorek

Akordeonista, pianista, kompozytor, aranżer. Jako 15-letni chłopiec dostał się do Big-bandu Gdańsk prowadzonego przez Jerzego Partykę. Potem wspołpracował z zespołem Mietek Blues Band, Maciejem Sikałą, Wojciechem Staroniewiczem, Januszem Muniakiem, Janem Ptaszynem Wroblewskim, Zbigniewem Namysłowskim, Emilem Kowalskim, Jarkiem Śmietaną, Jorgosem Skoliasem, Olem Walickim, Leszkiem Możdżerem, Sławkiem Jaskułke, braćmi Pospieszalskimi, Joszką Brodą, Michałem Urbaniakiem.

Cztery płyty z jego udziałem otrzymały nominacje do „Fryderyka". Największym jego osiągnięciem jest uczynienie akordeonu instrumentem jazzowym, ktory bywa wykorzystywany w renomowanych zespołach. Od 1992 do 2006 roku Paciorek pracował dla Duszpasterstwa Środowisk Tworczych prowadzonego przez ks. Krzysztofa Niedałtowskiego najpierw w kościele św. Bartłomieja, potem św. Jana w Gdańsku. Koncertował na wielu festiwalach jazzowych w Polsce i na świecie.

Piątek / 7 września, godz. 18.00-19.00 / Kościoł św. Jakuba, ul. Wałowa 28 / wstęp wolny

_ _

Freaks on Floor

Progresywny zespoł z Wilna powstał w 2007 roku. W tym samym roku wygrali konkurs Eurorock, dzięki czemu koncertowali w Anglii, Francji i w Niemczech. Czytelnicy prestiżowego magazynu Pravda uznali ich za najlepszy debiutujący zespoł 2008 roku. W swojej tworczości łączą elementy funk, punk, jazz, hip hop i rocka. Słyną z bardzo energetycznych koncertow i żywiołowego zachowania na scenie. W 2010 roku wydali swoją pierwszą płytę - Freaky Wander.

Skład zespołu:
Justinas Jarutis - gitara, wokal

Rokas Beliukevičius - perkusja

Rokas Jasiūnas - gitara basowa

Sobota / 8 września, godz. 17.00-20.00 / Scena, Targ Węglowy / wstęp wolny

_

_

Markas Palubenka

Artysta rozpoczął solową karierę w 2011 roku. W skład jego instrumentarium wchodzi gitara, perkusja, laptop i charakterystyczny wokal. Tyle wystarczy, aby wypełnić przestrzeń dźwiękiem, ale jej nie przeładować. Przechodząc od intensywnych gitarowych brzmień do delikatnych dźwiękow muzyk prezentuje szerokie spektrum swoich możliwości improwizacyjnych.

Sobota / 8 września, godz. 17.00-20.00 / Scena, Targ Węglowy / wstęp wolny

Niedziela / 9 września, godz. 20.00 / Centrum Św. Jana ul. Świętojańska 50 / Koncert Finałowy

*TRYS KETURIOSE *

Zespoł od 1981 roku wykonuje oryginalne litewskie pieśni polifoniczne zwane sutartinės. Tym, co wyrożnia je na tle litewskiej muzyki ludowej jest rożnorodne użycie sekund, akcentowanych schematow rytmicznych, przeplatanie się głosow i rownoczesne wyśpiewywanie dwoch rożnych tekstow (głownego oraz refrenu). Te cechy, charakterystyczne dla pieśni polifonicznych, wymagają od artystek doskonałej jedności, dużego zgrania we wspolnym śpiewaniu (nazwa sutartinės pochodzi od czasownika „sutarti" - zgadzać się, jednoczyć). Dlatego nieprzypadkowo od najdawniejszych czasow sutartinės śpiewane były w małych grupach (2, 3 lub 4 kobiety). Na terenach wiejskich tradycja śpiewania sutartinės nie przetrwała, niestety, do dzisiejszych czasow. Podtrzymują ją za to grupy śpiewające muzykę tradycyjną w miastach. Liderką grupy jest dr Daiva Račiūnaitė-Vyčinienė, zwana „krolową sutartinės". Od ponad dwudziestu lat doskonali sztukę wykonywania sutartinės oraz rekonstruuje melodie wydobywane z archiwow, jak też i te już opublikowane. Wykonawczynie nie mają jednak na celu idealnego odtwarzania nagrań archiwalnych, starają się stworzyć swoje własne, charakterystyczne brzmienie, probując nadać starym pieśniom nowe znaczenie.

TRYS KETURIOSE (trzy z czterech) to słowa jednego z refrenow, ktore grą słow komentują zmieniającą się liczbę wykonawczyń (czasem jest ich trzy, czasem cztery lub trzy stałe członkinie zespołu, a czwarta zmieniająca się).

Skład zespołu:

Daiva Vyčinienė

Daina Norvaišytė

Eglė Sereičikienė

Rima Visackienė

Audronė Žilinskienė

Sobota / 8 września, godz. 19.00 / Kościoł św. Jakuba, ul. Wałowa 28 / wstęp wolny

Niedziela / 9 września, godz. 20.00 / Centrum Św. Jana ul. Świętojańska 50 / Koncert Finałowy

Maksimowicz Group

Jako zespoł debiutował w 2008 na festiwalu Kaunas jazz 2008. Od tej pory zespol gra na rożnych scenach Litwy i Europy. Chociaż skład zespołu ciągle ewoluuje, podstawę jego tworzą saksofonista Jan Maksimowicz i pianista Dmitrij Golovanov. Także dość często dołącza trębacz Dominykas Vyšniauskas. Podstawowa koncepcja zespołu polega na tworzeniu kompozycji w czasie rzeczywistym w formie dialogu muzycznego. Jest to swoista synteza muzyki jazzowo-elektronicznej z wspołczesną muzyką akademicką.

Skład zespołu:

Dominykas Vyšniauskas - trąbka, flugelhorn, elektronika

Jan Maksimowicz - saksofony, elektronika

Dmitrij Golovanov - klawisze, elektronika

Eugenijus Kanevićius - kontrabas

Arkadij Gotesman - perkusja

Sobota / 8 września, godz. 19.00 / Centrum Św. Jana ul. Świętojańska 50 / Bilet na dwa koncerty Maksimowicz Group i Mikołaj Trzaska „Sound Identity": 10 zł

Mikołaj Trzaska „Sound Identity"

Mikołaj Trzaska to obecnie ikona jazzowej awangardy w Polsce. Na stałe związany z Gdańskiem, odbywa bliskie i dalekie podroże muzyczne w poszukiwaniu wspolnego mianownika pomiędzy muzyką chasydzką i muzyką wspołczesną. W projekcie „Sound Identity" zgłębia tajemnice mistyki i muzyki pogranicza Polski i Litwy wraz z grupą wybitnych muzykow- improwizatorow, władających przerożnymi rodzajami instrumentow. „Sound Identity" jest probą podjęcia nowego dialogu pomiędzy kulturami. Jednym z intymnych obrazow wspołczesnej muzyki odnoszącej się do tradycji. W projekcie biorą udział polscy i litewscy wirtuozi o korzeniach i wykształceniu, zarowno klasycznym jak i jazzowym. Najważniejszą wspolną cechą muzykow jest zdolność i doświadczenie wykonywania intuitywnej improwizacji. W dużej mierze możemy mowić tu o przetworzeniu muzyki etnicznej, ale też, powrotu do niej. Ponieważ, co powszechnie wiadomo, źrodło muzyki etnicznej leży w zbiorowej w improwizacji.

W projekcie udział biorą:

Wacław Zimpel - klarnety

Michał Gorczyński - klarnety, saksofon

Paweł Szamburski - klarnety

Mikołaj Trzaska - klarnety, saksofon

Eugenijus Kanevićius - kontrabas

Mike Majkowski - kontrabas

Arkadij Gotesman - perkusja

Sobota / 8 września, godz. 20.00 / Centrum Św. Jana ul. Świętojańska 50 / Bilet na dwa koncerty Maksimowicz Group i Mikołaj Trzaska „Sound Identity": 10 zł

Muzycy biorący udział w Koncercie Finałowym - Free Culture Gdańsk 2012:

Michał Jelonek

Skrzypek, kompozytor, muzyk sesyjny. Laureat licznych konkursow i festiwali. Nagrał wiele rożnorodnych stylistycznie płyt: od muzyki klasycznej, pop, rock, folk, aż po ciężkie metalowe brzmienia. Wspołpracował z wieloma czołowymi zespołami i artystami polskiej sceny muzycznej. Członek zespołow Hunter i Orkiestra Dni Naszych. Koncertował w wielu zakątkach świata.

Olo Walicki

Kontrabasista, kompozytor, aranżer, producent. Wystąpił podczas wielu festiwali jazzowych w kraju i za granicą. W latach 1996-2004 Walicki występował i nagrywał z kwartetem Zbigniewa Namysłowskiego. Wspołtworzył takie grupy jak: Łoskot, Szwagierkolaska czy Oczi Cziorne. Ma w swym dorobku udział w nagraniu kilkudziesięciu rożnorodnych stylistycznie płyt. Nagrywał rownież muzykę filmową i teatralną.

Tomasz Ziętek

Trębacz, pianista, producent muzyczny, kompozytor. Studia na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie trąbki u prof. Romana Grynia ukończył z wynikiem celującym Dodatkowe nauki pobierał u profesora trąbki Markusa Wurscha w Szwajcarii, gdzie miał możliwość poznać nowoczesne metody nauczania oraz gry na trąbce. W między czasie miał okazję poznać i czerpać wiedzę od wielu światowych trębaczy: m.in Jamesa Thompsona, Alexieja Selianina, uczęszczając na ich kursy. W 2002 roku na festiwalu trębaczy w Kaliszu zdobył 2 miejsce ex aequo (pierwszego miejsca nie przyznano).Otrzymał także stypendium ministra kultury na rok 2001/2002. Przez 10 lat wspołtworzył zespoł „Pink Freud", z ktorym nagrywał płyty i koncertował w Europie i Ameryce Południowej. Od roku 2002 prowadzi zespoł Loco Star, gdzie jest głownym kompozytorem i producentem. Z grupą tą na jesień wydaje album „Shelter" Jest członkiem grupy Mitch & Mitch. Często bierze gościnny udział w projektach innych artystow: między innymi Tymon Tymański, Smolik, Silver Rocket, Kasia Nowicka vel Novika, Oszibarack, Nina Stiller, Hey (Unplugged), Ścianka, Kyst, Kobiety, Gaba Kulka. Ostatnio brał udział w nagraniach nowej płyty grupy Bester Quartet „Metamorphoses" wydanej u Johna Zorna w "Tzadiku".

Weronika Grozdew-Kołacinska
Wokalistka, doktor nauk humanistycznych - etnomuzykolog. Od kilkunastu lat wspołtworzy projekty muzyczne na pograniczu stylow i kultur, wspołpracując z takimi zespołami i artystami jak: Sarakina, Swoją Drogą, Sine Nomine, Village Kollektiv, Zespoł Polski Marii Pomianowskiej, Lao Che, Frutti di Mare, Masala, Mosaic, Sharena, Transglobal Underground, Piotr Salaber, Teatr La M.ort, Jacek Urbaniak i Ars Nova, Sabionetta, Krzysztof Majchrzak, Grzegorz Wasowski i inni. Występowała na prestiżowych międzynarodowych festiwalach muzycznych. Brała także udział w konkursach, na ktorych zdobyła liczne nagrody jako solistka zespołow folkowych.

Rafał „Praczas" Kołaciński

Tworca muzyki elektronicznej i producent muzyczny. Wspołzałożyciel warszawskich zespołow Village Kollektiv, Masala, solowego projektu Sulphur Phuture, Skadja, Pablopavo/Praczas. Jest autorem muzyki do filmow dokumentalnych oraz audycji telewizyjnych. Przygotował koncepcje, skomponował muzykę oraz oprawę muzyczną Pawilonu Polskiego na targi Expo 2010 w Szanghaju. Wraz z Maxem Cegielskim prowadził audycję radiową „Masala" nadawaną na falach Jazz Radio (2004-2005) oraz Polskiego Radia Bis (2005-2006).

Markas Palubenka */ *opis powyżej

TRYS KETURIOSE */ *opis powyżej

Niedziela / 9 września, godz. 20.00 / Centrum Św. Jana ul. Świętojańska 50 / Wstęp 10 zł

WYSTAWY:

Obrazy Andriusa Zakarauskasa opierają się na kontraście motywow abstrakcyjnych i figuratywnych. Niemal wszystkie kompozycje artysty nazwać Obrazy nazwać można autoportretami, Zakarauskas sytuuje samoobserwacje i autorefleksje w centrum swojej tworczości. W poszczegolnych kompozycjach figura postawiona jest w dwuznacznej roli, bycia tworca i obserwatorem zarazem. Pytanie o malarstwo jest bowiem właściwym tematem tworczości litewskiego artysty. Kompozycje Zakarauskasa oparte są na kolorze, widocznym dukcie pędzla, układzie elementow - elementach tradycyjnie uznawanych za najważniejsze dla tej dziedziny sztuki. Tytuły prac często sugerują narracje. Tworczość Zakarauskasa to przede wszystkim opowieść o malarstwie, dekonstrukcja związanych z nim mitologii. Andrius Zakarauskas (r. 1982, Wilno) studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie oraz na The Miguel Hernandez Univeristy w Altea w Hiszpanii. Obecnie mieszka i pracuje w Wilnie.

Specyficzny status zdarzeń przeszłych, ich funkcjonowanie na granicy prawdy i fikcji to głowny temat malarstwa Jonasa Gasiūnasa. „Wspomnienia zawsze czynią przeszłość romantyczną. Zmieniają ją w rodzaj baśni. Historia ciągle wydaje się prawdziwa, choć z upływem lat zmienia się, przyjmując bardziej nostalgiczną formę". To stwierdzenia doskonale oddaje charakter tworczości artysty. Gasiūnas w obrazach opisuje proces tworzenia historycznych narracji, w jego malarskich kompozycjach zwyczajne wydarzenie przyjmują formę uniwersalnych opowieści. Artysta dosłownie maluje dymem, wykorzystując świece jako jedno z malarskich narzędzi. Ta technika pozwala mu na zbudowanie specyficznego napięcia w pracy. To, co namalowane jest prawdą, to, co naszkicowane dymem fikcją. Trudno nie dostrzec ironii w tej koncepcji malarstwa, dodatkowo podkreślają ją tytuły obrazow. Jonasa Gasiūnasa (r. 1954, region Ałtaj Rosji) pracuje jako wykładowca na wileńskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 2009 roku został laureatem nagrody Swedenbanku, w uzasadnieniu wskazano na jego wkład w rozwoj nurtu określanego mianem malarstwa rozszerzonego.

Praca grupy Cooltūristės „Another way" skupiać się będzie na postaci urodzonej w Gdańsku aktorki, Jadwigi Jankowskiej-Cieślak. W 1982 roku uhonorowana ona została Złotą Palmą w Cannes za rolę w filmie węgierskiego reżysera Karoly Makka Inne spojrzenie (Egymasra nezve). Grała w nim postać bezkompromisowej dziennikarki Évy zakochanej w redakcyjnej koleżance Livi, granej przez Grażynę Szapałowską. Film był pierwszym w bloku wschodnim obrazem podejmującym zakazany temat homoseksualnej miłości. Obraz ten, także odważnie podejmował temat ograniczeń w politycznej swobodzie i wolności jednostki na Węgrzech po wydarzeniach 1956 roku. Jedynym śladem po ceremonii wręczenia nagrody, jaki artystki z grupy Cooltūristes znalazły w internecie był 8 sekundowy fragment telewizyjnego reportażu. Posłużył on do stworzenia instalacji prezentowanej w CSW Łaźnia, swoistego sequelu „Innego spojrzenia". Pierwotny materiał, przetransponowany na język innego medium, fotografii, ujawnił swoj przewrotny charakter. Oficjalne sceny gratulacji nabrały charakteru intymnych, prywatnych relacji.

VNO-GDN to program rezydencji dla młodych, artystow z Litwy. Gdańsk i Wilno, to dwa miasta, ktore pomimo relatywnej historycznej i geograficznej bliskości, są od siebie dość odległe. Tytuł projektu zaczerpnięty został ze skrotow używanych dla oznaczenia lotnisk obydwu miast. Projekt ma stworzyć bowiem symboliczne połączenie, nieistniejący kurs w rozkładzie lotow wileńskiego i gdańskiego portu. Rezydencja ma formę kreatywnego dialog. Wzorem są wydarzenia spod znaku Fluxusu. Pytania stawiane rezydentom dotyczyć będą relacji miast.

Podtytuł tegorocznej edycji brzmi "Im więcej wiem, tym mniej rozumiem. Biały szum" i zawęża obszar eksploracji do białego szumu kreowanego przez media. Artyści zmierzą się z pytaniami - czemu on służy, czy aby może nie ukryciu prawdy. Wspołczesność często określona jest mianem trzeciego potopu. Jak odnaleźć drogę na rozszalałym oceanie informacji? Czy sztuka może być użytecznym kompasem?